اثر کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی بر اجرای عملکرد و پروتئین دانه لوبیا قرمز در تراکمهای مختلف بوته در شرایط آب و هوایی استان لرستان
محورهای موضوعی : تغذیه
مامک خرم آبادی
1
,
امین فرنیا
2
*
,
شهرام نخجوان
3
1 - کارشناسی‌ارشد، گروه کشاورزی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
2 - استادیار، گروه کشاورزی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران،
3 - استادیار، گروه کشاورزی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
کلید واژه: تراکم بوته, عملکرد دانه, نیتروژن, لوبیا,
چکیده مقاله :
این مطالعه به منظور بررسی تأثیر کاربرد کود شیمیایی و بیولوژیک نیتروژنه و تراکم بوته بر ویژگیهای زراعی و میزان پروتئین لوبیا قرمز انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در کرتهای اصلی تیمار تراکم بوته ( 30، 40 و 50 بوته در متر مربع)، در کرتهای فرعی کود نیتروژن (120 و 144 کیلوگرم در هکتار) و در کرتهای فرعی فرعی تیمار کود زیستی (شاهد، ریزوبیوم، نیتروکسین و مخلوط این دو کود) قرار گرفتند. نتایج نشان داد اجزای عملکرد دانه تحت تأثیر تیمارهای مختلف آزمایش قرار گرفتند به طوری که بالاترین میزان عملکرد دانه به مقدار 3690 کیلوگرم در هکتار در تیمار کاربرد همزمان دو کود زیستی نیتروکسن و ریزوبیوم به همراه کود شیمیایی نیتروژن و در تراکم 40 بوته در متر مربع حاصل شد. در تراکم 50 بوته در متر مربع و کاربرد کود شیمیایی نیتروژن بالاترین میزان عملکرد بیولوژیک به میزان 9111 کیلوگرم در هکتار حاصل گردید. میزان پروتئین دانه نیز تحت تأثیر تیمارهای آزمایش قرار داشت و بالاترین میزان عملکرد پروتئین به میزان 842 کیلوگرم در هکتار در تراکم 50 بوته در متر مربع به همراه کاربرد کود شیمیایی نیتروژن و کاربرد همزمان نیتروکسین و ریزوبیوم حاصل گردید. براساس نتایج حاصل از این مطالعه مشخص شد که جهت دستیابی به بالاترین میزان عملکرد دانه لوبیا در دو منطقه دورود و بروجرد میتوان تیمار کاربرد همزمان دو کود زیستی نیتروکسن و ریزوبیوم به همراه کود شیمیایی نیتروژن و در تراکم 40 بوته را توصیه نمود.
This study was conducted to investigate the effect of chemical and biological nitrogen fertilizer application and plant density on agronomic characteristics and protein content of red bean. The experiment was conducted as a split-split plot in a randomized complete block design with four replications. Plant density treatments (30, 40 and 50 plants per square meter) were placed in the main plots, nitrogen fertilizer in the subplots (120 and 144 kg.ha-1) and biofertilizer treatments (control, rhizobium, nitroxin and a mixture of these two fertilizers) were placed in the subplots. The results showed that the components of grain yield were affected by different experimental treatments, so that the highest grain yield of 3690 kg.ha-1 was obtained in the treatment of simultaneous application of two biofertilizers, Nitroxen and Rhizobium, along with nitrogen chemical fertilizer and at a density of 40 plants.m-2. At a density of 50 plants.m-2 and application of nitrogen chemical fertilizer, the highest biological yield of 9111 kg.ha-1 was obtained. The amount of grain protein was also affected by the experimental treatments, and the highest protein yield of 842 kg.ha-1 was obtained at a density of 50 plants.m-2 with the application of nitrogen chemical fertilizer and the simultaneous application of Nitroxen and Rhizobium. Based on the results of this study, it was determined that in order to achieve the highest bean grain yield in the two regions of Dorud and Borujerd, the treatment of simultaneous application of two biofertilizers, Nitroxen and Rhizobium, along with nitrogen chemical fertilizer and at a density of 40 plants can be recommended.
Nava, M. 2023. Effect of planting date and nitrogen fertilizer on yield and yield components of bean. Thesis Submitted for the Degree of M.Sc. Islamic Azad University Lahijan. 87p.
Noori, SH., Kashani, A., Nabipour, M., and Mamghani, R. 2023. Effect of nitrogen fertilizer application on yield and yield components of faba bean cultivars in Ahvaz climatic conditions. Proceeding of the 1st Iranian Pulses Symposium. Nov. Ferdowsi University of Mashhad. Pp: 419-422.
Omidi, H., H.A. Naghdibadi, H. Golzad, H. Turabi, and M.H. Ftokian. 2019. The chemical and biological nitrogen fertilizers impact on the performance of the qualitative and quantitative saffron Crocus sativus L. Medicinal Plants. 2(30): 109 -98.
Patient M. Zamukulu, Espoir M. Bagula, Jean M. Mondo, G´eant B. Chuma, Francine B. Safina, Thierry H. Cishesa, Anicet B. Kavange, Dieumerci R. Masumbuko, Josu´e W. Kazadi, Gustave N. Mushagalusa, Antoine K. Lubobo. 2023. Optimization of plant density and fertilizer application to improve biofortified common bean (Phaseolus vulgaris L.) yield on Nitisols of South-Kivu, Eastern D.R. Congo. Heliyon 9 (2023) e17293.
Rao, K.S., Moorthy, B.T.S., Dash, A.B., and Lodh, S.B. 2016. Effect of time of transplanting on grain yield and quality traits of Basmati- Type seented rice (Oriza sativa) Varieties in Coastal Orissa. Indian. J. Agric. Sci., 66(6): 333-337.
Siahmargue, A., Rasi Serai,M.R., and Naseri,M.Y. 2014. Effect of biological fertilizers on some forage quantity traits in millet (pennisetum glaucum (L.) R.Br.).Journal of Iranian plant of Eco-physialogy Researches, 9(2) : 72 – 81.
Soratto, R., T. Catuchi, E. De Souza, J. Garcia, Plant density and nitrogen fertilization on common bean nutrition and yield, Rev. Caatinga. 30 (3) (2017) 670–678.
Torabi Jefroodi, A., Fayaz Moghadam, A., and Hasanzadeh Ghoort Tapeh, A., 2005. An investigation of the effect of plant population density on yield and its components in common bean (Phaseolus vulgaris L.). Iranian Journal of Agriculture Science 36: 639-646.
Torbatinejad, N.M., Chaichi, M.R., and Sharifi, S. 2022. Effect of nitrogen level on yield and yield components of three forage sorgohum cultivars in Gorgan. J. Agric. Sci. Nat. Resour., 9(2): 205-220.
Upenji, R., E. Umirambe, E. Lobo, E. Abineno, P. Zamukulu, P. Mushagalusa, D. Katunga, Improve common bean (Phaseolus vulgaris L.) yield through cattle manure in Nioka region, Ituri Province, DRC, Open Access Libr. J 7 (e6610) (2020) 1–9.
Vahidi, H., Mahmoudi,S., Parsa.S., and Fallahi, H.2020. Evaluation of yield and indices of mixed cultivation of millet and quinoa under the influence of planting density and rations in Birjand region. Agricultural Ecology Quarterly,13(3):471-488.
Zahed, M., Galeshi, S., Latifi, N., Soltani, A., and Calate, M. 2022. The effect of plant density on seed yield and yield components in modern and old wheat cultivars. Crop. Product. 4: 1. 201-215.