جنگ ها از عوامل مؤثر بر ایجاد یا تغییر مسیرهای تجاری اند. در عهد شاه عباس اول صفوی (حک. 996- 1038هـ)، جنگ با عثمانی، اوزبکان و پرتغالی ها عاملی تأثیرگذار بر پراکندگی بازرگانان بود. این جنگ ها باعث شد که مسیر تجاری شمال به جنوب ایران اهمیت بیشتری پیدا کند و بازرگانان نیز در شهرهایی اجتماع کنند که در این مسیر قرار داشت. در این پژوهش به روش مطالعه کتابخانه ای و شیوه توصیفی تحلیلی، به دنبال پاسخ به این پرسش ایم که جنگ های مرزی شاه عباس صفوی چه تأثیراتی بر پراکندگی بازرگانان در ایران عصر صفویه داشته است؟ یافته پژوهش نشان می دهد که این جنگ ها سبب شد تا مسیرهای تجاری تغییر کند و بیشترین تمرکز بر مسیر شمالی- جنوبی قلمرو صفویه باشد و بازرگانان متناسب با این تغییر مسیر، دچار پراکندگی منظمی در شهرهایی شوند که در کنار این مسیر قرار داشت. پرونده مقاله