مبانی فقهی- حقوقی ایران در مقابله با رفتارهای آلوده کننده هوا
محورهای موضوعی : فقه و مبانی حقوقمنظر کریمی 1 , علی مشهدی 2 * , محمد بارانی 3
1 - دکترای حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران
2 - دانشیار، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران
3 - استادیار، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران
کلید واژه: سیاست جنایی, آلودگی هوا, هوای پاک, محیط زیست,
چکیده مقاله :
رفتارهای آلوده‌کننده هوا، شامل آن دسته از رفتارها اعم از فعل و ترک فعل است که منجر به انتشار یک یا چند آلاینده در هوای آزاد به گونه‌ای می‌گردد که کیفیت هوا را به نحوی تغییر دهد که برای سلامت انسان و موجودات زنده یا آثار و ابنیه، زیان‌آور بوده و سبب از بین رفتن یا کاهش سطح رفاه عمومی گردد. عواقب و تاثیرات منفی و فراگیر چنین رفتارهایی(از جنبه‌های مختلف اعم از بهداشتی، اجتماعی، سیاسی، حقوقی و ...) سبب شده که دولت‌ها مقابله با آنها را به صورت یک مساله محیط زیستی و به عنوان یکی از مهمترین حق‌های بشری، در برنامه‌ریزی‌های کلان خود مورد توجه قرار دهند. یکی از روش‌های مقابله با این رفتارها، بهره‌گیری از سیاست جنایی، به عنوان یک برنامه جامع، موثر و کاراست که با مبانی و چارچوبی مشخص، به کاهش و یا حذف ارتکاب این رفتارها می‌پردازد. لیکن، از آنجا که دستیابی به شناختی صحیح از سیاست جنایی ایران در این خصوص در وهله نخست، نیازمند شناخت مبانی سیاست مذکور است، لذا، این پژوهش با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای به بررسی مبانی فقهی و حقوقی به عنوان مهمترین و اساسی‌ترین مبانی سیاست جنایی ایران در مقابله با رفتارهای آلوده‌ساز هوا می‌پردازد.
In fact, behaviours leading to air pollution includes omissions and acts leading to release of one or some contaminants in the air in a way that some changes are noticed in the air quality and these changes put human and other living beings health in danger and they are harmful and cause disturbance in public welfare or reduce it drastically. The consequences and negative effects of such behaviors ( hygienic, social, political, legal aspects and etc..) have made the governments to take action against it and consider it as an environmental issue and one of the most important human rights in their macro-political planning. One of the preventive methods is utilizing criminal policy as a comprehensive and effective plan with certain principles and framework that reduce or omit these acts. But as the proper understanding of criminal policy in Iran needs realizing the mentioned policy principles, this paper has used descriptive-analytical method and library instruments to examine legal-jurisprudence principles as the most significant and fundamental criminal policy principles to prevent the behaviours leading to air pollution.
_||_