مساله توسعه، از سده هیجدهم به یک مساله حیاتی برای دولت روسیه و جامعه فکری این کشور تبدیل شد و اندیشه‌هایی را پدید آورد که ریشه بسیاری از تحولات از آن زمان تا امروز شده و هنوز هم فضای اجرایی و فکری جامعه را درگیر ساخته است. اینکه چه مدلی می‌تواند روسیه را به موقعیت سایر دولت‌های پیشرفته برساند؟ این مدل چه نسبتی با سنت‌ها، اصالت‌ها و موقعیت روسیه پیدا می‌کند؟ و چه آثار و پیامدهایی را برای جامعه، مردم و حکومت به دنبال دارد؟ این‌‌ها از مهم‌ترین پرسش‌هایی هستند که از زمان نخستین تلاش‌های فکری و عملی در روسیه برای اتخاذ الگوی توسعه مطرح بوده‌اند. ایده اصلی این مقاله آن است که الگوهای پیشرفت در روسیه سه سده اخیر، عمدتا غربی بوده ‍‌‌اند، اما معمولا در اجرا رنگ بومی و روسی گرفته‎اند. الگوی پیشرفت بومی مورد ادعای برخی اندیشنمندان روس هیچ‌گاه آنقدر روشن و قابل اجرا ارائه نشده که مجال در دستور کار قرار گرفتن داشته باشد. در این مقاله به بررسی سیر تحول مدلهای توسعه در روسیه، اندیشه‌های فلسفی و سیاسی و اقدامات عملی در راستای تحقق این الگوها و پیامدهای فکری و عملی این مسائل برای شکل‌گیری پرداخته شده است. پرونده مقاله