فهرست مقالات زهرا رفیعی


  • مقاله

    1 - بررسی مسایل زنان از منظر اسطوره، در رمان طوبی و معنای شب
    تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) , شماره 4 , سال 10 , پاییز 1397
    رمان طوبی و معنای شب، بازخوانی چند دهه از تاریخ ایران است، که پیچیده شده در فضایی وهم آلود و اسطوره ای با قهرمانی به نام طوبی دارد. او که نامش نیز نمادین است، در جوار پدری دانشمند به نام ادیب پرورش می یابد. این رمان شاخص ترین اثر داستانی شهرنوش پارسی پور است که در اوج ا چکیده کامل
    رمان طوبی و معنای شب، بازخوانی چند دهه از تاریخ ایران است، که پیچیده شده در فضایی وهم آلود و اسطوره ای با قهرمانی به نام طوبی دارد. او که نامش نیز نمادین است، در جوار پدری دانشمند به نام ادیب پرورش می یابد. این رمان شاخص ترین اثر داستانی شهرنوش پارسی پور است که در اوج انقلاب مشروطه و حوادث پس از آن تا رسیدن به دورۀ پهلوی است. نویسنده در این رمان، زندگی زنی را به تصویر می کشد که علی رغم وجود تمام محدودیت های آن زمان برای زنان، توانسته است در سایۀ تعالیم مردان آگاه، تمام زندگی خود را مصروف رسیدن به حقیقت کند. آنچه بررسی، این رمان را، درخور اهمیت می کند، این است که محوریت داستان بر اساس شخصیت طوبی به عنوان نمونۀ برجستۀ زنان هم عصر خود است؛ اما زنان دیگر رمان، اغلب یا از نوع و نمونۀ افراد عقب مانده یا جاهلی هستند که در آنها هیچ قدرتی برای جذب دیده نمی شود، یا زنانی هستند متجدد، که طوبی بخاطر بینش سنتی خود، از آنها روی گردان است. این اثر با ایجاد فضایی وهم آلود و با استفاده از مضامینی مانند اسطوره، نماد و آرکی تایپ، نشان می دهد که استعداد آفرینندگی زنان، در صورت قرار گرفتن در کنار قدرت مردان، می تواند باعث نجات بشر از تیرگی ها شود. این مقاله برآن است تا ضمن بررسی کارکرد کهن الگوها به ویژه آنیموس در قهرمان، به باورهای نمادین و اسطوره ای بپردازد و از این رهگذار به این سؤال پاسخ دهد که چگونه می توان با مطالعۀ ریشه های فکری و فرهنگی، ستیزه های جنسیتی را پایان بخشید. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - قهرمانِ رمان "طوبی و معنای شب" در ساحت واقعیت
    پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی , شماره 1 , سال 8 , بهار 1396
    طوبی و معنای شب، شاخص‎ترین اثر شهرنوش پارسی‎پور، داستان زن قهرمانی است که زندگی او در تاریخ مربوط انقلاب مشروطه و حکومت پهلوی واقع شده است. کنش‎های او که حاصل نوع تربیت و به تبع آن جهان‌بینی او می‌شود، در مقابل حوادث و جریان‎هایی که منعکس‌کنندة معضلات اج چکیده کامل
    طوبی و معنای شب، شاخص‎ترین اثر شهرنوش پارسی‎پور، داستان زن قهرمانی است که زندگی او در تاریخ مربوط انقلاب مشروطه و حکومت پهلوی واقع شده است. کنش‎های او که حاصل نوع تربیت و به تبع آن جهان‌بینی او می‌شود، در مقابل حوادث و جریان‎هایی که منعکس‌کنندة معضلات اجتماعی آن دوران است، فضای داستان را تیره و وهم‌آلود کرده است. شخصیت‎های این رمان، دو دسته‎اند. یک عده اشخاصی که کاملاً نمود عادی دارند و برخی دیگر کاملاً شخصیت‎های اسطوره‎ای و خیالی هستند. در هر دو مورد نویسنده، برای شخصیت‎پردازی، بیشتر از زبان راوی و به طریق غیرمستقیم، سود جسته است. مقالة پیش‎رو به بررسی شخصیت طوبی، قهرمان اسطوره‎ای در این رمان پرداخته تا چگونگی پردازش و نمود واقعیت را در آن نمایان سازد. این بررسی نشان می‌دهد، شخصیت طوبی بیشتر به صورت غیرمستقیم، از طریق کنش، گفتار، نام، محیط و وضعیت ظاهری، پردازش شده است. آنچه این اثر را در بین رمان‎های دیگر ممتاز می‎کند، این است که شخصیت قهرمان از جنبه‎های اسطوره‎ای - عرفانی، در ساحت واقعیت نیز، قابلیت بررسی دارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - بررسی تطبیقی فرم و محتوای سبک زنانه در رمان‌های عامه‌پسند و رمان‌های حرفه‌ای
    پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی , شماره 5 , سال 12 , زمستان 1400
    دیرینگی سبک زنان در فرم و محتوای داستان، به قدمت قدرت قلم آن‌ها است. آنچه بر صحنه زندگی دیدند، بر صفحه کاغذ نگاشتند. ادبیات داستانی پایگاه مناسبی برای ابراز احساسات و تفکرات زنانه بوده و است. برخی هنرمندان زن با ابزار هنر، حقیقت را نشانه رفتند و برخی هنرمندانه سلیقه عام چکیده کامل
    دیرینگی سبک زنان در فرم و محتوای داستان، به قدمت قدرت قلم آن‌ها است. آنچه بر صحنه زندگی دیدند، بر صفحه کاغذ نگاشتند. ادبیات داستانی پایگاه مناسبی برای ابراز احساسات و تفکرات زنانه بوده و است. برخی هنرمندان زن با ابزار هنر، حقیقت را نشانه رفتند و برخی هنرمندانه سلیقه عامه را برای انعکاس واقعیت به کار گرفتند. در این پژوهش از دالان بهشت، یکی از پرفروش ترین اثر، به قلم نازی صفوی، از طیف رمان‌های عامه پسند و طوبی و معنای شب، اثر شهرنوش پارسی پور از رده رمان‌های حرفه ای انتخاب شدند و سبک آن‌ها از نظر فرم و محتوا بررسی شد. همچنین صورت گرایی و انعکاس فرهنگ زمان روایت فضای محدودیت اجباری یا خودخواسته در بخش فرم و محتوای این دو رمان از منظر انگاره های عاشقانه، هنجارگریزی و زن‌ستیزی، شیوه برخورد زنان در مقابل خشونت و بی پناهی و میزان تأثیر آن‌ها در مسیر رشد قهرمان زن نیز تحلیل شد. پرونده مقاله