در این مطالعه متوسط قیمت مرغ زنده، گوشت مرغ آماده طبخ در سطوح عمده‌فروشی و خرده‌فروشی و حاشیه‌های بازاریابی در استان فارس با دیگر استان‌ها مقایسه و ساختار بازار مرغ گوشتی در سطوح تولیدکننده و عمده‌‌فروشی ارزیابی و تحلیل شد. برای مقایسه‌ی قیمت‌ها و حاشیه‌ها از آزمونt جفتی و برای ارزیابی ساختار بازار از شاخص‌های نسبت تمرکز، هرفیندال- هیرشمن، معکوس تعداد بنگاه‌ها، هال– تایدمن و لیندا استفاده شد. دوره‌ی مورد بررسی از اول فروردین 1390 تا آخر آذرماه 1394 می‌باشد. نتایج بیانگر این است که متوسط قیمت مرغ زنده در استان فارس از اغلب استان ها کمتر است در حالیکه متوسط قیمت گوشت مرغ آماده طبخ در سطوح عمده‌فروشی، خرده‌فروشی و متوسط حاشیه‌ی عمده‌فروشی از اغلب استان‌ها بیشتر است. ساختار بازار گوشت مرغ زنده در استان فارس در سطح تولیدکننده رقابتی کامل است اما در سطح عمده‌فروشی با توجه به شاخص‌های نسبت تمرکز و هرفیندال- هیرشمن به‌ترتیب انحصار چند جانبه و رقابت انحصاری است. پرونده مقاله

مقدمه و هدف: به منظور حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان مرغ گوشتی، دولت در سال‌های اخیر سیاست‌های گوناگونی در قالب تأمین و توزیع نهاده‌های یارانه‌ای، خرید حمایتی و توزیع گوشت مرغ برای تنظیم بازار را در ایران اعمال نموده است. مداخله‌ی دولت بر هزینه‌ی تمام شده و قیمت واقعی محصول اثرگذار بوده و این تحریف‌ها می‌تواند مشکلاتی را در ارزیابی اقتصادی فرآیند تولید محصول و تصمیم‌گیری سبب شود. این مطالعه با هدف ارزیابی وضعیت هزینه‌ای و درآمدی تولیدکنندگان مرغ گوشتی در ظرفیت‌های مختلف براساس قیمت‌های سایه‌ای و بازار در استان فارس انجام شد. مزیت نسبی تولید مرغ گوشتی با توجه به شاخص‌های ارزیابی مزیت بررسی و تحلیل شد. تأثیر سیاست‌های دولت در بازار نهاده‌ها، مرغ گوشتی و در کل حمایت مؤثر ارزیابی و تحلیل شد. تأثیر عواملی مانند ظرفیت مرغداری و فصل بر مزیت نسبی تولید مرغ گوشتی بررسی و تحلیل شد. مواد و روش­ها: به منظور بررسی اقتصادی میزان تحریف‌ها و تأثیر سیاست‌های دولت در فرآیند تولید و مصرف مرغ گوشتی از روش ماتریس تحلیل سیاستی استفاده ­شد. این روش یکی از جامع‌ترین روش‌های اندازه‌گیری مزیت نسبی می‌باشد. ماتریس تحلیل سیاستی یک تکنیک حسابداری مضاعف است که اطلاعات بودجه‌بندی فعالیت‌های درون مزرعه‌ای و برون مزرعه‌ای را به‌طور خلاصه ارائه می‌نماید. این روش بر اتحاد آشنای (هزینه – درآمد = سود) تکیه دارد و در بررسی آثار مداخلات دولت در فرآیند تولید محصولات کشاورزی به‌منظور تصمیم‌گیری در مورد ادامه سیاست‌گذاری‌های موجود یا تدوین برنامه‌هایی جدید از اهمیت خاصی برخوردار است. یافته­ها: براساس نتایج شاخص هزینه منابع داخلی کوچک‌تر از یک و تولید مرغ گوشتی در استان دارای مزیت نسبی است. مقدار شاخص ضریب حمایت اسمی از محصول در فصول مختلف کوچکتر از یک است. بنابراین قیمت سایه­ای مرغ گوشتی بیشتر از قیمت بازاری آن بوده و تولیدکنندگان به طور غیرمستقیم مالیات پرداخت نموده‌اند. مقدار شاخص ضریب حمایت اسمی از نهاده کوچک‌تر از یک است. بنابراین قیمت سایه­ای نهاده­ها بیشتر از قیمت بازاری آن‌ها بوده و یارانه غیرمستقیمی به نهاده­ها پرداخت شده است. براساس مقادیر شاخص ضریب حمایت مؤثر مداخلات هم‌زمان دولت در بازار نهاده و کالا به زیان تولید این محصول بوده است. با توجه به حمایت منفی، دخالت نکردن دولت گامی مثبت در جهت بهبود وضعیت تولید مرغ گوشتی می­باشد. بنابراین کاهش تدریجی حمایت از نهاده­ها همراه با دخالت نکردن دولت در تعیین قیمت مرغ گوشتی گامی مثبت در راستای تثبیت و بهبود وضعیت تولید می‌باشد. بحث و نتیجه­گیری: تولید مرغ گوشتی در استان فارس دارای مریت نسبی است، اما در شرایط کنونی تولید آن به مقدار زیادی به مقادیر واردات نهاده‌های ذرت و کنجاله‌ی سویا وابسته است. با توجه به سیاست‌های دولت در بازار نهاده‌ها در سمت تولید و سیاست کنترل قیمت در سمت مصرف، در سال‌های اخیر مقادیر تولید و عرضه مرغ گوشتی دارای نوسانات شدیدی بوده است. به جهت جلوگیری از نوسانات تولید پیشنهاد می‌شود دولت با کاهش تدریجی حمایت از نهاده‌ها (تعدیل نرخ ارز و واقعی نمودن قیمت نهاده‌های وارداتی) و دخالت کمتر در تعیین قیمت گوشت مرغ در سمت مصرف زمینه‌ی ایجاد ثبات در بازار را فرآهم آورد. طبقه‌بندی JEL : O24, Q12, Q18 پرونده مقاله