فهرست مقالات علی روحبخش مبصری


  • مقاله

    1 - نقش‌مندیِ تصویر در غنایِ شعر معاصر با بررسی شعرمهدی اخوان ثالث و نادر نادرپور
    زبان و ادبیات فارسی واحد مشهد , شماره 4 , سال 14 , پاییز 1397
    تصویر یکی از مهمترین مشخّصه‌های شعر است. بی‌تردید انسان‌ها را می‌توان از تصاویر مهم ذهنی آنها شناخت. امروزه دو ساختار از کارکرد تصویر را می‌توان معرفی کرد: ساختاری که تصویر را برای تزیینِ شعر می‌خواهد و ساختاری که تصویر را، نقش‌مندِ معنی و عواطف انسانی معرفی می‌کند. تق چکیده کامل
    تصویر یکی از مهمترین مشخّصه‌های شعر است. بی‌تردید انسان‌ها را می‌توان از تصاویر مهم ذهنی آنها شناخت. امروزه دو ساختار از کارکرد تصویر را می‌توان معرفی کرد: ساختاری که تصویر را برای تزیینِ شعر می‌خواهد و ساختاری که تصویر را، نقش‌مندِ معنی و عواطف انسانی معرفی می‌کند. تقابل تصویر در شعر اخوان ثالث با تصاویر شعری نادرپور، نکتة مهمی را دربارة سبک‌شناسیِ شعرِ معاصر مشخّص می‌کند و آن نیز مشخّصة شعری اخوانِ واقع‌گرا و خراسانی است در برابر نادرپورِ رمزگرا. در این پژوهش، تصویر در پنج بخش، اعم از وضوح تصویر، تصویرنامه، تعلیق تصویر، هارمونیِ تصویر و نقشِ تصویر در معنا بررسی و تحلیل شده است. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که رنگِ تصویر در شعرِ اخوان و نادرپور بسیار جان‌دار و غنایی است و در نقشِ تصویر، این دو شاعر به یک اندازه از تصویرها بهره گرفته‌اند که خود مُهر تأییدی بر نقش‌ْمند بودن تصویر در شعر معاصر است. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - روان‌شناسی ‌زبان و زبان‌شناسی ‌روان در داستان رستم و سهراب
    زبان و ادبیات فارسی واحد مشهد , شماره 4 , سال 12 , پاییز 1395
    هر اثر ادبی، در پهنة زبان شکل می‌گیرد و زبان، شبکه‌ای از نشانه‌هاست که دلالت‌های متفاوتی دارد. در واقع اثر ادبی در متن اتّفاق می‌افتد ولی حوزۀ دلالت‌های آن در کنشی با خارج از متن رخ می‌دهد. حوزه‌هایی از جنس فلسفه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و .... هر واژه‌ای در متن، از یک‌ چکیده کامل
    هر اثر ادبی، در پهنة زبان شکل می‌گیرد و زبان، شبکه‌ای از نشانه‌هاست که دلالت‌های متفاوتی دارد. در واقع اثر ادبی در متن اتّفاق می‌افتد ولی حوزۀ دلالت‌های آن در کنشی با خارج از متن رخ می‌دهد. حوزه‌هایی از جنس فلسفه، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و .... هر واژه‌ای در متن، از یک‌سو با جهان بیرون و از سوی دیگر با ذهن انسان در کنش است. واژه‌ها گاه آن‌چنان تنیده شده با ذهن هستند که ضمیر ناخودآگاه انسان می‌شوند و ناخودآگاهِ انسان، دغدغة علومی چون روان‌شناسی و زبان‌شناسی و در یک کلام، دغدغه فلسفة زیبایی‌شناسی است.جایگاهی که می‌توان در آن ناخودآگاه را تبیین کرد، بررسیِ نتیجة کنش و واکنشِ زبان و ذهن است. به‌همین علّت زبان‌شناسی با رویکرد روان‌شناسی می‌تواند سهم مهمی در شناساندن یک اثر ادبی به جامعه و حتّی شناساندن اثر ادبی به خودِ نویسنده و مؤلّفِ آن‌را داشته باشد. مهم‌ترین دستاورد این پژوهش، بررسی و نقد لغزش‌های‌زبانی در داستان رستم و سهرابِ حکیم ابوالقاسم‌فردوسی است که به این بهانه، برخی از ایمان‌های قلبی و سرخوردگی‌های اجتماعی این شاعر فرزانه و محجوبِ ایران‌زمین، نمایان می‌گردد. پرونده مقاله