این پژوهش در پی آن است که الگویی معنایی از دو روایت را فراتر از واکاوی شخصیت‌ها، زمان و مکان، پی‌رنگ و گره‌افکنی و مقوله‌هایی چون نقش و کارکرد، اهداف و جنبه‌های مختلف آن به مخاطب معرفی کند. سؤال اصلی پژوهش آن است که چگونه می‌توان با بررسی یک روایت به جنبه‌های تمثیلی و معنایی آن پی برد. در پاسخ می‌توان عنوان کرد این مقاله تلاش می‌کند با کشف و معرفی جنبه‌های ساختاری روایت؛ پیوند آن را با بن‌مایه‌های معنایی و تمثیل‌های واژگانی ارائه کند؛ ازاین‌رو هدف این مقاله تحلیل و بررسی ساختار رمان‌های بابای آهوی من باش از حسن بنی عامری و نخل‌ها و آدم‌ها از نعمت‌الله سلیمانی با الگوپذیری از توانایی بالقوه و کنش بالفعل زبان (روساخت و ژرف‌ساخت) از منظر کاربرد تمثیل‌های (آب و آهو) با تکیه‌بر نظریه کنشگرای گرماس است. نتایج این پژوهش که به روش مطالعه کتابخانه‌ای (توصیفی-تحلیلی) انجام‌شده است؛ بیانگر آن است که می‌توان از طریق روساخت یک داستان که پیگیری رویدادهای ساختار آن است به ژرف ساختی دست‌یافت که همان بن‌مایه های تمثیلی و شگرف در ساختار معنایی روایت است؛ با این نگرش آب در روایت های معرفی شده تمثیلی از صفای دل و روایت کننده صداقت قهرمانان داستان است و آهو تمثیلی از زیبایی و تعلق به دنیای مادی است. پرونده مقاله