زمینه و هدف: الگوی پراکنش مکانی گونه های جنگلی اطلاعات مفید و اساسی را در مورد هم‌زیستی و روابط بیولوژی بین گونه ها و پویایی جنگل فراهم می کند. ازاین رو یکی از ابزارهای مهم برای مدیریت بهتر عرصه های جنگلی می باشد. اهداف این تحقیق تعیین الگوی پراکنش مکانی توده ی انارشیطان در استان بوشهر و ارزیابی قابلیت توابع مختلف در تعیین الگوی پراکنش مکانی می باشد. روش بررسی: ابتدا توده انارشیطان در دو منطقه علی آباد و شهنیا با مساحت 10 و 2 هکتار در بهار 1394 آماربرداری صدرصد شدند. سپس برای تعیین الگوی پراکنش مکانی توده انار شیطان، روش فاصلهآزیموت به کار گرفته شد .در نهایت برای تحلیل الگوی پراکنش مکانی درختان از توابعK رایپلی، L، G، F در این تحقیق استفاده شد. یافته ها: آزمون نیکویی برازش کولموگروف-اسمیرنف نشان داد که توزیع درختان انارشیطان در دو منطقه مورد مطالعه به طور معنی دار ناهمگن هستند (001/0P<). توابع K رایپلی و L ناهمگن، الگوی کپه ای را در مناطق مورد مطالعه نشان دادند. تابع G در منطقه علی آباد تا فاصله 150 متری الگوی کپه ای را نشان می دهد در حالی که در منطقه شهنیا این تابع الگوی های مختلفی را در فواصل مختلف نشان می دهد. بحث و نتیجه گیری: در مجموع هر چهار تابع، الگوی پراکنش مکانی توده های انارشیطان را به شکل کپه ای نشان دادند و تابع G بیشترین جزئیات را در مقایسه با دیگر توابع در رابطه با الگوی پراکنش مکانی نشان داد. وجود الگوی کپه ای در توده های انارشیطان احتمالاً به دلیل شرایط خشک و کمبود رطوبت آن است که چنین الگوی پراکنشی را موجب شده است. بنابراین برای احیا و جنگلکاری مناطق مستعد، استفاده از الگوی کاشت کپه ای می تواند کمک موثری به ایجاد سایه و حفظ بیشتر منابع رطوبتی خاک داشته باشد که در نهایت می تواند منجر به احیا موفق تر این منطقه ها باشد. پرونده مقاله

زمینه و هدف: مدیریت پایدار منابع طبیعی تجدیدشونده در ایران از اهمیت و حساسیت ویژهای برخوردار است. به این ترتیب شناسایی عناصر تشکیلدهنده جنگل ازجمله تیپهای جنگل، اصولیترین راه مدیریت بهینه منابع طبیعی و خصوصاً جنگلهاست. جنگلهای ساحلی مناطق مهم حفظ تنوع زیستی و تضمین پایداری اکوسیستم جنگلی هستند. روي این اصل آگاهی و بینش از وضعیت ساختار این جنگلها و تیپهای درختی موجود در آن و شناخت روند تکاملی اکوسیستمهای جنگلی قبل از هرگونه برنامهریزي، امري ضروري است. هدف از این تحقیق، تیپبندی جنگلهای حاشیه رودخانه مارون است. روش بررسی: تعداد 116 قطعه نمونه مربعی شکل به مساحت 100 مترمربع از طریق روش آماربرداری تصادفی سیستماتیک با ابعاد شبکه 200 در 200 متر برای محدوده مورد مطالعه انتخاب گردید. در هر قطعه نمونه، گونه‎های درختی و درختچه‎ای، درصدپوشش تاج در سطح قطعه نمونه و بر اساس مقیاس تصحیح شده براون- بلانکه تخمین و ثبت گردید. پارامترهای مختلفی مانند فراوانی، وفور و تراکم مورد محاسبه قرار گرفت. از طریق جمع سه پارامتر نسبی فوق، شاخص IVI برای هر گونه به دست آمد. بهمنظور مقایسه درجه تشابه بین تیپها از شاخص تشابه سورنسون استفاده شد. مقادیر فراوانی نسبی برای هر گونه در تیپهای خالص و مخلوط در یک مقیاس 10 واحدی تنظیم و به چهار گروه مشخص تقسیم شد. بعد از تعیین تیپهای درختی منطقه، نقشه آن¬ها از طریق روش درونیابی IDW در نرم افزار GIS10.1 ترسیم شد. یافته ها: در تیپ خالص، گونههای گز (Tamarix arceuthoides) و پده (Populus euphratica) به ترتیب با داشتن بیش-ترین و کم¬ترین مقدار فراوانی نسبی (7/6 و 3/3) مبین گونههای فراوان و کم میباشند. هم¬چنین گونه سریم (Lycium Shawii) به¬عنوان گونه نادر معرفی شد. بهطورکلی سه نوع تیپ شامل خالص، مخلوط دو گونهای و مخلوط سه گونهای به دست آمد. بیش¬ترین مقدار شاخص تشابه سورنسون بین دو تیپ گز-پده و گز-سریم 93% و نیز پده-گز و پده-سریم 92% به¬دست آمد. کم¬ترین مقدار شاخص تشابه 12% تا 15% بین تیپ پده-سریم-گز با تیپهای گز خالص، گز-سریم، گز-پده و پده-گز مشاهده شد. حداقل و حداکثر میزان شاخص بلوغ به ترتیب برای تیپهای خالص (50%) و تیپ¬های مخلوط (79%) به¬دست آمد. تیپهای خالص دارای بلوغ پایین و تیپهای مخلوط دارای بلوغ بالایی هستند. میزان شاخص بلوغ برای کل منطقه 72% بود که نشان گر بلوغ بالایی است. بحث و نتیجه گیری: پوشش درختی جنگلهای رودخانهای مارون بهبهان در یک مقیاس کلی به دو تیپ خالص و مخلوط طبقهبندی شدند. تعداد دو تیپ خالص گز و پده و هفت تیپ مخلوط شامل چهار مورد دو گونهای و سه مورد سه گونهای به¬دست آمد. به¬طور کلی در این اکوسیستم ها سه گونه گز، پده و سریم در به¬وجود آمدن تیپ¬های منطقه نقش مهمی دارند. در بین تیپهای خالص و مخلوط، گونه گز بهعنوان گونه فراوان شناخته شد. تشابه زیاد بین تیپهای گز خالص، گز-سریم و گز-پده ناشی از حضور مشترک و غالب گز در این تیپها است. تنوع تیپ¬های مختلف با حداقل تشابه در یک منطقه محدود گواه پیچیده بودن اکوسیستم های رودخانه ای است. پرونده مقاله

زمینه و هدف: فن آوری سنجش‌ازدور در دنیای پیشرفته امروزی به عنوان یکی از مهم ترین و عمده ترین منابع داده های مکانی و موضوعی قلمداد می شود. در این مقاله هدف مقایسه دو روش جهت آشکار سازی تغییرات جنگل با استفاده از تصاویر ماهواره لندست می باشد. بدین منظور از تصاویر سال 1369 سنجنده TM ماهواره لندست و هم چنین تصاویر سال 1390 سنجنده ETM+ این ماهواره استفاده‌ شده است. روش بررسی: در طبقه بندی تصاویر، از روش طبقه بندی نظارت‌شده و الگوریتم حداکثر احتمال و شبکه عصبی مصنوعی به شیوه پرسپترون چندلایه استفاده گردید. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی در مقایسه با حداکثر احتمال صحت کلی و ضریب کاپای بالاتری در هر دو تصویر (TM و ETM+) نشان داده است. پس از طبقه بندی، نقشه های استخراج‌شده از تصاویر TM و ETM+ به منظور آشکارسازی تغییرات روی هم گذاری شدند و نقشه تغییرات به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتیجه نهایی تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از داده های لندست همراه با داده های حاصل از آماربرداری قابلیت تهیه نقشه تغییرات جنگل را در منطقه موردمطالعه دارا می باشند. پرونده مقاله

زمینه و هدف: شناخت الگوی مکانی گونه‌های گیاهی برای بررسی موقعیت تاج‌پوشش، وضعیت زادآوری، پویایی جنگل و شناسایی روابط زیستی موجود در این اکوسیستم‌ها ضروری است. یکی از اهداف اصلی در تحلیل الگوی مکانی درختان در بوم‌سازگان جنگل، کشف روابط معنی دار بیشتر بین درختان و محیط‌زیست آن‌ها است. به این منظور از روش‌های تجزیه‌وتحلیل خاصی برای کمی کردن الگوی مکانی جوامع گیاهی استفاده می‌شود. هدف از این پژوهش تعیین الگوی مکانی پده از طریق به‌کارگیری توابع مختلف K، L، G و J و بررسی قابلیت توابع در تعیین جزئیات بیشتر الگوی مکانی این گونه در جنگل‌های رودخانه‌ای مارون بهبهان است. روش بررسی: دو توده خالص و آمیخته از گونه پده مورد مطالعه و آماربرداری صد در صد قرار گرفت. موقعیت مکانی (فاصله و آزیموت) تمام درختان پده دارای قطر بیشتر از 5 سانتی‌متر تعیین شد. با استفاده از توابع K رایپلی، L، G و J الگوی مکانی پده در دو توده خالص و آمیخته تعیین شد. جهت تحلیل تبیینی در تجزیه آمار نقطه ای، آزمون فرض تصادفی بودن کامل نقاط در نظر گرفته شد. آزمون فرض معمول در آمار تحلیل نقطه‌ای، بر پایه آزمون‌های شبیه‌سازی مثل آزمون معنی‌داری مونت‌کارلو منطبق شد. این آزمون با تکرار 999 بار انجام شد تا احتمال خطای نوع اول حداقل نزدیک به 5% شود. همچنین به‌منظور بررسی همگنی و ناهمگنی مناطق موردمطالعه نیز از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و برای تحلیل الگوی پراکنش نیز از نرم‌افزار R (Var3.2.2) استفاده شد. یافته ها: نتایج مربوط به تحلیل الگوی پراکنش مکانی پده با استفاده از تابع K رایپلی در توده خالص بیانگر این است که الگوی توزیع پده تا فاصله تقریباً 150 متری کپه‌ای و از این فاصله به بعد، الگو به سمت تصادفی و سپس یکنواختی تغییر یافته است. در توده آمیخته نیز تا فاصله حدوداً 125 متری الگوی کپه‌ای معنی‌داری دیده می‌شود. نتایج تحلیل تابع L ناهمگن در توده خالص الگوی مکانی پده را تا فاصله حدود 150 متری کپه‌ای معنی‌داری نشان می‌دهد. در توده آمیخته تا حدود فاصله 125 متری الگو کپه‌ای و از این فاصله به بعد الگو به سمت تصادفی و سپس به‌طور معنی‌داری به سمت یکنواختی تغییر پیدا می‌کند. تابع ناهمگن G در توده خالص پده تا فاصله حدود 100 متری با یک شیب ملایم مبین الگوی کپه ای است. در توده آمیخته پده از فواصل اولیه به بعد، منحنی با یک شیب ملایم نشانگر یک الگوی کپه ای متوسط است. مقدار شاخص J در توده خالص، تا فاصله حدود 30 متری معادل 1 است و منحنی حالت یکنواخت نشان می‌دهد که بیانگر وجود یک الگوی تصادفی تا این فاصله است. مقدار شاخص از فاصله 30 تا حدوداً 75 متری با یک شیب تقریباً تند کمتر از 1 شده است که بیانگر الگوی کپه ای نسبتاً قوی است. در توده آمیخته، مقدار شاخص تا فاصله حدود 60 متری، با یک شیب تند تر کمتر از 1 شده و الگوی کپه ای قوی را نشان می دهد. بحث و نتیجه گیری: کلیه توابع مورد بررسی در توده خالص و آمیخته، تا فاصله حدود 100 متری نتایج مشابهی را که همان الگوی کپه‌ای است تأیید کردند. تابع J جزئیات بیشتری از الگوی مکانی را ارائه داد. همه توابع وجود یک نوع وابستگی اکولوژیکی بین پایه های پده را مورد تأیید قراردادند. پرونده مقاله

زمینه و هدف: تنوع گونه‌ای یکی از موضوعات مهم و اساسی در اکولوژی به خصوص اکولوژی پوشش گیاهی مطرح می‌باشد. هدف از انجام این تحقیق مطالعه تنوع گونه‌های گیاهی در رابطه با عوامل محیطی در بوم‌سازگان‌های جنگلی زاگرس واقع در منطقه وزگ، در جنوب ‌‌‌شرقی یاسوج بوده است. روش بررسی: برای این منظور منطقه‌ای به مساحت 308 هکتار انتخاب شد. سپس به صورت تصادفی- سیستماتیک تعداد 61 قطعه نمونه به ابعاد 30×15 متر و 305 میکروپلات به ابعاد 2×5/0 متر به روش حداقل مساحت نمونه¬برداری شد. به منظور بررسی تنوع گونه‌ای گیاهان، از متداول‌ترین شاخص‌های تنوع گونه‌ای استفاده شد. سپس از آنالیز واریانس یک طرفه برای بررسی اختلاف‌های کلی در طبقات مختلف عوامل فیزیوگرافی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر تنوع و یکنواختی تأثیر معنی¬دار داشته و دامنه ارتفاعی بالا بیشترین تنوع و یکنواختی را دارد. جهت دامنه نیز بر غنای گونه‌ای اثر معنی‌دار داشته و جهت شمال شرقی بیشترین مقدار غنا را نشان داد. اثر شیب بر تنوع و یکنواختی معنی‌دار بود به طوری که شاخص تنوع و یکنواختی در شیب‌های بالا (70-51 درصد) بالاترین مقدار بود. همچنین نتایج نشان داد که شاخص‌های تنوع گونه‌ای با خصوصیات خاک مانند نیتروژن کل، سیلت و نسبت C/N همبستگی معنی‌داری دارند. بحث و نتیجه‌گیری: بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که در منطقه مورد مطالعه، عوامل فیزیوگرافی رویشگاه (ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت جغرافیایی) همراه با عوامل خاکی همواره نقش اساسی و تعیین کننده‌ای بر الگوی تغییرات تنوع زیستی گیاهی ایفا می‌کنند. بنابراین انجام مطالعات متعدد در این زمینه در جنگل‌های زاگرس یکی از بهترین راهکارها برای نیل به مدیریت بهینه می‌باشد. پرونده مقاله