تهدیدات روبه گسترش مردم‌محور، جایگاه ویژه‌ای در میان تهدیدات پدافند غیرعامل دارند که نه ازجانب دشمن خارجی بلکه از طرف یکی از ارزشمندترین دارایی‌ها- مردم- واقع می‌شود و سازوکار مقابله با این تهدید پیچیده و حساس است. با پذیرش ضرورت عدم خشونت ورزی در مواجهه با این تهدید، علم میان‌رشته‌ای پدافند غیرعامل با ماهیت غیرنظامی خود یکی از مناسب‌ترین روشها برای مواجهه با ناآرامی‌های اجتماعی ذیل تهدیدات مردم‌محور است. در این راستا، اهداف پنج‌گانۀ تعریف شده در این علم -با اولویت بازدارندگی- ضرورت شناخت جامع و تخصصی متغیرها و ماهیت آنها را بیان می‌دارد و با شناخت متغیرها، امکان پایش و ارزیابی آنها و درنتیجه پیش‌بینی و مدیریت مطلوب بحران فراهم می‌گردد. هدف کلان این پژوهش، استخراج و اولویت‌بندی متغیرهای کلان مؤثر بر علم پدافند غیرعامل با تأکید بر تهدیدات مردم‌محور، با رویکرد بازدارندگی و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است. با تاکید بر اهمیت فرآیند تعریف متغیرها، این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی با ابزار مطالعه کتابخانه‌ای و مصاحبه به استخراج فهرست اولیۀ متغیرها پرداخته و پس از تدقیق فهرست به کمک پرسشنامۀ نیمه‌باز، به اولویت‌بندی آنها به روش مقایسات زوجی برمبنای نظر نخبگان می‌پردازد. در فرآیند انجام پژوهش، هشت متغیر کلان استخراج گردید که اولویت اول مربوط به متغیرکلان سیاست داخلی بوده و درمیان زیرمجموعه‌های آن، متغیر مشروعیت سیاسی از اولویت بالاتری نسبت به سایر متغیرها برخوردار است. نتایج پژوهش ضمن تاکید بر ارتباط اندام‌وار پدافند غیرعامل با طیف وسیعی از علوم دیگر، بر اهمیت متغیرهای غیرکالبدی در مواجهه با تهدیدات مردم محور شدیداً تأکید دارد. پرونده مقاله