به‌منظور ارزیابی فعالیت آنتی‌اکسیدانی و خصوصیات بیوشیمیایی شنبلیله در واکنش به سولفات آهن و بیوپتاس تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی، به صورت صورت کرت های خرد شده در قالب فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل: تنش خشکی (شامل آبیاری نرمال به عنوان عدم تنش و قطع آبیاری در اوایل گلدهی و میوه‌دهی به‌مدت 14 روز به عنوان تنش خشکی) به‌عنوان عامل اصلی و تیمار‌های کودی بیوپتاس (0 و 5 کیلوگرم در هکتار) و سولفات آهن (0 و 5/1 در هزار) به عنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی، بیوپتاس و سولفات آهن و برهمکنش آنها بر میزان صفات آنتوسیانین، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی معنی‌دار گردید، بطوریکه بالاترین میزان آنتوسیانین شنبلیله از تیمار‌های 5 کیلوگرم بیوپتاس و 5/1 در هزار سولفات آهن در شرایط تنش خشکی و کمترین میزان آنها در شاهد و تحت شرایط تنش بدست آمد. همچنین در شرایط تنش خشکی، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی شنبلیله افزایش یافت، بطوری‌که بیشترین میزان ترکیبات فلاونوییدی شنبلیله در شرایط تنش خشکی و از تیمار‌های 5 کیلوگرم بیوپتاس و 5/1 در هزار سولفات آهن حاصل گردید. اثر متقابل تنش خشکی و سولفات آهن هم بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه معنی‌دار شد، بطوری‌که بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی با میزان 8/62 درصد در شرایط تنش خشکی و تیمار سولفات آهن 5/1درهزار مشاهده گردید. همچنین بیشترین مقدار قندهای محلول شنبلیله در تنش خشکی و در تیمار 5 کیلوگرم بیوپتاس و کمترین مقدار این صفت در شرایط عدم تنش بدست آمد. نتایج نیز نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل کل شنبلیله در شرایط عدم تنش خشکی و درتیمارهای کودی 5 کیلوگرم بیوپتاس و سولفات آهن 5/1 درهزار بدست آمد. بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از تنش خشکی، نقش موثری در افزایش محتوی فنلی، فلاونییدها، آنتوسیانین و قند‌های محلول شنبلیله داشت و همچنین کاربرد کود زیستی بیوپتاس و سولفات آهن، صفات بیوشیمیایی شنبلیله را بهبود بخشید. پرونده مقاله

شنبلیله (Trigonella foenum- graecum L.) یکی از گیاهان دارویی مهم محسوب می شود و استفاده از نهاده های آلی به‌عنوان یک عامل مهم برای دستیابی به حداکثر عملکرد این گیاه می باشد. به منظور بررسی اثر اسید هیومیک و تراکم کاشت بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی و خصوصیات بیوشیمیایی(ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی، آنتوسیانین، قند و رنگیزه‌های فتوسنتزی) شنبلیله، آزمایشی در سال زراعی 1396 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح اسید هیومیک (0، 5 و 10 کیلوگرم در هکتار) و دو سطح تراکم کاشت (25 و 50 بوته در مترمربع) بودند. بعد از اعمال تیمارها و در مرحله گلدهی کامل و قبل از مرحله رسیدگی فیزیولوژیکی گیاه، نمونه‌هایی از برگهای گیاه شنبلیله تهیه و صفات بیوشیمایی آن اندازه‌گیری شدند. نتایج آزمایش نشان داد که اسیدهیومیک بر اکثر صفات بیوشیمیایی شنبلیله (فعالیت آنتی‌اکسیدانی، میزان فنل کل، فلاونوئید کل و میزان کربوهیدرات) معنی دار شد، بطوریکه بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی (6/64 درصد) و میزان کربوهیدرات (73/6 میلی‌گرم برگرم) برگ گیاه از تیمار 10 کیلوگرم بر هکتار اسیدهیومیک و کمترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی (0/50 درصد) و میزان کربوهیدرات (45/3 میلی‌گرم برگرم) از تیمار شاهد حاصل گردید. همچنین کاربرد اسید هیومیک سبب افزایش معنی‌دار رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل کل، a، b و کارتنوئید) شد، بطوریکه بیشترین میزان کلروفیل کل در تیمار 10 کیلوگرم بر هکتار اسید هیومیک (با 51/4 میلی‌گرم بر گرم) و کمترین میزان آن (18/3 میلی‌گرم بر گرم) از تیمار شاهد بدست آمد. با توجه به نتایج، بیشترین میزان فلاونوئید با 43/6 میلی‌گرم بر گرم در تراکم 25 بوته در مترمربع و کمترین میزان فلاونوئید با 46/5 میلی‌گرم بر گرم در تراکم کاشت 50 بوته در مترمربع مشاهده گردید. اثر متقابل اسید هیومیک و تراکم کاشت هم بر میزان فنول و فلاونویید گیاه معنی‌دار شد، بطوری‌که بیشترین میزان فنول (07/42 میلی‌گرم بر گرم) در تیمار 10 کیلوگرم بر هکتار اسید هیومیک با تراکم کاشت 25 بوته در مترمربع و کمترین میزان فنول (86/41 میلی‌گرم بر گرم) در تیمار شاهد با تراکم کاشت 25 بوته در مترمربع بدست آمد. بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از 10 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و تراکم کاشت 25 بوته در مترمربع، نقش موثری در افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی و صفات بیوشیمایی (میزان فنل کل، فلاونوئید، آنتوسیانین، قند) شنبلیله داشت، هرچند تیمارهای آزمایش، نتوانست آنتوسیانین را تحت تاثیر خود قرار دهد. پرونده مقاله