تعریف سرمایه گذاری در قراردادهای خارجی و رویه قضایی بین المللی با تاکید بر آرای ایکسید

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

امیرحسین بقایی ¹ , لیلا رئیسی ²

1 - دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل عمومی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. رایانامه: [e-mail]
2 - دانشیار گروه حقوق عمومی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]

تاریخ دریافت : 1401/08/22 تاریخ پذیرش : 1402/08/21 تاریخ انتشار : 1402/08/01

کلید واژه: سرمایه گذاری, رویه قضایی بین المللی, معاهده های خارجی, حقوق تجارت بین الملل, کنوانسیون داوری(ایکسید),

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: اساس استقرار داشتن و تداوم هر قاعده حقوقی، حفظ شدن پویایی آن در گذر زمان می‌باشد و هر قاعده‌ای که توان منطبق شدن با واقعیتهای درونی و پیرامونی خویش را دارا نباشد، به ناچار دچار رکود می‌گردد. مفهوم سرمایه‌گذاری خارجی یکی از فرصتهای مهم در زمینه حاصل شدن پیشرفت در زمینه‌های متعدد در ارتباط با پروژه‎های کشورها در ابعاد مختلف بوده و در قوانین بین‌المللی و قوانین داخلی هر کشور، سازوکارهای قانونی مشخصی برای این موضوع تعیین شده است. این مفهوم با گذشت زمان، ابتدا در چارچوب ادبیات مختلف و متنوع معاهده‌های بین‌المللی که بر تعداد آنها افزوده می‌گردد، مورد تعریف و تبیین واقع گردیده است. افزایش روزانه معاهده‌های بین‌المللی در زمینه سرمایه‌گذاری خارجی منتج به گسترده‌تر شدن روابط بین دولتها و به تبع آن، حادث شدن اختلافهای بیشتر بین آن‌ها می‌گردد. در همین زمینه، این سؤال مطرح می‌گردد که سرمایه‌گذاری خارجی دارای چه تعریفی است و رویه قضایی با تاکید بر آرای ایکسید، چگونه بر سرمایه‌گذاری خارجی اثر می‌گذارد؟روش: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است.یافته‌ها و نتایج: داوری به عنوان یک شیوه مناسب برای حل‌وفصل اختلافات تجاری به شمار می‌آید. کنوانسیون واشنگتن به عنوان سند مؤسس مرجع داوری ایکسید، هیچگونه تعریفی از مفهوم سرمایه‌گذاری بیان ننموده و این مرجع با اتکای بر تکنیکهای تفسیر متفاوت، تلاش در زمینه احراز نمودن معنای سرمایه‌گذاری داشته و این موضوع سبب اختلافات‌نظر بسیاری حول موضوع سرمایه‌گذاری شده است.

چکیده انگلیسی:

Field and Aims: The basis of the establishment and continuity of any legal rule is to maintain its dynamics over time, and any rule that does not have the ability to adapt to its internal and surrounding realities will inevitably stagnate. The concept of foreign investment is one of the important opportunities in the field of achieving progress in many fields in connection with the projects of the countries in different dimensions, and specific legal mechanisms have been determined for this issue in the international laws and domestic laws of each country. This concept has been defined and explained with the passage of time, firstly in the framework of various international treaties, which are increasing in number. The daily increase of international treaties in the field of foreign investment leads to the widening of relations between governments and, as a result, the occurrence of more disputes between them. In this context, the question is raised, what is the definition of foreign investment and how does the judicial procedure with emphasis on ICSID votes affect foreign investment?Method: This research was done using descriptive analytical method.Finding and Conclusion: Arbitration is considered as a suitable way to resolve commercial disputes. The Washington Convention, as the founding document of the Accidence Arbitration Authority, did not state any definition of the concept of investment, and this authority, relying on different interpretation techniques, tried to determine the meaning of investment, and this caused many theoretical differences around the issue of investment has created.

منابع و مأخذ:

- آتشی گلستان، مرجان. (1388). شرکت‌های خارجی در حقوق ایران. تهران: نشر بهنامی.

- ابراهیمی، سید نصرالله؛ سلطان­زاده، سجاد. (1393). مفهوم سرمایه­گذاری در رویه­ی داوری مرکز حل‌وفصل اختلافات سرمایه­گذاری خارجی. حقوقی بین­المللی، (44)، 140-99.

- ابراهیم گل، علیرضا؛ حقیقیان، مهدی. (1397). شرط تعیین مرجع رسیدگی در رویه داوری تجاری بین‌المللی با تکیه بر آرای ایکسید. پژوهش حقوق خصوصی، (7)، 110-98.

- احمدپور، بهاره؛ الهویی نظری، حمید؛ شکیب، محمدرضا. (1398). بررسی امکان تجدیدنظر در داوری‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی. مطالعات حقوق عمومی، (49)، 69-11.

- اسکیل، استفان. (1391). سیستم‌سازی در داوری معاهدات سرمایه‌گذاری. ترجمه رضا اسلامی و حمیدرضا سیاوش. حقوقی بین‌المللی، (46)، 36-13.

- اکبری نسب، نیما. (1401). تفسیر معاهدات سرمایه‌گذاری در رویه داوری ایکسید. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری. تهران].

- ایرانشاهی، علیرضا. (1393). اعتراض به رأی داوری در داوری­های تجاری بین‌المللی. تهران: انتشارات شهر دانش.

- بروشه، آرون. (1398). قانون حاکم و اجرای احکام در داوریهای موضوع کنوانسیون حل‌وفصل اختلافات ناشی از سرمایه‌گذاری بین دولتها و اتباع دول دیگر. ترجمه محسن محبی. تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌الملل.

- ﺑﯿﺪآﺑﺎد، ﺑﯿﮋن. (1398). ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﯽ و اﻟﺤﺎق اﯾﺮان. ﺗﻬﺮان: گیتی هنر.

- باغبان، رحیم؛ یکتا، حدیثه. (1400). معیارهای تشخیص معاهده سرمایه‌گذاری در داوری سرمایه‌گذاری خارجی. دانش حقوق اقتصادی، (28)، 69-52.

- بذار، وحید. (1399). مکانیزم رد اولیه دعوا در داوری سرمایه‌گذاری. پژوهش حقوق خصوصی. (09)، 174-159.

- بیگ زاده، ابراهیم؛ مخبر، محمد. (1396). امکان‌سنجی ایجاد نهاد تجدیدنظر در پرتو ارزیابی انتقادی نظام ابطال آرای ایکسید (ICSID) و تجربة موفق هیئت تجدیدنظر سازمان تجارت جهانی. تحقیقات حقوقی، (80)، 41-11.

- بهمئی، محمدعلی؛ نریمانی زمان آبادی، محمدرضا. (1400). دعاوی خسارات انعکاسی در داوری سرمایه‌گذاری بین‌المللی؛ امکان‌سنجی و مبانی. حقوقی بین‌المللی، (38)، 263-229.

- پیران، حسین. (1398). مسائل حقوقی سرمایه‌گذاری بین‌المللی. تهران: گنج دانش.

- دالزر. رودلف و شروئر، کریستف. (1393). اصول حقوق بین‌المللی سرمایه‌گذاری. ترجمه سید قاسم زمانی و آذین حسیبی. تهران: انتشارات شهر دانش.

- رضایی زاده، محمدجواد. (1390). ویژگی معاهده‌های داوری. فصلنامه حقوق.(38)، 36-21.

- شیروی، عبدالحسین. (1397). تنظیم معاهده‌های داوری با توجه به قانون داوری تجاری بین‌المللی ایران. آموزش عالی قم، (20)، 110-98.

- طباطبایی نژاد، سید محمد. (1392). اعمال قواعد آمره تحت نظام داوری سرمایه‌گذاری بین‌المللی ایکسید. اندیشه‌های حقوق خصوصی، (55)، 69-54.

- صفایی، سید حسین. (1393). حقوق بین‌الملل و داوری های بین‌المللی. چاپ بیست و نهم. تهران: میزان.

- طهماسبی، مرضیه؛ رییسی، لیلا. (1400). رابطه حقوق بشر و حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری در پرتو رویه ایکسید. حقوقی بین‌المللی، (22)، 98-64.

- عابدیان، میرحسین. (1395). اختیار دیوان داوری برای بازنگری و تجدیدنظر در رأی داوری. تهران: انتشارات شهر دانش.

- علیدوستی شهرکی، ناصر. (1398). حقوق سرمایه‌گذاری خارجی. چاپ دهم. تهران: نشر خرسندی.

- کرم زاده. سیامک؛ روزگاری آقبلاغ، خلیل. (1398). ارزیابی قانونی بودن سرمایه‌گذاری در رویه ایکسید. حقوق خصوصی، (16)، 44-21.

- کوهپائی، طناز؛ محبی، محسن؛ منصوری، سعید. (1401). بازنگری آرای داوری بین‌المللی در عرصه حقوق سرمایه‌گذاری خارجی. پژوهشهای حقوقی، (21)، 215-199.

- فلدرن، زایدل هومن. (1391). حقوق بین‌الملل اقتصادی. ترجمه سید قاسم زمانی. تهران: انتشارات شهر دانش.

- لوونفلد،آدریاش. (1390). حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری. ترجمه محمد جعفری قنبری جهرمی. تهران: انتشارات جنگل.

- مجتهدی، محمدرضا. (1390). درآمدی بر حقوق حل‌و فصل اختلافات سرمایه‌گذاری بین‌المللی بر مبنای کنوانسیون داوری اکسید. فقه و حقوق اسلامی، (02)، 199-175.

- مرادی پور، سلمان؛ محمدی، مهرداد. (1401). اختلافات سرمایه‌گذاری در رویه داوری اکسید؛ الزامات و چالشها. پژوهش و مطالعات علوم اسلامی، (04)، 258-247.

- مهرابی، مهرناز. (1390). شناسایی و اجرای احکام داوری در کنوانسیون 1965واشنگتن. پژوهشهای حقوقی، (33)، 98-66.

- نیکبخت، محمدرضا. (1388). داوری تجاری بین‌المللی-آیین داوری. تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی.

- نیک جاه، جواد. (1393). اصول حاکم بر جبران خسات در پرتو آرای داوری ایکسید با تأکید بر خسارت معنوی. [پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران].

 

-Alexandrov S. (2010). Breach of Treaty Claims And Breach of Contract Claims: Is It Still Unknown Territory, Arbitration Under International Investment Agreements. Oxford University Press.

-Boyle A, Chin kin C. (2019). The Making of International Law. Oxford.

-Douglas Z. (2016). The International Law of Investment Claims. Cambridge: Cambridge University Press.

-Broches A. (2014).The Convention on the Settlement of Investment Disputes between States and Nationals of Other States.

-Andrea K, Bjorklund S. (2012). Investment Treaty Arbitral Decisions as Jurisprudence constant. Legal studies Research Papers, (158), 193-214.

Bernardini P.(2017). Development Agreements with Host Governments, Economic Development,  Foreign Investment and the Law, 654-698.

-Coppens G.(2019). Treaty Definitions of Investment and the Role of Economic Development: A Critical Analysis of the Malaysian Historical Salvers cases, in: Foreign Investment and Dispute Resolution Law and Practice in Asia, Rutledge, (114), 60-71

-Cotula L.(2017). Foreign investment contracts. Strengthening Citizens’ Oversight of Foreign Investment: Investment Law and Sustainable Development, International Institute for Environment and Development, (58), 147-198.

-D'Agostino M I, Mike M and Deborah W.(2019). A Discussion on the Use of Precedents in International Investment Arbitration and its Consequences.

-D`Alessio N. A.(2018). comment on ICSID`s jurisdictional issues: Problems Solutions and Recommendations for a Better Understanding in International Commercial Relations. Research paper, Vrije Universiteit Amsterdam,100-130.

-Fadlallah M.(2006). La notion divertissement: vers une restriction à la competence du CIRDI?, in Emmanuel Gaillard, 410-436.

-Ghanbari Jahromi M. J.(2011). International Investment Law. Jungle Publishing.

-Jeffery P.(2007). Commission, Precedent in Investment Treaty Arbitration. Kluwer Law International, (24), 32-85.

-Juillard P.(2017). Max Planck Encyclopedia of Public International Law. Oxford University Press.

-Krishan D.(2015). A notion of ICSID Investment, (Draft) and Transnational Dispute Management, Kluwer Law International, 585-610.

-Happ R, Robins N. (2021). Digest of ICSID Awards and Decisions 2003–2007, Oxford University Press.

-Mirveisi A. (2014). The Foreign Investment Law in the Framework of Bilateral Investment Treaties. Pardis Publishing. (In Persian).

-Kaufmann-Kohler G.(2007). Arbitral Precedent: Dream, Necessity or Excuse?, Arbitration International, (23), 100-120.

-Kaufmann-Kohler G.(2018). Is Consistency a Myth? Precedent in International Arbitration, Juries Publishing Inc, (58), 144-165.

-Lauterbach H.(2015). The Development of International Law by the International Court, Cambridge.

-Macglashan L M.(2015). Iran-United States Claims Tribunal Reports, The Research Center for International Law, (58), 198-214.

-Orellana M.(2011). Investment Agreements & Sustainable Development: The Non-Discrimination Standards. Sustainable Development Law & Policy, (11), 36-70.

-Peters P.(2019).Dispute Settlement Arrangements in Investment Treaties, Netherlands Yearbook of International Law, (22), 99-165.

-Rosengren J. (2013). Contract Interpretation in International Arbitration. Journal of International Arbitration. (30), 147-158.

-Rovetta D and Riviera A S.(2011). The Ad Hoc Committee Annulment Decision in Malaysian Historical Salvors: The Meaning of 'Investment, Global Trade and Customs Journal, (6), 345-381.

-Rubins N.(2014). The Notion of Investment. In Horn, International Investment Arbitration Foreign Investment Dispute, Information of economy, (54), 87-110.

-Stevens M. (2015). International Business Lawyer. Thirty-sixth Annual Symposium on Private Investment Abroad-problems and Solutions in International Business.

-Shihata I. (2011). The Experience of the International Center for the Settlement of Investment Disputes (ICSID), The Arbitral Process and the Independence of Arbitrations, ICC Publication, (472), 114-136.

-Schreuder C.(2016). Diversity and Harmonization of Treaty Interpretation in Investment Arbitration, Transnational Dispute Management. (2), 60-78.

-Vargiu P. (2019).Beyond Hallmarks and Formal Requirements: A Jurisprudence Constant on the Notion of Investment in the ICSID Convention, Journal of World Investment and Trade, (10), 98-147.

-Williams D R, Foote, S.(2011).Recent developments in the approach to identifying an investment. Cambridge: Cambridge University Press

-Yannaca-Small K.(2010). Arbitration under International Investment Agreements. Oxford University Press. New York.