امروزه با توجه به روند رو به رشد جمعیت در شهرها و روستاها و تمایل به زندگی شهری بیشترین تغییرات کاربری اراضی در نواحی شهری به وقوع میپیوندد. توسعه سریع شهری در دهههای اخیر موجب تغییرات وسیعی در الگوی کاربری زمین پیرامون شهرها شده و تأثیرات زیستمحیطی و اجتماعی–اقتصادی زیادی را به همراه داشته است. در این پژوهش با استفاده از تصاویر ماهوارهای تغییرات کاربری اراضی و شبیهسازی رشد و توسعه شهر رشت به کمک مدل شبکه عصبی و سلولهای خودکار زنجیره مارکوف انجام گرفت. برای این منظور از تصاویر سالهای 2000، 2008 و 2017 ماهواره لندست استفاده گردید. پس از پیش پردازش تصویر و انتخاب بهترین ترکیب باندی، تصاویر با روش شبکه عصبی طبقهبندی شد. سپس تصاویر طبقهبندی شده در مدلساز تغییرات زمین وارد گردید و نقشههای خروجی مدلساز با روش
CA-MARCOVE برای سال 2027 پیشبینی شد. نتایج بدست آمده در فاصله زمانی 2000 تا 2017 نشان میدهد که تغییرات مساحت در اراضی شهری، شالیزار و جنگل به ترتیب بهمیزان 87/9041، 03/7841 و 78/55 هکتار بوده که میزان آن در شهر رشت مثبت و در شالیزار و جنگل منفی میباشد و نقشه پیشبینی سال 2027 با روش
CA-MARCOVE نیز موید افزایش قابل توجه کاربری شهری به مقدار 04/14105هکتار در سالهای آتی است. نتایج این پژوهش نشان میدهند که ادامه روند فعلی تغییرات کاربری اراضی به نتایج مضر زیستمحیطی و بهتبع آن آسیبهای اقتصادی- اجتماعی جبرانناپذیر میانجامد. بنابراین ضروری است دستگاه برنامهریزی و مدیریت منطقه، رویکردی جامع برای جلوگیری از مشکلات زیستمحیطی آتی و مهار توسعه افقی سکونتگاهها در این منطقه در پیش گیرد.
پرونده مقاله