پژوهش حاضر، با اتخاذ رویکرد هلیدی (1976) به" بررسی تطبیقی عوامل انسجام نحوی و واژگانی انشاهای دانش آموزان سال سوم و پنجم ابتدایی" می پردازد. این پژوهش، مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است. سؤال های پژوهش: " الف- رشد کدام یک از ابزارهای نحوی باعث می شود که انشاهای دانش آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش آموزان پایۀ سوم از انسجام بیشتری برخوردار باشد؟ ب- چرا به لحاظ واژگانی، دانش آموزان پایۀ پنجم در قیاس با دانش آموزان پایۀ سوم انشاهای منسجم تری می نویسند؟" می باشند و فرضیات این پژوهش عبارتند از: "الف-داشتن ابزارهای نحوی بیشتر مانند ارجاع، حذف و ربط باعث انسجام بیشتر انشاهای دانش آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش آموزان پایۀ سوم می باشد. ب- به نظر می رسد افزایش ذخیره واژگانی و رشد فرایند صرفی مانند: تکرار، باهم آیی و هم معنایی باعث منسجم تر شدن انشاهای دانش آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش آموزان پایۀ سوم است". هدف از این پژوهش تعیین پیشرفت نگارش دانش آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش آموزان پایۀ سوم است. جامعه آماری این پژوهش: شامل دو دسته از انشاهای دانش آموزان پایه های سوم و پنجم ابتدایی است. در این پژوهش داده های به دست آمده از انشاهای دانش آموزان دو پایه، مورد بررسی کیفی قرار خواهند گرفت، به این ترتیب که تک تک جملات این انشاها از نظر نحوی و واژگانی بررسی می شوند. با توجه به داده های به دست آمده معلوم شد که دانش آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش آموزان پایۀ سوم از عوامل نحوی و واژگانی بیشتری استفاده کرده اند و این نتیجه به دست آمد که افزایش ذخیره واژگانی و قواعد نحوی دانش آموزان پایۀ پنجم نسبت به دانش آموزان پایۀ سوم باعث شده است که دانش آموزان پایۀ پنجم انشاهای منسجم تری نسبت به دانش آموزان پایۀ سوم بنویسند. پرونده مقاله