جلوه¬های بیداری اسلامی در مفاهیم ملی و میهنی السیدة نبویة موسی و سید اشرف الدین گیلانی
محورهای موضوعی : شعر
جواد کارخانه
1
*
,
محمد مهدی روشن
2
,
ابراهیم نامداری
3
,
زهرا لطفیان نادر
4
1 - استادیار زبان عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
2 - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور جمهوری اسلامی ایران
3 - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران
4 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور
کلید واژه: بیداری اسلامی, ملی گرایی, السیدة نبویة موسی, نسیم شمال, وطن. ,
چکیده مقاله :
ملیت گرایی و عشق به وطن از جمله مسائل و پدیده‌های محوری است که در ادبیات ایران و جهان پدید آمده است و شاعران بسیاری با الگو گرفتن از جریانات ملی آثار ادبی بسیاری را خلق کرده اند که مهمترین مضامین شعری آنها اشعار وطنی و ملی گرایی و مهمترین دغدغه اشان بیان واقعیت‌های جامعه و بیدار کردن مردم جامعه برای مبارزه علیه ظلم و استبداد بود (مسئله). پژوهش حاضر با روش مکتب آمریکایی به بررسی جلوه‌های گوناگون ملی گرایی ایرانی و عربی در دوران نهضت عربی و مشروطه ایران در اشعار سیدة نبویة موسی و اشرف الدین حسینی می‌پردازد (روش). بررسی تطبیقی اشعار این دو شاعر نشان می‌دهد که میهن دوستی و عشق به سرزمین مادری از جلوه¬های بارز و اندیشه‌های آن¬هاست که بازتاب این وطن دوستی در اشعار ایشان آنچنان گسترده است که به عنصری سبک ساز و تعیین کننده در سطح محتوایی و زبانی شعر آن¬ها تبدیل شده است (یافته¬ها). در این پژوهش کوشیده شده است با یافتن تلاقی اندیشه این دو شاعر در عرصه‌های ملی گرایانه از خلال اشعار و اندیشه آن¬ها به تطبیق این رویکرد به مثابه یکی از رهیافت¬های فکری عصر حاضر پرداخته شود.
Nationalism and love for the country are among the central issues and phenomena that have emerged in the literature of Iran and the world, and many poets have created many literary works by following the example of national currents, whose most important poetic themes are the poems of homeland and nationalism, and the most important Their concern was to express the realities of the society and to awaken the people of the society to fight against oppression and tyranny. The present study investigates the various manifestations of Iranian and Arab nationalism during the Arab and constitutional movement of Iran in the poems of Seyida Nabaviya Musa and Ashraf al-Din Hosseini with the method of the American school. The comparative study of the poems of these two poets shows that patriotism and love for the motherland is one of the obvious manifestations and ideas of their thoughts, that the reflection of this patriotism in their poems is so wide that it becomes a stylistic and determining element in the content and linguistic level of the poem. They have become In this research, it has been tried to apply this approach as one of the intellectual approaches of the present era by finding the intersection of the thoughts of these two poets in the nationalist fields through their poems and thoughts.
فهرست منابع
قرآن کریم
أبوغالی، مختار علی (1995). المدینة في الشعر العربي المعاصر، الکویت: عالم المعرفة،المجلس الوطنی للثقافة والفنون والآداب.
آذرنوش، آذرتاش(۱۳۷۹). فرهنگ معاصر عربی- فارسی، چاپ اول، تهران: نشر نی .
حسینی، سیّد اشرف الدّین (نسیم شمال)(۱۶۴۱). باغ بهشت، تهران: مطبوعاتی حسینی.
شیخلووند، فاطمه (١٣٨٤). بررسی شعر سیّد اشرف الدّین حسینی، شاعر مردم. یادنامه اشرف الدّین حسینی. به اهتمام علی اصغرمحمد خانی، تهران: سخن.
علی بابایی، داوود (۱۳۸۴). جامعه، فرهنگ و سیاست در اشعار سید اشرف الدین گیلانی، تهران: امید فردا.
الفاخوری، حنّا (۱۹۸۶ ). الجامع فی تاریخ الأدب العربی، بیروت: دار الجیل.
فخرایی، ابراهیم (۱۳۵۶).گیلان در جنبش مشروطیت، چاپ اول، تهران: انتشارات جاویدان.
موسی، نبویة (١٩٣٨). دیوان السیدة نبوية موسي، قاهره: مؤسسه هنداوي.
مقالات
آجودانی، ماشاءالله (۱۳۷۲). «درون مایه های شعر مشروطه». ایران نامه، سال یازدهم ، شماره ٦، صص 621 _ 646 .
طالب پور، دانا (1401). «رهیافت تطبیقی تبلور اندیشۀ بیداری اسلامی در سروده¬های سمیح صباغ و قیصر امین پور». مجله مطالعات بیداری اسلامی، سال یازدهم، شماره سوم (پیاپی 25)، صص 53-27
ظهیری ناو، بیژن (۱۳۹۴).« نقدوتحلیل اشعار نسیم». دانشگاه مقدس اردبیلی. ش ٤ و٦.
عیوضی، محمد رحیم (1386). «اتحاد و انسجام؛ زمینه¬های شکل گیری». ماهنامه زمانه، شماره 63.
گوشه نشین، فاطمه و ابراهیم نامداری (1401). «راهکارهای مواجهه با تهدیدات جنگ نرم در قرآن بر اساس طبقه‌بندی سرل از کنش‌های گفتاری». مجله مطالعات بیداری اسلامی، سال یازدهم، شماره دوم (شماره پیاپی)، ص 122-103.
مقدس، حسین؛ حسنعلی نوروزی آزارکی؛ جواد کارخانه (1399). «بررسی مهمترین مؤلفه¬های آموزه¬های دینی حوزۀ ادبیات پایداری در اشعار انقلاب اسلامی». مجله مطالعات بیداری اسلامی، سال نهم، شماره هجدهم، ص 187-165.
موسی آبادی، رضا و دیگران (۱۳۹۷). «بررسی تطبیقی مبانی ناسیونالیسم درشعر احمدشوقی و سیداشرف الدین حسینی». فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد یزد، شماره ۳.
وارسته فر، افسانه؛ دلشاد عامری و افسر افشاری نادری (۱389). «تصويرجامعه در اشعار سید اشرف الدین گیلانی «نسیم شمال». پژوهش نامه فرهنگ و ادب، سال ششم، شماره 10، صص 394-372.