بهینه سازی تقاضای بنزین ازطریق نظام قیمت گذاری و بهبود کارایی موتورخودروها (در چارچوب الگوی خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی و مدل تصحیح خطا در دوره زمانی 1366 تا 1395)

محورهای موضوعی : مدیریت کسب و کار

محمدرضا شهبازی ¹ , امیر حسین جانمحمدی ² , مهدی صادقی شاهدانی ³

1 - گروه اقتصاد، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
2 - گروه اقتصاد، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران
3 - گروه اقتصاد، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق(ع)، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/09/29 تاریخ پذیرش : 1400/10/26 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: تقاضای بنزین, نظام قیمت گذاری, کارایی موتور خودروها, روش سری زمانی,

چکیده مقاله :

مصرف بنزین در ایران دارای متوسط رشد سالانه 2.8درصد طی سال‌های 95- 1366 بوده‌است. شناخت درست از عوامل موثر بر مصرف بنزین در کوتاه‌مدت و بلند‌مدت می‌تواند زمینه را برای اتخاذ سیاست‌های مناسب در این حوزه فراهم آورد. ارتقای کارایی و اصلاح الگوی مصرف ، امری ضروری برای پاسخگویی به تقاضای روزافزون مصرف بنزین می‌باشد که در سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مورد تاکید واقع شده است. در این مقاله به بررسی تاثیر متغیرهای قیمت واقعی بنزین، متوسط درآمد واقعی خانوار و کارایی موتور خودروها در قالب یک مدل اقتصـادسنجی و با استفاده از روش مدلسازی سری زمانی در ایران طی دوره 95- 1366 پرداخته شده‌است. مدل برآورد شده با استفاده از الگوی خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی و مدل تصحیح خطا می‌باشد. نتایج برآورد حاکی از آن ‌است که از میان متغیرهای به‌کار رفته، مصرف بنزین با قیمت واقعی بنزین و کارایی موتورخودروها رابطه معکوس دارد، و نیز با متوسط درامد واقعی خانوار رابطه مستقیم دارد. با توجه به نتایج به دست آمده ، تاثیر1 درصد بهبود در کارایی موتور خودروها در کاهش مصرف سوخت، 17 برابر بیشتر از 1 درصد افزایش در قیمت واقعی بنزین در کاهش مصرف سوخت می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

petrol consumption in Iran has an average annual growth of 2.8 percent during the years 1988 - 2016.A good understanding of effective factors on petrol consumption in the short - term and long term can pave the way for the adoption of appropriate policies in this area. Promoting performance and modification of consumption patterns is essential to respond to an increasing demand for gasoline consumption, which has been emphasized in the overall policies of the resistance economy.In this paper, the effect of variables of real petrol price, average real household income and car engine efficiency in the form of an econometric model using time series modeling in Iran during the period 1988-2016 has been studied.The model is estimated using the autoregressive model with distributed intervals and the error correction model. The results show that among the variables used, petrol consumption is inversely related to the actual price of gasoline and the efficiency of motor vehicles, and is also directly related to the average real household income. According to the results, the effect of 1% improvement in car engine efficiency in reducing fuel consumption is 17 times more than 1% increase in real petrol price in reducing fuel consumption.