فهرست مقالات سهیلا ترابی فارسانی


  • مقاله

    1 - بازتاب جنگ‌های پیامبر‌(ص)درکتاب‌ های تاریخ اسلام ایران ازسال 1358ه.ش.تا‌کنون
    تاریخ , شماره 65 , سال 17 , تابستان 1401
    چکیده پیامبراسلام(ص) پس از هجرت به مدینه ناگزیر به انجام نبردها یی با دشمنان اسلام یعنی مشرکان و یهودیان شدند. طبق نظرمغازی نویسان بزرگ جهان اسلام، جنگ های پیامبر اسلام یا به سبب نقض عهد بود،مانند جنگ بنی قینقاع درمدینه؛ یا برای جلوگیری از تجاوز بود،مانند جنگ خندق؛یا قص چکیده کامل
    چکیده پیامبراسلام(ص) پس از هجرت به مدینه ناگزیر به انجام نبردها یی با دشمنان اسلام یعنی مشرکان و یهودیان شدند. طبق نظرمغازی نویسان بزرگ جهان اسلام، جنگ های پیامبر اسلام یا به سبب نقض عهد بود،مانند جنگ بنی قینقاع درمدینه؛ یا برای جلوگیری از تجاوز بود،مانند جنگ خندق؛یا قصاص ومعامله به مثل بود؛ یا به سبب محاصره اقتصادی که آن هم دردنیای امروز مشروع ومجاز است، چنان که درجنگ بدر رخ داد؛ یا پیشگیری از تجاوز وجنگ بزرگتر، مانند تجاوزهای پراکند عمال روم درسرحدات وجنگ تبوک. این نبردها که به دو صورت غزوه و سریه انجام یافت غالبا جنبه تدافعی داشتند .اهمیت و نقش نبردهای دوران پیامبر (ص) در حوادث و رخ دادهای دوران آغازین اسلام موجب شده تا این نبردها تقریبا"در تمامی کتاب های تاریخ اسلام بازتاب یابند . هدف ازانجام این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی انجام یافته است؛ واکاوی رویکرد ها و چگونگی بازتاب نبردهای پیامبر (ص) در آثاربعضی از نویسندگان داخلی که در فاصله زمانی 1358 ه.ش.تاکنون به نگارش و انتشار کتا ب های تاریخ صدر اسلام اقدام کرده اند، می باشد.نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که، غزوات و سریه های پیامبر (ص) بیشتر جنبه تدافعی داشته اندوبا رویکردهای توصیفی،دینی واعتقادی، واقعه نگارانه وتوصیفی – تحلیلی نگارش یافته اند. واژه های کلیدی: نبرد، نویسندگان، کتاب های تاریخ اسلام، پیامبر (ص) پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - "بازتاب فدک درکتاب های تاریخ اسلام ایران (ازسال 1358تا1397ه.ش)"
    تاریخ ایران اسلامی , شماره 1 , سال 7 , پاییز 1398
    چکیدهفدک زمینی وسیع با کشاورزی حاصلخیز و چشمه های پر آب بود که پس از شکست خیبر، یهودیان آن را بدون مقاومت و با پیمان صلحی مشابه پیمان خیبر، تسلیم پیامبر(ص) نمودند. چون فدک بدون جنگ فتح شده بود،نصف درآمد آن خالصه رسول خدا گشت، و تا روز رحلت پیامبر (ص) در اختیار حضرت فاطم چکیده کامل
    چکیدهفدک زمینی وسیع با کشاورزی حاصلخیز و چشمه های پر آب بود که پس از شکست خیبر، یهودیان آن را بدون مقاومت و با پیمان صلحی مشابه پیمان خیبر، تسلیم پیامبر(ص) نمودند. چون فدک بدون جنگ فتح شده بود،نصف درآمد آن خالصه رسول خدا گشت، و تا روز رحلت پیامبر (ص) در اختیار حضرت فاطمه (س) قرار داشت. پس از رحلت پیامبر اسلام (ص)، ابوبکر از واگذاری زمین مذکور خودداری کرد و بر سر مالکیت فدک اختلاف به وجود آمد .با توجه به نگارش کتاب های متعدد تاریخ اسلام در ایران، دراین پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و در پاسخ به این پرسش که پژوهشگران ایرانی تاریخ اسلام چگونه به موضوع فدک نگریسته اند؟ کوشیده شده با در نظر داشتن چگونگی بازتاب موضوع فدک در کتاب های تاریخ اسلام ، دیدگاه نویسندگان کتاب های یاد شده مورد بررسی قرار داده شود.نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد، موضوع فدک تنها در ده درصد کتاب های تاریخ اسلام هیچ گونه اشاره ا ی نشده است . در 70 درصد پژوهش ها به تفصیل و در 20 درصد به صورت گذرا بازتاب یافته اند . فدک غالبا با نگرش های شیعی و از دیدگاههای سیاسی ، اقتصادی و با محوریت ارث و استدلال حقانیت و مالکیت حضرت فاطمه(س) نسبت به فدک در کتاب های تاریخ اسلام که بین سالهای 1358 تا 1397 به رشته تحریر در آمده مورد بررسی قرار داده شده است .کلید واژه ها: فدک ، تاریخ نگاران ایرانی ، اسلام، خلفا، فاطمه زهرا (س) پرونده مقاله