توصیف و تحلیل فرایندهای واجی گویش دزفولی بر پایۀ چارچوب نظریۀ بهینگی
محورهای موضوعی : سایر زبان ها، گویش ها و ادبیات حاضر در ایرانمحمد پاک نژاد 1 * , الخاص ویسی 2
1 - دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی، گروه زبان شناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ایران
2 - استادیار گروه زبان شناسی و زبان‌های خارجی ، دانشگاه پیام نور ، ایران
کلید واژه: نظریۀ بهینگی, گویش دزفولی, محدودیت‌های پایایی, محدودیت‌های نشان‌داری,
چکیده مقاله :
هدف از نگارش این مقاله، توصیف و تحلیل چند فرایند واجی پربسامد در گویش دزفولی و مقایسۀ آن‌ها با فارسی معیار در چارچوب نظریۀ بهینگی است که در واج‌شناسی نظریه‌ای نوبنیان و یکی از رویکردهای محدودیت- بنیاد است. تحقیق حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی انجام‌گرفته و در گردآوری نمونه‌ها و داده‌ها از روش میدانی استفاده‌شده است. بدین منظور، پانزده ساعت از مکالمۀ عادی گویشورانِ شرکت‌کننده با میانگین سنی سی تا پنجاه‌وپنج سال، ضبط و سپس داده‌ها آوانویسی و دسته‌بندی‌شده است. از فعال‌ترین فرایندهای موجود در این گویش، فرایند هماهنگی واکه‌ای، ناهمگونی و حذف، مورد مطالعه قرارگرفته است. در چارچوب اصول واج‌شناسی بهینگی، در قالب تعارض‌ها، محدودیت‌های نشان‌داری، به کشف روابط موجود بین آن‌ها پرداخته و به ترتیب در بهینه شدن و تعیین سلسله‌مراتب محدودیت‌های موجود در این گویش مشخص‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که، حداکثر محدودیت‌های نشان‌داری به‌صورت بهینه در گویش دزفولی دیده می‌شود و در مقایسه با فارسی معیار، محدودیت‌های پایایی در سلسه‌مراتب محدودیت‌ها بر بقیۀ نمونه‌ها تسلط دارند. در این گویش فرایندهای حذف و همگونی دارای بیشترین بسامد است.
The purpose of this paper is the description and analysis of the most frequent phonological processes in Dezfuli dialect as well as their use within the Optimality approach which is the new theory in phonology and it is also constraint–based approach, since the research in the framework of optimality is analyzed, the present study was conducted with a choice of analytical method and to collect samples and data from field work and then collected the recorded fifteen hours conversations of normal speech of informants and participants have the average age between thirty to fifty–five years. In addition, one of the writers is a native speaker of this dialect. The present study utilizes discrete mechanisms respectively. After collecting this data, voice transcription and classification has been done. The most active processes in this dialect, the vowel conversion process, vowel harmony, eliminating assimilation are studied. According to the study, the maximum markedness optimal constraints in Dezfuli dialect are dominant. Compared to the standard Persian, faithfulness constraints dominated in the hierarchy restrictions on the rest of the samples. As well as the processes of elimination and assimilation are the most active than other processes in this dialect