به‌منظور بررسی تأثیر پیش‌تیمار بذری با اسید سالیسیلیک و تلقیح با باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد و برخی صفات مورفوفیزیولوژیک ماش، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. فاکتورهای موردبررسی شامل کاربرد اسید سالیسیلیک در 4 سطح (صفر، 2/0، 5/0 و 1 میلی مولار) و تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد در 4 سطح (عدم تلقیح بذر به‌عنوان شاهد، تلقیح بذر با باکتری سودوموناس استرین 186، ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5 و آزوسپیریلوم لیپوفروم استرینOF) بود. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده برهمکنش پیش-تیمار اسید سالیسیلیک و تلقیح با باکتری‌های محرک رشد بر شاخص کلروفیل برگ، درصد پروتئین دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنی‌دار بود درصورتی‌که صفات وزن خشک ریشه، حجم ریشه و عملکرد بیولوژیک فقط تحت تأثیر اثرات ساده این دو تیمار قرار گرفتند. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک، وزن خشک و حجم ریشه در شرایط پیش‌تیمار اسید سالیسیلیک با غلظت 5/0 میلی‌مولار مشاهده شد. بیشترین درصد پروتئین دانه در همه سطوح اسید سالیسیلیک در شرایط تلقیح با ازتوباکتر مشاهده شد ولی میزان اثرات مثبت باکتری‌های محرک رشد بر عملکرد دانه، شاخص کلروفیل و شاخص برداشت به غلظت اسید سالیسیلیک بستگی داشت و در شرایط پیش‌تیمار بذر با سطوح 2/0 و 5/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک، بیشترین عملکرد دانه در اثر تلقیح با باکتری سودوموناس به دست آمد. پرونده مقاله