مطالعه میگوی پا سفید غربی (Litoppenaeus vannamei) در مجتمع پرورش میگوی گمیشان استان گلستان از نظر آلودگی به فلزات سنگین و ارزیابی خطر برای مصرف کنندگان

محورهای موضوعی : فصلنامه زیست شناسی جانوری

رضا خلیلی ¹ , رضا سلیقه زاده ^{2 *} , مرجان مسافر ³

1 - گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
2 - گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
3 - گروه بیولوژی دریا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1403/05/25 تاریخ پذیرش : 1403/11/08 تاریخ انتشار : 1404/03/28

کلید واژه: : میگوی پاسفید غربی, فلزات سنگین, ارزیابی خطر, استان گلستان,

چکیده مقاله :

امروزه تاثیر مستقیم آلودگی با فلزات سنگین بر سلامت آبزیانی مانند میگو بر کسی پوشیده نیست. فلزات سنگین انباشته شده در بدن میگو می‌توانند از طریق زنجیره غذایی به انسان منتقل و سبب بروز بیماری و مشکلات عدیده­ای گردند. از این­رو بررسی سطح سلامت بافت عضله این جانداران از لحاظ فلزات سنگین حائز اهمیت می‌باشد. در این تحقیق غلظت فلزات سنگین بافت عضله میگوی پا سفید غربی (Litopenaeus vannamei) در مجتمع پرورش میگوی گمیشان استان گلستان تعیین و ارزیابی خطر برای مصرف­کنندگان انجام شد. برای این منظور، تعداد 30 نمونه میگوی پا سفید غربی پس از خشک شدن، پودر شدن و هضم شیمیایی برای تعیین میزان غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی مورد اندازه‌گیری قرار گرفتند. داده­های بدست آمده با استفاده از نرم­افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. فلزات سنگین متنوعی در میگوی پاسفید غربی شناسایی شد که شامل آرسنیک، کادمیوم، جیوه، سرب، آهن، مس، کبالت، کروم، منگنز، مولیبدن، نیکل، قلع و روي بودند. فلزات آرسنیک و آهن بیشترین میزان را به ترتیب میان فلزات غیر ضروری و ضروری به خود اختصاص دادند. از نظر میزان باقیمانده فلز روی بین سایت­های مختلف اختلاف معنی­دار گزارش شد (05/0 > p ). غلظت تمامی عناصر مورد در محدوده مجاز تعیین شده توسط استانداردهای جهانی (FAO/WHO) بود. مصرف مداوم و روزانه این محصول برای گروه‌های سنی مختلف از نظر آرسنیک ایمن نبوده و مخاطره ای برای آنها وجود دارد. ولی از نظر سایر فلزات ایمن بود. نتايج اين مطالعه پيشنهاد مي­كند كه اقدامات لازم جهت پيشگيري از آلودگي آب‌هاي استخرهای پرورشی استان گلستان توسط مقامات مسئول صورت پذيرد. کاهش اثرات خطرناک فلزات سنگین با پايش، بررسي منظم و ارزيابي آلاينده­های معدني امکان پذير مي­باشد.

چکیده انگلیسی:

Heavy metal pollution directly affects marine aquaculture such as shrimp farming. Heavy metals in the shrimp can be transferred to humans through the food chain. In this research, the concentration of heavy metals in the muscle tissue of western white-legged shrimp (Litopenaeusvannamei) was determined and the risk for consumers was assessed in the Gamishan shrimp breeding station of Golestan province. For this purpose, 30 samples were analyzed by atomic absorption after drying and chemical digestion. The data were analyzed using SPSS software. The different heavy metals were identified in shrimp samples, including arsenic (As), cadmium (Cd), mercury (Hg), lead (Pb), iron (Fe), copper (Cu), cobalt (Co), chromium (Cr), manganese (Mn), molybdenum (Mo), nickel (Ni), tin (Sn) and zinc (Zn). The average amount of As, Cd, Hg and Pb was 0.11-0.08, 0.01, 0.01 and 0.38-0.14 mg/kg, respectively. Sn and Ni had a lower average than other metals. Fe and Cu were the highest level, followed Zn and Mn. Co, Cr and Mo were the lowest level. A significant difference was reported between different sites in regarding Zn (p < 0.05). The concentration of all heavy metals was according to the standard limit (FAO/WHO). Continuous and daily consumption of this product for different age groups is not safe in terms of As and there is a risk, but it is safe for other metals. The results of this study suggest that the measurements to prevent the pollution of breeding ponds in Golestan province should be taken by the responsible authorities. It is possible to reduce the dangerous effects of heavy metals by monitoring, regularly examining and evaluating these mineral pollutants.

منابع و مأخذ:

1. Koshafer A, Sawari A, Sakhaei N, Archengi B, Karimi-Organi F. Comparison of bioaccumulation of heavy metals in Bayah fish (Liza abu) and yellow fin shank (Acanthopagrus latus) of Bahmanshir river. In summer and winter seasons. J Mar Sci Technol. 2021;20(1):48-60. [In Persian]
2. Biswas A, Kanon KF, Rahman A, Shafiqul Alam M, Ghosh S, Farid F. Assessment of human health hazard associated with heavy metal accumulation in popular freshwater, coastal and marine fishes from south-west region, Bangladesh. Heliyon. 2023;9:e20514.
3. Etefaghdoost M, AlafNovirian H. Measurement of the concentration of heavy elements in the muscle tissue of kamel fish (Rutilusrutiluscaspicus, Yakovlev, 1870) case study: Darvishan Black River, Gilan Province. Environ Sci Technol. 2019; 22(8):236-223. [In Persian]
4. Velayatzadeh M, Koshafar A. Pollution Assessment some of Heavy Metals in Water and Surface Sediments of Nasseri Wetland (Khorramshahr). J Sch Public Health Inst Public Health Res. 2019;17(2):157-168. [In Persian]
5. Hossain MN, Rahaman A, Jawad Hasan MD, Minhaz Uddin MD, Khatun N, Shamsuddin S. Comparative seasonal assessment of pollution and health risks associated with heavy metals in water, sediment and Fish of Buriganga and Turag River in Dhaka City, Bangladesh. SN Appl Sci. 2021;3(4):1-16.
6. Farahbakhsh Z, Akbarzadeh A, Amiri P, Naji A. The risk assessment potential of heavy metals (Cu, Zn, Ni) for human health caused by consumption of muscle tissue of golden mullet (Risso, 1810) Liza aurata in Anzali wetland, Caspian Sea. Health Environ. 2018;12(2):193-202. [In Persian]
7. Ali H, Khan E, Ilahi I. Environmental chemistry and ecotoxicology of hazardous heavy metals: Environmental persistence, toxicity and bioaccumulation. J Chem. 2019; 6730305:1-14.
8. Qouti N, Mohammadi S, Mohammadi W. Comparison of hardness and alkalinity changes with heavy metal zinc poisoning in common carp (Cyprinus carpio). J Wetland. 2011;2(8):21-28 [In Persian]
9. Riahi A, Ismaili A, Savari A. Determining the amount of heavy metals (Ni, Zn, Cu, Cd, Co, Pb) in water, sediments and aquatic species of Karun River (73-72). Iran J Nat Resour. 2008;52(2):46-37. [In Persian]
10. Velayatzadeh M, Tabibzadeh M. The importance and application of aquatic plants in biological monitoring of heavy metals, the first specialized bioremediation conference, Tehran, 2013. [In Persian]
11. Abedi SZ, Khalesi MK, Eskandari Mountain S. Comparison of cadmium heavy metal absorption in common carp (Cyprinus carpio) without Pangasius hypophthalmus cat scales. J Anim Biol. 2012;5(2):46-35. [In Persian]
12. Adeli A. Properties of fish and its nutritional value for humans. J Fish. 2015;9(3):61-68. [In Persian]
13. Gholamhosseini A, Shiry N, Soltanian S, Banaee M. Bioaccumulation of metals in marine fish species captured from the northern shores of the Gulf of Oman, Iran. Reg Stud Mar Sci. 2021;41:101599. [In Persian]
14. Wu XY, Yang YF. Heavy metal (Pb, Co, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn and Zn) concentration in harvest size white shrimp (Litoppeaeus vannamei) tissues from aquaculture and wild source. J. Food Compos. Anal. 2011;24(1):62-65.
15. Loqmani M, Sharifian S, Risk assessment of heavy metal risk for consumers of Indian white shrimp (Penaeus indicus). Scientific J Iran Fish. 2020;29(1):169-174. [In Persian]
16. Ezemonyea LI, Adebayoa PO, Enunekuc AA, Tongoa I, Ogbomidab E. Potential health risk consequences of heavy metal concentrations in surface water, shrimp (Macrobrachiummacrobrachion) and fish (Brycinuslongipinnis) from Benin River, Nigeria. Toxicol Rep. 2019;6:1-9.
17. Askari Sarmowr F, Hosseininezhad M, Salighehzadeh R, Shiry N, Gholamhossein A, Gholipour M. Study of white leg shrimp (Litoppenaeusvannamei) in Bushehr province shrimp complexes with the perspective of contamination by heavy metals (As, Cd, Cu, Fe, Hg, Ni, Pb, and Zn) and risk evaluation for consumer. J Aqua Eco. 2022;12(2):58-69. [In Persian]
18. Modheji A, NikpourQanawati Y, Larki A, Bouadhar F. Measuring the concentration of heavy metals Pb, Cd, Ni, Fe, Zn and Cu in Sarkho, Shoshak, Tonga, Shorideh, Halva and Metapenaeusaffinis shrimps. J Mar Sci Technol. 2023;22(3):27-39. [In Persian]
19. FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations), Species Fact Sheets. FAO (Fisheries and Aquaculture Department), 2016; No. 123.
20. Mumtazan M, Asefi M, Zamani A, Mahmoudi R. Comparing the correlation of age, length and weight with mercury concentration in the muscle of two species of fish, Shirbat and Hamri, from Maroon Behbahan river. Water and Sewage, 2015;54-60:(2)27. [In Persian]
21. Koosaj N, Jafarian H, Rahmani R, Patimar A, Gholipour H. Investing some heavy metals in the muscle of Sartiz shrimp (Metapenaeus affinis) and evaluating its risk for human consupotion in Hormozgan province. Environ Res. 2019;10(19):245-254. [In Persian]
22. Loqmani M, Sadeghi P, Jadgal N. Investigating the accumulation of heavy metals (cadmium, copper, iron, tin, arsenic, lead and mercury) in the muscle tissue of Indian white shrimp (Penaeus indicus) in the ports of Bryce, Goiter and Kanark. J Iran Fish. 2018;28(3):153-173. [In Persian]
23. Moradi Z, Selgi I., The study of Sartiz white shrimp(Metapenaeusaffinis) in Bushehr beaches in term of contamination with heavy metals iron, zink, copper, manganese and nikel and risk estimation for the consumer. Animal Research Iranian BIOLOGU, 2017;31(4):395-405. [In Persian]
24. Witkowska D, Słowik J, Chilicka K. Heavy metals and human health: Possible exposure pathways and the competition for protein binding sites. Molecules. 2021;26(19):6060.
25. Khoramabadi A, Alizadeh Doghiklai A, Mohammadi M, Ain Elahi F. Investigating the concentration of heavy metals (copper, zinc and nickel) in the muscle tissue of western white leg shrimp in the breeding farms of Bushehr province. Mar Sci Technol J. 2013;12(3):91-100. [In Persian]