پایداری، توسعه و محیط زیست
,
شماره15,سال
4
,
پاییز
1402
زمینه و هدف: گسترش افقی شهر پدیده ای پویا و پیچیده بوده و مؤثرترین عامل تغییر کاربری- پوشش اراضی همگام با رشد جمعیت و اقتصاد است و تغییرات ناشی از آن، بر پوشش گیاهی و عملکرد اکوسیستم های شهری تأثیر می گذارد. در این پژوهش شناسایی مناسب ترین الگوریتم طبقه بندی برای بررسی چکیده کامل
زمینه و هدف: گسترش افقی شهر پدیده ای پویا و پیچیده بوده و مؤثرترین عامل تغییر کاربری- پوشش اراضی همگام با رشد جمعیت و اقتصاد است و تغییرات ناشی از آن، بر پوشش گیاهی و عملکرد اکوسیستم های شهری تأثیر می گذارد. در این پژوهش شناسایی مناسب ترین الگوریتم طبقه بندی برای بررسی اثر رشد افقی شرق شهر تهران در بازه ی زمانی ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۵ بر تغییرات کاربری- پوشش اراضی مجموعه حفاظتی جاجرود مورد مطالعه قرار گرفته است.
روش بررسی: در این پژوهش تهیه نقشه تغییرات پوشش- کاربری اراضی با استفاده از روش طبقه بندی نظارت شده و مقایسه ی سه الگوریتم شبکه عصبی، حداقل فاصله و حداکثر شباهت در محیط نرم افزارENVI 5.3.1 انجام شد.
یافته ها: تغییرات کاربری- پوشش اراضی سال های ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۵ (بازه زمانی ۳۰ سال) بیانگر افزایش مساحت کاربری- پوشش اراضی شامل مرتع متراکم ۴۵/۵۸%، اراضی بایر۱۹/۹۱%، شهر ۵۷/۶۵%، جنگل ۴۷/۷۴% در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۶۵ است.
بحث و نتیجه گیری: با مقایسه و بررسی سه الگوریتم طبقه بندی نظارت شده شامل شبکه عصبی، حداقل فاصله، حداکثر شباهت، روش شبکه عصبی مناسبترین الگوریتم به منظور شناسایی تغییرات کاربری- پوشش اراضی بوده است.
پرونده مقاله
زمینه هدف: انزوای جمعیت ها و کاهش تنوع ژنتیکی در اثر ایزوله شدن زیستگاه ها، مسئله ای قابل توجه در حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها محسوب می شود. شبکه های اکولوژیکی شامل عناصر طبیعی و نیمه طبیعی اند که در جهت نگهداری و ترمیم عملکردهای اکولوژیکی، حفظ تنوع زیستی و استفاده چکیده کامل
زمینه هدف: انزوای جمعیت ها و کاهش تنوع ژنتیکی در اثر ایزوله شدن زیستگاه ها، مسئله ای قابل توجه در حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها محسوب می شود. شبکه های اکولوژیکی شامل عناصر طبیعی و نیمه طبیعی اند که در جهت نگهداری و ترمیم عملکردهای اکولوژیکی، حفظ تنوع زیستی و استفاده ی پایدار از منابع طبیعی ایجاد می شوند. هدف از مقاله ی مروری- توصیفی حاضر، معرفی شبکه ها ی اکولوژیکی به عنوان رویکردی نوین در راستای حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها در مقیاس سیما ی سرزمین است.روش بررسی: پژوهش حاضر با روش مروری- توصیفی و از نوع کاربردی بوده، و با بهره گیری از اسناد کتابخانه ای و پایگاه های اطلاعات الکترونیکی و بررسی جامع مقالات متعدد انگلیسی صورت گرفته است.یافته ها: نقش رویکرد نوین شبکه های اکولوژیکی در منابع مختلف، حفظ یکپارچگی و پایداری اکولوژیکی زیستگاه ها، حفظ فرآیند های اکولوژیکی، شناسایی مناطق با الویت حفاظتی، تقویت سیستم مناطق حفاظت شده، حفظ تنوع زیستی و استفاده پایدار از منابع طبیعی و مدیریت زیستگاه ها ذکر شده است؛ و یک ابزار مفید در راستای مدیریت مناطق حفاظت شده و مکمل آن محسوب می شوند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به کارایی و کاربرد شبکه های اکولوژیکی، استفاده از این رویکرد توسط سازمان های دولتی و خصوصی، در راستای بهبود وضعیت فرآیند حفاظت و مدیریت زیستگاه ها وتنوع زیستی پیشنهاد می شود. مرور مقالات و منابع متعدد خارجی در زمینه ی شبکه های اکولوژیکی و ارتباط آن ها با امر حفاظت نشان دهنده ی نقش آن ها به عنوان ابزار مکمل در حفاظت است.کاربرد این رویکرد، کمک به بهبود مدیریت یکپارچه ی زیستگاه ها خواهد کرد.
پرونده مقاله
زمینه و هدف: تشی بهعنوان بزرگترین جونده ایران در سالیان اخیر دچار تعارضاتی با انسان در خصوص تخریب باغات و محصولات کشاورزی و نیز بروز تلفات به واسطه شکار غیرمجاز و استفاده از سموم شیمیایی شده است و با این وجود اطلاعات کار آمدی که زمینه ایجاد برنامه مدیریتی و حفاظتی بر چکیده کامل
زمینه و هدف: تشی بهعنوان بزرگترین جونده ایران در سالیان اخیر دچار تعارضاتی با انسان در خصوص تخریب باغات و محصولات کشاورزی و نیز بروز تلفات به واسطه شکار غیرمجاز و استفاده از سموم شیمیایی شده است و با این وجود اطلاعات کار آمدی که زمینه ایجاد برنامه مدیریتی و حفاظتی برای این گونه را فراهم کند وجود ندارد، به همین منظور این مطالعه با هدف بررسی ساختار و تنوع ژنتیکی تشی در زیستگاه های استان فارس به انجام رسید.
روش بررسی: 15 نمونه تیغ و بافت از این گونه در زیستگاه های استان فارس جمعآوری شد. پس از استخراج DNA، ژن سیتوکروم بی میتوکندریایی در 13 نمونه توسط واکنش زنجیرهای پلی¬مراز، تکثیر و 912 جفت نوکلئوتید از این ژن برای هر نمونه توالی¬یابی و ویرایش شد.
یافته ها: براساس درخت تبارشناسی ترسیم شده با بیشینه احتمال، تمامی نمونههای مورد مطالعه مربوط به یک شاخه و از گونه Hystrix indica هستند. در بین نمونه¬های مورد بررسی تنها دو هاپلوتایپ متفاوت شناسایی و تنوع هاپلوتایپی برابر با 282/0 و تنوع نوکلئوتیدی 00029/0 برآورد شد.
بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده میزان تنوع هاپلوتایپی تشی در استان فارس پایین بوده براین اساس پیشنهاد می-شود ضمن انجام مطالعات جمعیت شناختی با تدوین برنامه مدیریتی و حفاظتی برای این گونه، از بحرانهای بیشتر محیط زیستی مرتبط با آن نظیر اختلال در زنجیره غذایی جلوگیری گردد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد