بررسی باستان‌شناسی محوطه‌های اسلامی بخش مرکزی شازند
محورهای موضوعی : باستان شناسی
فاطمه مهدیخانی
1
(دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ایران. )
کلید واژه: دوران اسلامی, بررسی, بافت استقرار, جوامع ساده, جوامع مرکب,
چکیده مقاله :
شهرستان شازند در غرب وجنوب غرب استان مرکزی ودر حاشیه شرقی زاکرس واقع شده انداز نظر فراوانی وپراکندگی محوطه ها وبقایای مربوط به دوره باستان شناسی دارای اهمیت ویژه ای هستند منطقه مورد مطالعه در19 کلیومتری بخش شرقی زاکرس مرکزی به حساب می اید وسیمای محیطی آن شامل دره ها،دشت های میان کوهی،وکوهستانی با مساحت 2645 کیلومتر مربع است یکی از معدود مناطق در ایران است که بسیاری از ویژگی های جوامع حکومی رادر خود بروز داده است در نتیجه بررسی باستان شناختی وبراساس داده های سطحی در مجموع 254 اثر ومکان باستانی از پارینه سنگی تا دوره اسلام متاخر در این منطقه شناسایی شده است ونتایج بدست امده از بررسی های باستان شناختی به افزایش استقرار های اسلامی ونیز شیوه های گوناگون معیشتی آن ها اشاره دارد که با کاوش در محوطه های کلیدی می توان مدارک بسیار مهمی را برای بازسازی معیشت اقتصادی وشیوه زندگی ساکنان آن ها بدست اورد نوشته حاضر به صورت مقدماتی به معرفی بعضی از این استقرارگاه ها در دشت شازند می پردازد .روش پژوهش در این مقاله به صورت میدانی،شامل بررسی سیستماتیک منطقه ی مورد مطالعه در نمونه برداری مواد فرهنگی،وهمچنین در مطالعات کتابخانه ای استفاده از گزارش ها،کتب ومقالات منتشر شده در زمینه ی استقرارهای دوره اسلامی است.
الن، جیمز ویلسون. (1383). سفالگری اسلامی، ترجمه مهناز شایسته‌فر، تهران: موسسه مطالعات هنر اسلامی.
اهلرز، اکارت. (۱۳۷۲). ایران مبانی کشورشناسی جغرافیایی، جلد اول: جغرافیایی طبیعی، ترجمه محمد تقی رهنمایی، تهران: موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی.
دارک، ک. (1387). مبانی نظری باستان‌شناسی، ترجمه کامیار عبدی، تهران: مرکز نشردانشگاهی.
رومن، گیرشمن. (1344). ایران از آغاز تا اسلام، مترجم محمد معین، تهران: علمی فرهنگی.
عبدالهی، مصطفی، سرداری، علیرضا. (1385). گزارش توصیفی مقدماتی فصل نخست بررسی و شناسایی شهرستان ازنا، مجموعه مقالات همایش بین الملی باستان‌شناسی ایران حوزه غرب. با کوشش دکتر حسن فاضلی نشلی. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان لرستان.
عرب، حسنعلی. (1387). گزارش بررسی باستان‌شناسی شهرستان شازند، ارشیو میراث فرهنگی استان مرکزی، منتشر نشده.
کبیری هندی، احمد. (1356). بررسی باستان‌شناسی اراک، آرشیو سازمان میراث فرهنگی .
رهنمایی، محمد تقی. (1369). مجموعه مباحث و روشهای شهرسازی، جغرافیا، چاپ اول، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
ملک شهمیرزادی، صادق، (1387). "گاهنگاری پیش از تاریخ فلات مرکزی ایران: از دوران نوسنگی تا آغاز شهرنشینی"، باستان‌شناسی و تاریخ، سال ۹، شمارة ۲، صص. ۱۸ـ۲.
لوین، لوییس، د. (1381). عصرآهن، باستان‌شناسی غرب ایران، ویراستار فرانگ هول، مترجم زهرا باستی، تهران: سمت، ص448-496.
نورثج الستر، درک کنت. (1384). لایه سامرا مندرج در سفال اسلامی، گردآوری ناصر خلیلی ، مجموعه هنرهای اسلامی، جلد هفتم، ترجمه فرناز حایری، تهران: نشر کارنگ، موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
وندن برگ ، لوئی. (1387). باستان‌شناسی ایران باستان، چاپ سوّم، ترجمه عیسی بهنام، تهران: دانشگاه تهران.
یانگ، کایلر. (1382). بررسی عصر اهن کنگاور، ترجمه رقیه رحیمی، گزارشهای باستان‌شناسی (2)، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، صص: 306-316 .
یانگ، کایلر. (1966). بررسی عصر اهن کنگاور، ترجمه رقیه رحیمی، گزارشهای باستان شناس(2)، سازمان میراث فرهنگی کشور، صص 306- 1344، ایران از آغاز تا اسلام، مترجم محمد معین، تهران: علمی فرهنگی.
Brumfiel, E. M., & Earle, T. K. (Eds.). (1987). Specialization, exchange and complex societies. Cambridge University Press.
Renfrew, C., & Bahn, P. G. (2007). Archaeology essentials: theories, methods, and practice. New York: Thames & Hudson.
Wason, P. K. (1994). The archaeology of rank. Cambridge University Press.