اسطوره حاصل تفکر، اعتقاد و اندیشۀ بشر و یکی از عناصر اصلی سازندۀ فرهنگ و هویت ملل است. جوزف کمپل اسطوره‌ شناس آمریکایی، برای تمام اساطیر جهان الگو و ساختاری یگانه ارایه می‌دهد. پژوهش حاضر، با روش توصیفی، تحلیلی و مروری و بر مبنای الگوی کمپبل به این نتیجه رسیده است که رمان کلیدر با زیرساخت حماسی ساختاری مشابه با الگوی جهانی اسطورۀ قهرمان دارد. الگویی که بر مبنای آن گل‎محمد قهرمان کلیدر قهرمان انسانی است که دوباره متولد می‌شود و با گذر از سه مرحلۀ عزیمت، آیین تشرف و بازگشت به شیوۀ خاص خود به مرتبۀ شهود، ادراک تقدس و به مرتبۀ اسطورۀ قهرمان نزدیک می‌شود. دولت‌آبادی از ظرفیت اسطورۀ قهرمان در روایت‌پردازی و انسجام ساختاری و همچنین خلق معانی جدید در رفتار چون ردّ دعوت استفاده کرده است. با توجه به نوع کارکرد اسطورۀ قهرمان در کلیدر می‌توان گفت این اثر از رویکرد سطحی و تلمیحی به اسطوره‌های گذشته گذر کرده است و به بازپردازی و بازآفرینی آن‌ها رسیده است و توانسته است یک الگوی منطبق با زمان ارایه دهد. پرونده مقاله

رمان کلیدر اثر محمود دولت‌آبادی است. این رمان دربرگیرندۀ درون‌مایه‌های تاریخی، اجتماعی و حماسی است. یکی از پرکاربردترین شیوه‌های بیان غیرمستقیم بن‌مایه‌های این رمان استفاده از پوشاک و مناسبات آن است. مقالۀ حاضر در پی آن است که نقش پوشاک در بیان غیرمستقیم و پنهانی درون‌مایه‌های رمان کلیدر چیست و چه کارکردهایی برای آن می‌توان در نظر گرفت. برای پاسخ پرسش پژوهش، به شیوۀ توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر روش کتابخانه ای به کلیدر نگریسته شده است. در مقاله نخست به معرفی اجمالی پوشاک قوم کرد و محلی سبزوار اشاره شده است؛ سپس پوشاک و مناسبات آن در کلیدر از منظر عناصر بلاغی و داستانی مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان نتیجه گرفته شده است که دولت‌آبادی با بهره‌مندی از کارکردهای گوناگون پوشاک و مناسبات آن مبانی اجتماعی روزگار داستان و وقایع تاریخی گذشته را در حالات گوناگون اجتماعی و فردی با بهره‌گیری از توانمندی‌های زبانی و هنرهای بلاغی و عناصر داستانی به‌زیبایی ترسیم کرده است پرونده مقاله

رمان کلیدر، اثر محمود دولت‌آبادی، آمیزه‌ای از آموزه‌های گوناگون اخلاقی و دینی است. هدف مقالۀ حاضر واکاویی آموزه‌های تعلیمی مبتنی بر مرگ‌اندیشی و پاسخ به پرسش چگونگی بازتاب و بیان این آموزه در بزرگ‌رمان فارسی است. مقاله به روش مطالعۀ موردی و به‌صورت کتابخانه‌ای فراهم آمده است. مرگ در این رمان دو چهرۀ زشت و زیبا دارد؛ چهرۀ زشت آن با نیستی و نابودی و چهرۀ زیبای آن با شرافت، شکوهمندی و حرکت‌آفرینی همراه است. این دو سیمای مرگ تدریجی در داستان رخ می‌نمایند. در قسمت‌های پایانی داستان، چهرۀ کریه مرگ با ناشایست‌ترین رفتار عباس‌جان، پدرکشی، در انگاره و نگاه قاتل پدر، و چهرۀ زیبای آن در شایسته‌ترین اندیشه و رفتار گل‌محمد، مبارزۀ رویارو علیه اربابان ظلم خودنمایی می‌کند. نتایج حاصل بیانگر آن است که در کلیدر دو رویکرد متفاوت مرگ‌گریزی و مرگ‌طلبی در قالب شهادت و پاسداری از آرمان‌ها وجود دارد. جلوه‌های تعلیمی مرگ‌اندیشی در کلیدر عبارت است از: غنیمت شمردن فرصت دنیا، ترغیب‌کنندۀ نیکی، ترک گناه، آرامش‌بخشی، حیات‌بخشی و برترین نوع مرگ، کشته شدن برای پاسداشت آرمان‌های الهی است. در پایان، این نتیجه حاصل می‌شود که آموزه‌های کلیدر مبتنی بر معرفت‌افزایی در خصوص مرگ است و تلاش می‎کند با بیان غیرمستقیم و هنرمندانه و بهره‌گیری از کهن‌الگوی مرگ، آگاهی و شناخت نظری مخاطب را افزایش دهد. پرونده مقاله