تبرزین فلزی دراویش، اسباب عرفانی
محورهای موضوعی : باستان شناسیمحمد اسمعیل خلجی 1 * , آراز نجفی 2 , فرزاد مافی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه باستان‌شناسی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران.
2 - استادیار‌گروه باستان شناسی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران.
3 - استادیار‌گروه باستان شناسی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران.
کلید واژه: صوفیان, تبرزین, اسواران, نسقچیان, دراویش,
چکیده مقاله :
دروایش ایران در جرگه صوفیان ، نحله های باستانی و مذهبی به شمار می آیند که در سیر سلوک آیینی خود از تبر و تبرزین استفاده می کنند. دلایل استفاده از این ابزار از سوی دراویش درهاله ای از ابهام قرار دارد. ازاین رو در پژوهش حاضر به جهت روشن شدن دلایل و نوع کارکرد این سلاح از سوی دراویش، با استناد به منابع مکتوب تاریخی و اطلاعات اسنادی به فلسفه وجودی آن از دوره‌های پیش و بعد از اسلام پرداخته‌شده است و باهدف پژوهش کتابخانه‌ای و به روش پژوهش تحلیلی – تاریخی ابتدا پیشینه تاریخی ظهور تبرزین‌های فلزی در فلات ایران مورد ارزیابی قرارگرفته است و با استناد به مستندات تاریخی ریشه و جایگاه ارزش معنوی تبر در فرهنگ و باور دراویش بررسی‌شده است و به دنبال پاسخ و راستی آزمایی این فرضیه هستیم که به نظر می‌رسد تبرزین از سوی اسواران و شهسواران در دوره‌های ساسانی متداول شده است و اسواران جنگاورانی بودند که در دوره‌های اسلامی در حفظ تمامیت ارضی، دینی و فرهنگی ایران باستان کوشش نمودند و متناسب با اقتضائات فرهنگی و دینی مردم در قامت صوفیان و دراویش منافع فرقه‌ای را در شهرها دنبال کردند. نتیجه اینکه دراویش در زمره فرقه‌های باستانی هستند که در سیر حوادث تاریخی از دوره‌های آغازین اسلام تا پایان دوره قاجار با اشکال مختلف صوفیانه در جامعه ایرانی حضور یافته‌اند و از دوره صفویه به بعد از سوی روسای طبقات صوفی و پادشاهان صفوی مأموریت چشم و گوش اطلاعاتی را به عهده داشتند؛ و از تبرزین‌های فلزی به جهت حفظ امنیت شخصی و انجام مأموریت‌ها استفاده کردند.