این پژوهش با هدف مقایسۀ ویژگی‌های شخصیتی کلونینجر در میان افراد معتاد، افسرده، مضطرب و عادی اجرا شد. روش پژوهش پس‌رویدادی و جامعۀ آماری شامل چهار گروه از افراد معتاد، مضطرب، افسرده و عادی در شهر بجنورد بود که از میان آنها، 30 معتاد، 30 افسرده، 30 مضطرب و30 فرد عادی انتخاب شدند. ابزار سنجش، پرسشنامۀ سرشت و منش ( TCI ، کلونینجر و همکاران، 1991) بود. داده‌ها از طریق تحلیل واریانس دوراهه، تحلیل واریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی توکی تحلیل شد. نتایج نشان داد در بعد پشتکار، گروه اضطرابی و گروه افراد عادی نسبت به افراد معتاد تفاوت معناداری دارند (01/0 > P ). در بعد نوجویی، گروه معتاد از سه گروه دیگر و در بعد اجتناب از آسیب، گروه اضطرابی نسبت به دیگر گروهها تفاوت معناداری داشتند (01/0 > P ) . در بعد وابستگی به پاداش، بین افراد عادی و معتاد تفاوت معناداری به‌دست آمد (01/0 > P ) . همچنین نتایج نشان داد که در بعد خود ـ راهبری، بین گروههای چهارگانۀ پژوهش با یکدیگر تفاوت معناداری وجود ندارد( 05/0 P > )، اما در بعد تعالی‌بخشی خود، بین گروه معتادان با گروه افراد عادی و دو گروه اضطرابی و افسرده نیز با گروه افراد عادی ( 05/0 P < ) و در بعد همکاری، گروه معتادان و گروه افسرده با گروه افراد عادی تفاوت معناداری وجود دارد ( 01/0 P ≤ ). پرونده مقاله