مقایسه عنصر بلاغی حس آمیزی در شعر رهی معیری و دیوان عبدالوهاب البیاتی بر اساس نظریه اولمن

محورهای موضوعی : شعر

فاطمه اعظم السادات مدیرزاده طهرانی ¹ , شهین اوجاق علیزاده ² , فاطمه امامی ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد رودهن،دانشگاه آزاد اسلامی،رودهن،ایران.
2 - استادیار زبان وادبیات فارسی، گروه زبان وادبیات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی،واحد رودهن،دانشگاه آزاداسلامی،رودهن،ایران.

تاریخ دریافت : 1401/08/27 تاریخ پذیرش : 1401/09/27 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: اشعار رهی معیری, حس آمیزی, اشعار عبدالوهاب البیاتی, بررسی تطبیقی, نظریه اولمن,

چکیده مقاله :

حس آمیزی در آفرینش و خلق نگاره ها و شمایل زیبای شعری و مضمون آفرینی نو به شاعر کمک می کند.این آرایه با انعکاس عواطف و احساسات شاعر و شکستن حد و مرز میان حواس، سبب گسترش معانی و قدرت کلام گوینده می شود و با ایجاد موسیقی معنوی به تاثیر بر مخاطب خود می افزاید. سابقه طولانی به کارگیری این آرایه چه در ادب فارسی و چه در سروده های شاعران عرب، نشان از اهمیت و ارزش آن دارد که به مرور زمان گاه کم رنگ شده است اما هیچ گاه به طور کامل محو نگردیده است و در دوره معاصر با استقبال گسترده شاعران مواجه شده است و در کار برخی از آنان اساس سبک و خلاقیت شعری قرار گرفته است.این پژوهش، درنگ و تاملی است در به کارگیری این صنعت زیبای ادبی در شعر دو شاعر معاصر ایرانی و عرب( رهی معیری و عبدالوهاب البیاتی) تا حس آمیزی های استخراج شده در اشعارشان از نظر چگونگی ترکیب حواس و بسامد استفاده هر کدام از آن ها مورد بررسی قرار گیرد و سپس این ترکیبات حس آمیز بر اساس نظریه اولمن زبان شناس مجار و به صورت تطبیقی نگارش شود. روش تحقیق در این پژوهش به شیوه توصیفی، تحلیلی و کتابخانه ای است. نتیجه این پژوهش توجه و علاقه این دو شاعر را در به کارگیری حواس گوناگون و بسامد استفاده از این موهبت شعری را در اشعارشان با توجه به نظریه اولمن مشخص خواهد کرد.

چکیده انگلیسی:

Sensualness helps the poet in the creation of pictures and beautiful poetic images and the theme of new creation. By reflecting the emotions and feelings of the poet and breaking the boundaries between the senses, this array expands the meanings and power of the speaker's words and by creating Spiritual music adds to the effect on its audience. The long history of using this array, both in Persian literature and in the poems of Arab poets, shows its importance and value, which has faded over time, but has never completely disappeared, and is widely accepted in the contemporary era. It has been encountered by poets and the basis of poetic style and creativity has been found in the work of some of them. This research is a reflection on the application of this beautiful literary art in the poetry of two contemporary Iranian and Arab poets (Rahi Moiri and Abdul Wahab Al Bayati) until the sense The combinations extracted in their poems should be examined in terms of how the senses are combined and the frequency of use of each of them, and then these sensory combinations should be written in a comparative manner based on the Hungarian linguist Ulman's theory. The research method in this study is descriptive, analytical and library. The result of this research will determine the attention and interest of these two poets in using different senses and the frequency of using this poetic gift in their poems according to Ullman's theory.

منابع و مأخذ:

ابولعدوس، یوسف. (2007م)، الاسلوبیه: الرویه و تطبیق. عمان: دارالمسیره للنشر و التوزیع و الطباعه.

البیاتی، عبدالوهاب. (1999 م)، الدیوان. بیروت: دارالعوده.

امیرآفتابی، میناسادات. بررسی مقایسه ای آرایه حس آمیزی در شعر احمد نجیب و نادر نادر پور. فصلنامه ادبیات تطبیقی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت. شماره 48. ص 131.

حمید عبدالله، امجد. (2010م)، نظریه تراسل الحواس، الاصول، العنمات، الاجراء. بیروت: دار ومکتبه البصائر.

زارع، ناصر. 1398، بررسی حس آمیزی در شعر عبدالوهاب البیاتی. مجله زبان و ادبیات عربی( مجله ادبیات و علوم انسانی سابق). شماره 1. صص 125-121.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1366)، صور خیال در شعر فارسی. تهران:آگاه.

صیاد کوه، اکبر. فراهانی، علی اکبر. (1384)، جایگاه رهی معیری در میان شاعران .نشریه دانشکده ادبیات دانشگاه شهید باهنر. ش 18. 31-62.

عبدلرحمن، نصرت. (1979 م)، فی النقد الحدیث. عمان: مکتب الاقصی.

فتوح احمد، محمد. (1987 م)، الرمز و الرمزیه فی الشعرا المعاصر. مصر: دارالمعارف.

فرهمند، محمد. شعر و منشا آن در ادبیات جهان. فصلنامه ادبیات تطبیقی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت. شماره 14. ص 102.

ماحوزی، امیر حسین. 1390، بررسی تشبیه در غزلیات شمس. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.

معیری، رهی.  1387، کلیات. تهران: نشر زوار.

معتمدی، غلامحسین. یاسمی، محمدتقی. 1368، وحدت حواس و آفرینش شعر 1 و2. ماهنامه دنیای سخن. شماره 28. 2-3.