روش در علم منطق هگل
محورهای موضوعی : پژوهشهای معرفت شناختی
حسین مافی مقدم
1
(دانشجوی دکتری، فلسفه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه فلسفه)
علی مرادخانی
2
(دانشیارگروه فلسفه، واحد شمال دانشگاه آزاد اسلامی)
کلید واژه: روش, تعیّن, منطق, صورت معقول, حرکت حلولی,
چکیده مقاله :
بحث روش در منطق مساله مهمی است که مضمون، هدف و ماهیت منطق را روشن می کند . منطق مانند دیگر علوم مبتنی بر روش است و باید مشخص شود در منطق چه روشی بکار گرفته می شود ؛ مثلا درمنطق ارسطوئی روش معهود روش قیاسی است یعنی استنتاج ِعقلی نتیجه از مقدمات قضایای حملی یا شرطی . منطق تجربی بیکن مبتنی بر روش تجربی و استقرائی بود . روش منطق استعلائی کانت با روش قیاسی و تجربی کاملا متفاوت است. روش کانت تعیین شرایط ماتقدّم شناخت است . روش استعلائی کانت همانند روش ارسطوئی مضمونی ایستا و دارد و فاقد هر گونه پویائی و حرکت است . روش هگل کاملا متفاوت با روش کانت است. روش از دیدگاه هگل به مثابه فراشدی پویا و متحرک است که در آن ساختار آلی و تکوین مقولات را می توان استنتاج کرد . روش هگل نظامی جامع است که در نهایت همه کثرات مقولات در آن تبدیل به وحدت می شود یا به تعبیر دیگر روش صوری است که همه مضمون منطق را در خود جای می دهد.
The discussion about Method in Logic is very important, because it makes clear content, aim and nature of logic. Logic like other sciences based on method and it must be determined which method is used in logic. For example in Aristotelian logic the method is deductive one, that is, rational deduction from premises of categorical and conditional propositions. Bacon's empirical logic is based on experiment and induction. In Kant transcendental logic, the conception of method differs entirely from deduction and empirical method. In Kant’s view, method means determination of a priori conditions of knowledge. Hegel has different concept comparing to Kant. In Hegel’s approach, method is dynamic process in which we can determine organic structure and generation of categories. Accordingly, the method is regarded as comprehensive system that finally all multiplicity of categories will be unified, in other words, method is form containing all contents of logic.
1 –کانت ایمانوئل.( 1390 ). نقد عقل محض ، ترجمه بهروز نظری ، تهران ، نشر باغ نی
2- مجتهدی کریم.( 1377). منطق از نظر گاه هگل ، تهران ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
3-Baur, Michael (ed.), 2014, G.W.F. Hegel: Key Concepts, Abingdon: Routledge
4- Beiser, Frederick, 2002, German Idealism: The Struggle Against Subjectivism, Cambridge, Mass.: Harvard University Press
5-Bohnet Clayton, ( 2015 ) , Logic and Limits of Philosophy in Kant and Hegel , Palgrave Macmillan UK
6- Burbidge, John, 2013, Historical Dictionary of Hegelian Philosophy, second edition, Lanham, Maryland: Scarecrow Press
7-Hegel , 1997 , Phenomenology of Spirit, translated by A.V. Miller, Oxford: Oxford University Press
8-Hegel , 2010 , The Science of Logic , Cambridge university press
9- Hegel , 1997 , Encyclopedia of Philosophical Sciences , Hackett Publishing
10-Hartnack Justus(1988 ) , An Introduction to Hegel’s Logic , Hackett Publishing
11-Holgate Stephen( 1996 ) , An introduction to Hegel , Wiley-Blackwell
12-Di giovanno Giorgio ,( 1990 ) , Essays on Hegel’s Logic , SUNY Press
13-Mac Taggart John , 1931 , A Commentary on Hegel’s Logic , The University Press
14-Rosen Stanley, 2013, The Idea of Hegel’s “Science of Logic”, Chicago: University of Chicago Press
15-Rosen, Michael, 1984, Hegel’s Dialectic and Its Criticism, Cambridge: Cambridge University Press.
16-Stern, Robert, 1990, Hegel, Kant and the Structure of the Object, London: Routledge
_||_