حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره1,سال
11
,
بهار
1401
زمینه و هدف: ارزیابی واکنش رودخانهها به تغییرات طبیعی و دستکاریهای ایجاد شده توسط بشر در طبیعت، از اهمیت بالایی در مدیریت کیفیت آب رودخانه برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات منفی مدیریت کمی بدون مدیریت کیفی جریان است. در این راستا با شبیهسازی کیفیت آب در چکیده کامل
زمینه و هدف: ارزیابی واکنش رودخانهها به تغییرات طبیعی و دستکاریهای ایجاد شده توسط بشر در طبیعت، از اهمیت بالایی در مدیریت کیفیت آب رودخانه برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثرات منفی مدیریت کمی بدون مدیریت کیفی جریان است. در این راستا با شبیهسازی کیفیت آب در سناریوهای بهرهبرداری از رودخانه مبتنی بر سیاستهای محیط زیستی، منجمله تخصیص حداقل جریان، کاهش کیفیت و فاصله گرفتن شرایط کیفی جریان از استانداردهای پرورش آبزیان با در نظر گرفتن عوامل کیفی و آلودگیهای ناشی از توسعه جوامع شهری حاشیه رودخانهها پرداخته میشود.روش پژوهش: پژوهش حاضر روی رودخانه آزاد رود در منطقه سروآباد استان کردستان انجام شد. در این راستا با اندازهگیری پارامترهای کمی و کیفی در دو دوره ماهانه، مدل کیفی QUAL2KW واسنجی و اعتبارسنجی شد. در بخش اول مطالعه با تغییر دبی جریان بر اساس سناریوهای تخصیص جریان در روش تنانت، وضعیت کیفی رودخانه در طول 22 کیلومتر شبیهسازی شد و در بخش دوم مقادیر پارامترهای کیفی در سناریوهای مختلف مدیریت جریان با مقادیر استاندارد مورد قبول برای پرورش آبزیان (ماهی) مقایسه شد.یافتهها: بر اساس نتایج بهدست آمده، در حالی که دبی حداقل زیستمحیطی بر اساس روش تنانت برای رودخانه مورد مطالعه m3/sec 1/1 میباشد، دبی کیفی بحرانی یعنی حداقل دبی قابلقبول از نظر کیفی برای ماه اسفند و فروردین به ترتیب 7/7 و 10 مترمکعب بر ثانیه برآورد شد. بررسیها نشان داد که سناریوی ضعیف تنانت برای تخصیص حداقل جریان زیستمحیطی برای تأمین الزامات کیفی رودخانه بههیچوجه مناسب نمیباشد.نتایج: نتایج نشان داد که تخصیص جریان به روش مرسوم و بدون در نظر گرفتن شرایط کیفی رودخانه امکانپذیر نمیباشد و میتواند به شرایط زیستمحیطی رودخانه آسیبی جدی وارد نماید. این مطالعه نشان داد که عدم احتساب شرایط کیفی در زمان تخصیص جریان، سبب میشود که سلامت اکولوژیکی جریان از دست رفته و رودخانه از استاندارد لازم برای آبزیپروری برخوردار نباشد.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره1,سال
9
,
بهار
1399
در این مطالعه به ارزیابی روش تگزاس و توسعه این روش برای تعیین جریان زیست محیطی رودخانهها پرداخته شده است. این روش هیدرولوژیکی در حالیکه از حداقل دادهها برای تخصیص جریان زیست محیطی استفاده مینماید در مقابل روش هیدرولوژیکی تنانت قرار داشته و قابلیت تجویز جریان برای حفظ چکیده کامل
در این مطالعه به ارزیابی روش تگزاس و توسعه این روش برای تعیین جریان زیست محیطی رودخانهها پرداخته شده است. این روش هیدرولوژیکی در حالیکه از حداقل دادهها برای تخصیص جریان زیست محیطی استفاده مینماید در مقابل روش هیدرولوژیکی تنانت قرار داشته و قابلیت تجویز جریان برای حفظ رژیم اکولوژیکی رودخانهها را داراست. دراین مقاله بعد از اثبات ارزش روش مزبور و مشاهده وجود اختلافاتی در نتایج کار با رژیم تاریخی مشاهده شده در مطالعه موردی، روش تگزاس توسعه داده شد به نحوی که نتایج حاصل از آن توانست علاوه بر حفظ مبانی روش بنیادی، بین دو باند حداقل و میانگین جریان ماهانه تاریخی قرار گیرد. برای ارزیابی دو روش تگزاس و تگزاس اصلاح شده، از منظر کل حجم جریان تخصیص یافته به جریان زیست محیطی، نتایج حاصل از آنها با سناریوی مشابه در روش تنانت مقایسه گردید. در این حالت حجم آب تخصیص یافته به محیط زیست در روش تگزاس اصلاح شده 50% ، در روش تگزاس 47% و در روش تنانت 40 تا 60% آورد سالانه رودخانه برآورد گردید. این مقاله با توجه نتایج بدست آمده در مطالعه موردی نشان میدهد که با استفاده از دو روش تگزاس و تگزاس اصلاح شده بجای روش تنانت و ارتقای آنها به حد یک روش بومی، میتوان به نتایجی قابل مقایسه با نتایج روشهای شبیهسازی زیستگاه و جامع دست یافت.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد