با توجه به کمبود آب در بخش کشاورزی و اهمیت آن در تولید گیاه دارویی آویشن، مدیریت مصرف آب جهت توسعه کشت آن ضروری به نظر می رسد. به این منظور در آزمایشی تأثیر رژیم آبیاری، الگوی کشت و کاربرد بیوچار بر رشد و عملکرد گیاه آویشن مورد بررسی قرار گرفت. عوامل آزمایش شامل رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری تمامی جویچه‌ ها‌‌‌‌‌، آبیاری جویچه‌‌ها به‌صورت یک‌درمیان ثابت و یک‌درمیان متغیر)‌‌‌‌‌، بیوچار در دو سطح (عدم کاربرد بیوچار یا شاهد و کاربرد بیوچار به میزان هشت تن در هکتار) و الگوی کاشت در دو سطح (کشت یک ردیفه و دو ردیفه آویشن) بودند. این آزمایش در دو سال زراعی 1397-1396 و 1398-1397 و به‌صورت آزمایش کرت‌های یک‌بار خردشده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد‌‌‌‌‌. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد سرشاخه گل‌دار در تیمار آبیاری تمامی جویچه‌ها + کاربرد بیوچار با میانگین 1701 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. در این بررسی بیشترین و کمترین عملکرد اسانس به ترتیب با 24.7 و 11.6 کیلوگرم در هکتار در آبیاری جویچه‌ها به‌صورت یک‌درمیان ثابت + کاربرد بیوچار + کشت دو ردیفه آویشن و آبیاری جویچه‌ها به‌صورت یک‌درمیان متغیر + عدم کاربرد بیوچار + کشت دو ردیفه آویشن به دست آمد‌‌. در کل، علی‌رغم کاهش رشد و عملکرد ماده خشک آویشن‌‌‌‌‌، تیمار‌های آبیاری جویچه‌ها به‌صورت یک‌درمیان متغیر با افزایش قابل‌ملاحظه درصد اسانس‌‌‌‌‌ و کاهش مصرف آب، باعث افزایش عملکرد اسانس شد‌‌‌‌‌. استفاده از بیوچار هم درشرایط کم آبیاری و هم آبیاری کامل بر تمامی صفات رویشی و عملکردی آویشن اثر مثبتی داشت‌‌‌‌‌. پرونده مقاله