مقدمه پژوهش: کشورهای جهان که در مسیر پیشرفت هستند جهت حفظ عملکرد و توانایی‌های خود، توجه ویژه‌ای به زیرساخت‌ها در ابعاد ملی دارند. اهمیت این موضوع از دهه‌های قبل شروع شده است و به عنوان معیار پیشرفت با الگوهای مدیریتی تلفیق شده است. بنابراین توجه و حفظ عملکرد زیرساخت‌های حیاتی و مدیریت موثر آن‌ها با در نظر گرفتن منابع محدود در کشور، نیازمند الگویی جامع برای شناسایی زیرساخت‌ها حیاتی و اولویت‌بندی آن‌ها می‌باشد. هدف پژوهش: تعیین شاخص‌ها و سنجه‌های حیاتی‌بودن مبتنی بر ارزش ذاتی و نهادی زیرساخت‌هاروش پژوهش: در پژوهش حاضر، برای پاسخ به سوال پژوهش از روش تحلیل مضمون و شبکه مضامین استفاده شد. در این روش با مرور اسناد کتابخانه‌ای و مقالات علمی، مضامین بر جسته استخراج شد. روش اعتبارسنجی این پژوهش روایی تفسیری است و با ارائه بازخورد نتایج حاصله از تحقیق به پنج نفر از خبرگان، تأیید نهایی انجام شد. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های تحقیق، 61 کد اولیه ایجاد شد. به دلیل کثرت کدها، موارد مشابه بر پایۀ قرابت مفهومی و معنایی به 10 مضمون نهایی تقلیل یافتند. سپس بر مبنای این مضامین، شاخص‌ها و سنجه‌های حیاتی‌بودن زیرساخت‌ها در قالب 9 رابطه اصلی ارائه شد.نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، مهم‌ترین شاخص‌ها برای ارزیابی زیرساخت مبتنی بر ارزش ذاتی شامل؛ مبلغ سرمایه‌گذاری، عدم وابستگی به دیگر کشورها در تأمین کالا و خدمات ضروری، تولید ناخالص داخلی، دسترسی عادلانه افراد به تسهیلات زندگی، دسترسی کافی به آب سالم، دسترسی جامعه به خدمات سلامت، حفظ و پایداری منابع (آب، خاک و هوا)، سودمندی زیرساخت در پشتیبانی و تولید تجهیزات نظامی است که می‌توان برای ارزیابی ارزشمندی زیرساخت‌ها مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

چکیده زیرساخت‌ها به عنوان یکی از بنیان‌های اساسی در جوامع امروزی تعریف می‌شود به طوری‌که زندگی جوامع بشری و رضایت‌مندی شهروندان تا حدی زیادی به عملکرد ایمن و قابل اطمینان زیرساخت‌ها وابسته است. این در حالی است که ایمن‌سازی و حفاظت کامل از تمام دارایی‌ها و زیرساخت‌ها در برابر شرایط و عوامل تهدیدکننده برای دولت‌ها و یا کارفرمایان بخش خصوصی با توجه به محدودیت منابع و امکانات، موضوعی چالش برانگیز محسوب می‌شود. بنابراین، ضرورت دارد زیرساخت‌ها و دارایی‌های حائز اهمیت بر مبنای شاخص‌ها و معیارهای کارآمد شناسایی، تعیین و طبقه‌بندی گردند. هدف اصلی این تحقیق، شناسایی و احصاء شاخص‌های حیاتی‌بودن زیرساخت‌هاو دارایی‌ها است. این پژوهش، با رویکردی جامع و روش تحقیق کیفی داده بنیاد برگرفته از نظریه استراوس و کوربین (1998) به تحلیل محتوی به منظور شناسایی شاخص‌های حیاتی‌بودن زیرساخت‌ها پرداخته است. داده‌ها به روش مصاحبه، مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی با پیمایش متون و منابع موجود جمع‌آوری شده است. حجم نمونه برای مصاحبه از خبرگان در چارچوب اشباع نظری نهایی گردید و از راهبرد نظریه داده بنیاد مشتمل بر کدگذاری باز، محوری و انتخابی و نیز الگوی مبنایی این نظریه برای تدوین مدل استفاده شده است. یافته‌ها منجر به شناسایی شرایط علّی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها و مدل پارادایم کدگذاری محوری شاخص‌های حیاتی‌بودن زیرساخت‌ها شد. نتیجه بررسی‌های و مطالعات انجام شده، منتج به شناسایی تعداد 26 شاخص در قالب 5 گروه اصلی شده است. پرونده مقاله

امروز رشد و توسعه جوامع در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، بهداشت عمومی و امنیتی به عملکرد زیرساخت‌های حیاتی وابسته است. مدیریت و راهبری زیرساخت برای اطمینان داشتن از عملکرد صحیح و پایداری آن‌ها در برابر ریسک‌های پیش‌رو، یکی از دغدغه‌های بسیار مهم در این حوزه محسوب می‌شود. ایمن‌سازی و مراقبت از زیرساخت‌های حیاتی و دارایی‌های کلیدی در برابر تمامی ریسک‌ها، عوامل و شرایط نامطلوب با توجه به محدودیت منابع مالی، یکی از موضوعات چالش برانگیز برای دولت‌ها محسوب می‌شود. یکی از راه‌کارها رفع این محدودیت‌ها، اولویت‌بندی و طبقه‌بندی زیرساخت‌ها است. تعیین صحیح اولویت‌ها، با استفاده از شاخص‌های قابل سنجش علاوه بر تشخیص دارایی‌ها و زیرساخت‌های حیاتی از غیرحیاتی، باعث مدیریت بهینه منابع و افزایش اثربخشی اقدامات در حفاظت از زیرساخت‌ها حیاتی می‌گردد. هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی و اعتباریابی شاخص‌های حیاتی بودن زیرساخت‌های حیاتی و تعیین وزن هر کدام از شاخص‌ها به روش بهترین-بدترین می‌باشد. نتیجه مطالعات انجام شده بر روی 26 شاخص اولیه و بررسی روایی و پایایی شاخص‌ها، منجر به تأیید نهایی 24 شاخص گردید. وزن‌دهی شاخص‌ها بر اساس روش بهترین-بدترین (BWM) انجام گردید. بر اساس محاسبات انجام شده مبتنی بر نظرات خبرگان منتخب، شاخص تعداد جمعیت در معرض خطر با وزن 8.5 درصد، استقلال و تمامیت ارضی با وزن 7.8 درصد و توان دفاعی با وزن 7.8 درصد به ترتیب بیشترین وزن و اهمیت را بین شاخص‌ها به خود اختصاص داده‌اند. پرونده مقاله