ادله فقهی مشروعیت اعتبارات اسنادی الکترونیکی

محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوق

یونس کازرانی ¹ , سید عسکری حسینی مقدم ^{2 *}

1 - دانش آموخته مقطع دکتری، فقه و حقوق اسلامی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
2 - استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

تاریخ دریافت : 1400/10/18 تاریخ پذیرش : 1402/05/17 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: تجارت جهانی, اعتبارات اسنادی, تجارت الکترونیک, عقد ضمان, بیع,

چکیده مقاله :

 به‌قصد اعتمادسازی در تجارت بین‌الملل، از سازوکاری بنام اعتبار اسنادی استفاده‌شده که بانک به‌عنوان یک واسطه، ضمانت پرداخت وجه یکی از طرفین را عهده‌دار می‌شود. اخیراً نوع الکترونیکی اعتبار اسنادی باهدف تسهیل تجارت جهانی ارائه‌شده است. هدف: هدف آن است که ادله مشروعیت اعتبارات اسنادی الکترونیکی بررسی شود. روش شناسی: در این پژوهش ادله فقهی مشروعیت اعتبارات اسنادی الکترونیکی به روش تحلیلی- توصیفی و با ابزار فیش برداری، بررسی‌شده است.یافته ها: اصل اعتبارات اسنادی با توجه به عقد بیع و عقد ضمان، سازوکاری مشروع و در جهت توسعه تجارت جهانی بوده و به‌عنوان یکی از مفاد عقد قرارداد بین دو طرف، دارای اعتبار شرعی است. لذا با توجه به مشروعیت این سازوکار، نوع الکترونیکی آن با توجه به اصول فقهی همچون آیات و روایات، اصل اباحه، قاعده تراضی، قاعده لاضرر، قاعده لزوم و برخی دیگر از از ادله فقهی، دارای ماهیت و آثار یکسان بانوع الکترونیکی است. لذا نتیجه این که استفاده از این سازوکار منع شرعی نداشته و در حقوق داخل و بین الملل نیز مشروعیت آن منعکس گردیده است.

چکیده انگلیسی:

: In order to build trust in international trade, a mechanism called letter of credit has been used in which the bank, as an intermediary, is responsible for guaranteeing the payment of one of the parties. Recently, the electronic type of documentary credit has been introduced to facilitate global trade.Purpose: The purpose is to examine the reasons for the legitimacy of electronic letters of credit.Methodology: In this research, the jurisprudential arguments for the legitimacy of electronic documentary credits have been studied in an analytical-descriptive manner with the help of receipt tools.Findings: According to the contract of sale and the contract of guarantee, the principle of documentary credit is a legitimate mechanism for the development of world trade and as one of the provisions of the contract between the two parties, it has sharia validity. Therefore, according to the legitimacy of this mechanism, its electronic type has the same nature and effects of electronic type according to the jurisprudential principles such as verses and hadiths, the principle of immorality, the rule of compromise, the rule of no harm, the rule of necessity and some other jurisprudential arguments.

منابع و مأخذ:

o بجنوردی، سیدمحمد (1392) قواعد فقهیه، جلد دوم، چاپ دوم، تهران، نشر اخلاق.
o رساله توضیح المسائل آیه الله شبیری زنجانی.
o رساله توضیح المسائل آیه الله مکارم شیرازی.
o رساله توضیح المسائل آیه الله نوری همدانی.
o روحانی، حسن (1396) بررسی جایگاه و نقاط قوت و ضعف اعتبار اسنادی به مثابه شیوه ای جهت پرداخت بهای کالا در نظام تجارت بین الملل کنونی، مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه 3 (1) 125-114.
o سلیمان زاده، سمیرا؛ صادقی، محسن (1396) مقایسه ابعاد حقوقی اعتبارات اسنادی و تعهد پرداخت بانک، مطالعات حقوق خصوصی 47 (4) 666-647.
o شهبازی، محمدحسین (1395) مبانی لزوم و جواز اعمال حقوقی، جلد اول، چاپ اول، تهران، ناشر مولف.
o شهیدی، سید جعفر (1383) تاریخ تحلیلی اسلام، جلد اول، چاپ اول، تهران، مرکز نشر دانشگاهی تهران.
o صدری، سید محمد (1388) معاملات الکترونیک، جلد اول، چاپ اول، کاشان، نشر طه.
o عرفانی، محمود (1372) حقوق تجارت، جلد اول، چاپ اول، تهران، انتشارات جنگل.
o مافی، همایون؛ صداقتی، حسن (1397). تأملی بر استثنائات سنتی و نوظهوردر قلمرو اصل استقلال اعتبارات اسنادی. پژوهش های حقوق تطبیقی 22 (2) 175-196..
o مافی، همایون؛ محسن زاده، احمدعلی (1394) مقایسه اعتبارات اسنادی تجاری و تضمینی در حقوق تجارت بین الملل، مطالعات حقوق تطبیقی 6 (1) 323-301.