گیاه تنگرس با نام علمی Rhamnus pallasii Fisch. & C.A.Mey.یکی از گونه های مهم خانواده Rhamnaceae است، که توزیع گسترده ای در ایران دارد. فاکتورهای مختلف از جمله زمان های مختلف برداشت، رویشگاه، آب و هوا بر روی محتوای متابولیت های ثانویه تاثیر می گذارد. در این پژوهش اندام های مختلف میوه، برگ، پوست و ریشه این گیاه بر اساس شرایط اقلیمی و فنولوژیکی مختلف گیاهان در ماه‌های فروردین، اردیبهشت، تیر، مرداد و مهر جمع آوری و با روش خیساندن در حلال متانول 80 درصد عصاره گیری شدند. محتوای ترکیبات فنولی کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل و فنولیک اسید کل عصاره ها به روش اسپکتروفتومتری و فعالیت ضد رادیکالی عصاره ها با آزمون مهار رادیکال های DPPH در ماه های مختلف اندازه گیری شد. نتایج در سطح احتمال 05/0 درصد معنادار هستند. حداکثر ترکیبات فنولی (02/1±66/583 میکروگرم گالیک اسید/گرم گیاه خشک)، آنتوسیانین (019/0± 062/9 میلی گرم/ لیتر) و فنولیک اسید (52/1±87/53 میکروگرم کافئیک اسید/گرم گیاه خشک) در اندام میوه و در ماه مهر و حداکثر ترکیبات فلاونوئیدی (77/1±48/514 میلی‌گرم کوئرستین/ گرم گیاه خشک) در اندام برگ و در ماه فروردین به دست آمد. عصاره میوه ها دارای بیشترین خواص آنتی اکسیدانی با مقدار ۵۰IC، ۲۴/۰ ± ۵۲/۷ میکروگرم بر میلی لیتر در ماه مهر بودند، پس از آن برگ ها با ۲۹/۰±۱۸/۸ میکروگرم بر میلی‌لیتر در ماه فروردین، ریشه با 29/0±50/13 میکروگرم در میلی لیتر در ماه فروردین و پوست درخت با 37/0±79/14میکروگرم در میلی لیتر در ماه اردیبهشت به ترتیب قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که کیفیت و کمیت محتوی مواد موثره اندام های مختلف تنگرس تحت شرایط تغییرات فصلی متفاوت است و می توان از این نتایج برای استخراج حداکثر ترکیبات به منظور آنالیزهای بعدی و همچنین استفاده در صنایع مختلف دارویی و غذایی بهره برد. پرونده مقاله

گیاه سیلن هرز (Silene conoidea. L) از خانواده میخکیان (Caryophyllacea) یک گیاه دارویی و خوراکی می‌باشد. این گیاه در طب سنتی و مدرن در ، درمان عفونت‌های پوستی، انعقاد خونریزی استفاده می گردد که خواص دارویی آن به ترکیبات فنولی نسبت داده می شود. در این پژوهش اندام‌های گل، ساقه، برگ و ریشه گیاه سیلن هرز از منطقه سبزوار در بهار 1401 جمع آوری گردید و برای اولین بار ترکیبات شیمیایی فرکشن‌های کلروفرمی و دی کلرومتان توسط GC-MS گزارش شد. به منظور تهیه فرکشن‌های مورد نظر در شرایط یکسان برای تمامی اندام‌ها به ترتیب از حلال‌های آلی اتردوپترولیوم جهت چربی زدایی و کلروفرم و دی کلرو‌متان جهت استخراج مواد موثره به روش خیساندن ( ماسراسیون) استفاده شد. آنالیز GC-MS فرکشن‌های کلروفرمی نشان داد که مشتقات ترپنی، مشتقات فنولی، هیدرو کربن‌ها، اسیدهای چرب، مشتقات هتروسیکل، فنیل پروپان‌ها، مشتقات سیلان و استروئیدها ترکیبات اصلی تشکیل دهنده در تمام اندام‌ها هستند. مشتقات هیدروکربنی (16/69 درصد) در اندام گل، مشتقات ترپنی (46/40 درصد) در اندام ساقه و مشتقات اسید چرب به ترتیب (46/40 درصد و 98/63 درصد) در اندام برگ و ریشه بیشترین درصد ترکیبات را تشکیل می دهند . همچنین آنالیز GC-MS فرکشن‌های دی کلرومتانی نشان داد مشتقات ترپنی به ترتیب (62/47 درصد و 53/40 درصد) در اندام برگ و ساقه و مشتقات سیلانی (70/52 درصد) در اندام ریشه به عنوان بیشترین ترکیبات تشکیل دهنده می‌باشند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد عصاره غیر قطبی کلروفرم و ساقه گیاه دارای مواد موثره با ارزش به خصوص ترکیبات ترپنی به منظور اهداف دارویی می‌باشد.این نتایج نشان می دهد که سایر منابع ژنتیکی S. conoidea را می توان برای غربال کردن ترکیبات بیولوژیک و خالص سازی ترکیبات فیتوشیمیایی که برای تولید، گسترش و توسعه آنتی اکسیدان های طبیعی در تولید دارو و مواد غذایی ارزشمند هستند، کاوش کرد. پرونده مقاله