فهرست مقالات مهین نسترن


  • مقاله

    1 - تحلیل رابطه ساختار فضایی با وقوع جرائم شهری به کمک روش چیدمان فضا (مطالعه موردی: جرائم سرقت در شهر تهران)
    نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 11 , زمستان 1397
    چکیده از مهمترین عوامل تأثیرگذار در بروز ناهنجاری‌های اجتماعی، ویژگی‌های مکانی و تسهیلات محیطی مکان‌های وقوع بزهکاری است. الگوی کاربری اراضی، فرم، شکل و منطقه بندی‌های شهری و نحوه توزیع فعالیت ها، عناصر و اجزای ترکیب دهنده شهر بر روی وقوع جرم تأثیر بسزایی دارد. اگر محیط چکیده کامل
    چکیده از مهمترین عوامل تأثیرگذار در بروز ناهنجاری‌های اجتماعی، ویژگی‌های مکانی و تسهیلات محیطی مکان‌های وقوع بزهکاری است. الگوی کاربری اراضی، فرم، شکل و منطقه بندی‌های شهری و نحوه توزیع فعالیت ها، عناصر و اجزای ترکیب دهنده شهر بر روی وقوع جرم تأثیر بسزایی دارد. اگر محیط از لحاظ ویژگی‌های ساختاری آن در نظر گرفته شود، رفتار ضد اجتماعی می‌تواند با ویژگی‌های کالبدی محیط در ارتباط باشد. هدف پژوهش سنجش میزان تأثیرگذاری ساختار فضایی بر وقوع جرائم سرقت با استفاده از روش چیدمان فضا می‌باشد. در این پژوهش با توجه به موضوع و پرسش پژوهش، ترکیبی از روشهای توصیفی، تطبیقی و تحلیلی استفاده شده است جامعه آماری پژوهش مجموعه جرائم ارتکابی سرقت است که در دوره زمانی پژوهش (فروردین تا اسفند 1387) در محدوده شهر تهران به وقوع پیوسته است. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهند که جرائم سرقت گرایش دارند که در محلاتی با همپیوندی کلان بالا، متمرکز شوند. این موضوع در مورد محلاتی با عمق بیشتر معکوس می‌باشد. همچنین این مورد در مورد مؤلفه اتصال نیز صادق است به جز گروه همسان فردوسی-بهارستان که محله فردوسی نسبت به محله بهارستان دارای جرائم بیشتر و میانگین اتصال بالاتری دارد اما محله بهارستان تعداد جرائم کمتری با میانگین اتصال کمتری می‌باشد. در همین محدوده‌ها کاربری‌های اراضی تجاری بسیاری متمرکز شده‌اند. این بدان معنی است که اگر کاربری‌های تجاری با مقیاس منطقه‌ای و شهری واقع شده باشند، تعداد بیشتری از انواع جرائم مرتبط به آنها وجود خواهد داشت. بنابراین به نظر می‌رسد همپیوندی کلان، جرم را برای کاربری‌هایی که اغلب با فعالیت‌های تجاری مرتبط هستند تشویق می‌کنند (فروشگاه‌ها، مراکز خرید، رستوران‌ها و همچنین مکان‌هایی که خیلی زیاد با فعالیت‌های تجاری در ارتباط هستند مانند بانک‌ها، مؤسسات مالی و بیمه‌ها). پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - مکان یابی چند معیاره کاربری فضاهای سبز با استفاده از روش تحلیل مناسبت کاربری زمین(مورد مطالعه: شهر اراک)
    آمایش محیط , شماره 1 , سال 12 , بهار 1398
    کاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحب‌نظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحب‌نظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواری‌ها، سازگاری ها و ناسازگاری-ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربری‌های شهری توجه داشته باشن چکیده کامل
    کاربری زمین شهری و موقعیت مکانی آن همواره از موضوعات مورد توجه صاحب‌نظران شهر و شهرسازی بوده است. به طوری که صاحب‌نظران همواره سعی داشته اند، به بستر و محیط پیرامونی، همجواری‌ها، سازگاری ها و ناسازگاری-ها، مطلوبیت و دیگر عوامل در مکانیابی کاربری‌های شهری توجه داشته باشند. با ورود به عصر کامپیوتر و گسترش سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی امکان توجه به این عوامل و تاثیرگذاری آ‌ن‌ها در فرایند طراحی برنامه بیش از پیش شده است. در این راستا و در جهت تحقق بخشی به توجه به این عوامل در طراحی برنامه، تحقیق حاضر سعی در پاسخ‌گویی به سوال ذیل دارد؛ از میان زمین‌های با قابلیت توسعه در شهر اراک، کدامیک برای استفاده به منظور کاربری سبز مناسب‌تر می‌باشند؟ در این مقاله که از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است از فنون تحلیل مناسبت کاربری زمین، ترکیب خطی و دلفی استفاده شده است. یافته های این مقاله که از همپوشانی داده های رقومی(نقشه‌های تحلیلی سازگاری، ارزش زمین، مالکیت زمین، شعاع عملکردی، همجواری با محورهای ارتباطی، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران و عوامل طبیعی و جغرافیایی) شهر اراک بدست آمده است، نشان می‌دهد که کدامیک از زمین‌های با قابلیت توسعه در شهر اراک مناسبت بیشتری برای استفاده به منظور کاربری‌های سبز دارند. همچنین نتایج این مقاله نشان داد، تلفیق مکان یابی چند معیاره و فن هیئت منصفه‌ی دلفی می تواند به عنوان نظام پشتیبان تصمیم‌گیری تخصیص کاربری فضای سبز استفاده شود و نتایج قابل قبولی را ارائه دهد. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - تحلیل تأثیر اجرای پروژه‌های محرک توسعه بر بهبود وضعیت کالبدی محیط‌های مسکونی مطالعه موردی: محله لیمجیر شهر اصفهان
    آمایش محیط , شماره 2 , سال 15 , تابستان 1401
    یکی از مفاهیم جدید در برنامه‌ریزی شهری، بازآفرینی با رویکرد محرک توسعه است و به عنوان ابزاری برای احیاء ساختار موجود شهرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بازآفرینی شهری و رویکرد محرک توسعه دارای ابعاد مختلفی است که تمرکز این پژوهش بر بعد کالبدی می‌باشد و پس از بررسی خصوصیات چکیده کامل
    یکی از مفاهیم جدید در برنامه‌ریزی شهری، بازآفرینی با رویکرد محرک توسعه است و به عنوان ابزاری برای احیاء ساختار موجود شهرها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بازآفرینی شهری و رویکرد محرک توسعه دارای ابعاد مختلفی است که تمرکز این پژوهش بر بعد کالبدی می‌باشد و پس از بررسی خصوصیات و ویژگی‌های کلی پروژه‌های محرک توسعه، به شناسایی شاخص های کالبدی پرداخته و سپس میزان تغییرات کالبدی محیط مسکونی محله لیمجیر واقع در منطقه 11 شهر اصفهان را قبل و بعد از احداث خیابان لیمجیر به عنوان پروژه محرک توسعه مورد هدف در بازه زمانی 1388-1395، با استفاده از انواع روش‌های اندازه‌گیری کتابخانه‌ای و میدانی ارزیابی و تحلیل می‌کند. سپس با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به وزن دهی، امتیازدهی و محاسبه شاخص تلفیقی در دو وضعیت قبل و بعد از اجرای پروژه محرک پرداخته می‌شود. محاسبه و مقایسه شاخص تلفیقی نشان می‌دهد که وضعیت کالبدی محله لیمجیر در سال 1395 نسبت به وضعیت قبل از احداث پروژه محرک در سال 1388 به مقدار 308/0 بهبود یافته است. در مجموع عواملی مانند بهبود وضعیت دسترسی با احداث خیابان لیمجیر، سرمایه‌گذاری در بخش مسکن وساخت و سازهای گسترده، افزایش خدمات و اختلاط کاربری‌های رفاه عمومی بیشترین سهم را در ایجاد تغییرات مثبت در محله لیمجیر دارا می‌باشند. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - تحلیل کمی عوامل موثر بر سلامتی به منظور تحقق اهداف برنامه‌ریزی شهری و منطقه ای مطالعه ی موردی : شهرستان های استان اصفهان
    آمایش محیط , شماره 4 , سال 8 , پاییز 1394
    برای رسیدن به توسعه ی پایدار شاخص های مربوط به سلامت نقش ارزنده ای را به عهده دارند، سلامتی به عنوان رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی، پیوندی وثیق با عرصه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... داشته و دغدغه خاطر بسیاری از کشورها است. هدف از این تحقیق شناخت اهمیت شاخص های موث چکیده کامل
    برای رسیدن به توسعه ی پایدار شاخص های مربوط به سلامت نقش ارزنده ای را به عهده دارند، سلامتی به عنوان رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی، پیوندی وثیق با عرصه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... داشته و دغدغه خاطر بسیاری از کشورها است. هدف از این تحقیق شناخت اهمیت شاخص های موثر بر سلامت و تحلیل وضعیت شهرستان های استان اصفهان از نظر این شاخص ها می باشد. بر این اساس شهرستان های استان اصفهان نسبت به همدیگر، مقایسه و رتبه بندی شده اند. اما در این سنجش، محدودیتهایی از جمله تعدد شاخص ها، وزن و واحد متفاوت آنها و چگونگی انتخاب آنها وجود داشته که برای رفع این مشکلات ابتدا روش تحلیلی عاملی به منظور خلاصه سازی و وزن دهی به شاخص ها به کار گرفته شده و سپس از روش تاکسونومی عددی و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت رتبه - بندی شهرستان ها استفاده شده است. لذا روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی با تکیه بر آمار سال 1388 می باشد. گرچه سطح بندی با روش های متفاوت به کرات به کار گرفته شده اما تاکنون بر شاخص های سلامت شهرستان های استان اصفهان تحلیلی صورت نگرفته است و تنها با تکیه بر یافته های این تحقیق می توان استنباط کرد که شاخص- هایی چون رشد جمعیت، تعداد پزشک عمومی به ازای هر ده هزار نفر ، تعداد مراکز بهداشتی – درمانی به ازای هر صد هزار نفر، میزان باسوادی بزرگسالان و ... بیش ترین تأثیر را در شاخص سلامت داشته است. همچنین بر اساس یافته های این تحقیق، شهرستان های لنجان ، اردستان و نطنز از وضعیت بهتری نسبت به دیگر شهرستان ها برخوردارند. در حالی که شهرستان های فریدونشهر، نجف آباد، شاهین شهر و برخوار و چادگان در وضعیت نامناسبی قرار دارند. در پایان نیز راهکارهایی به منظور ارتقاء وضعیت سلامت شهرستان ها پیشنهاد شده است. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - تحلیلی بر شکل و روند توسعه فضایی و کالبدی شهر بجنورد در دهه 1380 (با استفاده از آنتروپی شانون، ضریب موران و ضریب گری)
    آمایش محیط , شماره 5 , سال 6 , زمستان 1392
    بی‌تردید برنامه‌های کالبدی و پیروی از دیدگاه جامع در توسعه ی شهرها نتایج موفق و قابل دفاعی در پی نداشته است. توسعه ی پراکنده شهرها، اتلاف منابع و افزایش هزینه‌های اداره و خدمات رسانی در شهرها از این نتایج ناگوار هستند. به همین دلیل لازم است علاوه بر مسائل کالبدی و فیزیک چکیده کامل
    بی‌تردید برنامه‌های کالبدی و پیروی از دیدگاه جامع در توسعه ی شهرها نتایج موفق و قابل دفاعی در پی نداشته است. توسعه ی پراکنده شهرها، اتلاف منابع و افزایش هزینه‌های اداره و خدمات رسانی در شهرها از این نتایج ناگوار هستند. به همین دلیل لازم است علاوه بر مسائل کالبدی و فیزیکی، سایر جنبه‌های شهرها در برنامه‌ریزی شهری لحاظ گردد. برنامه‌ریزی فضایی علاوه بر کالبد، به نحوه ی توزیع جمعیت، فعالیت و کاربری‌ها در سطح شهر نیز اهمیت می دهد. یکی از بحث‌های جدید درباره ی توسعه ی فضایی شهرها دستیابی به کمیت‌هایی است که بتواند پراکندگی را از فشردگی مشخص سازد. زیرا در کنار عدم تعریف دقیق و کاملی از پراکندگی که مورد توافق و اجماع باشد، شناخت علمی و ارزیابی قابل اتکا از وضعیت توسعه ی فضایی و کالبدی شهرها بدون در اختیار داشتن کمیت‌هایی که قابل بررسی و اندازه‌گیری باشند، غیرممکن می‌نماید و به قضاوت‌های شخصی و برداشت‌های کلی و سلیقه‌ای پژوهشگران متکی خواهد بود. این پژوهش از نوع تحلیلی – توصیفی بوده و در آن ضرایب موران و گری و همچنین آنتروپی شانون معرفی شده و به منظور ارزیابی و شناخت وضعیت توسعه فضایی شهر بجنورد و پراکنش فضایی کاربری‌ها در سطح شهر مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نتایج این آزمون‌ها نشان می دهد که این مدل و ضرایب به خوبی می‌توانند وضعیت و روند توسعه فضایی و کالبدی شهرها را تبیین کرده و آن را به صورت کمی قابل بررسی و ارزیابی سازند. چنانکه با به کارگیری این روش ‌ها نشان داده می شود که شهر بجنورد در میانه دهه 1380 خورشیدی رشدی به نسبت متمرکز داشته و در آستانه تجربه پدیده پراکندگی شهری به ویژه در بافت حاشیه‌ای خود می باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - تحلیل رابطه ساختار فضایی با وقوع جرائم شهری به کمک روش چیدمان فضا (مطالعه موردی: جرائم سرقت در شهر تهران)
    فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 11 , زمستان 1397
    چکیده از مهمترین عوامل تأثیرگذار در بروز ناهنجاری‌های اجتماعی، ویژگی‌های مکانی و تسهیلات محیطی مکان‌های وقوع بزهکاری است. الگوی کاربری اراضی، فرم، شکل و منطقه بندی‌های شهری و نحوه توزیع فعالیت ها، عناصر و اجزای ترکیب دهنده شهر بر روی وقوع جرم تأثیر بسزایی دارد. اگر محیط چکیده کامل
    چکیده از مهمترین عوامل تأثیرگذار در بروز ناهنجاری‌های اجتماعی، ویژگی‌های مکانی و تسهیلات محیطی مکان‌های وقوع بزهکاری است. الگوی کاربری اراضی، فرم، شکل و منطقه بندی‌های شهری و نحوه توزیع فعالیت ها، عناصر و اجزای ترکیب دهنده شهر بر روی وقوع جرم تأثیر بسزایی دارد. اگر محیط از لحاظ ویژگی‌های ساختاری آن در نظر گرفته شود، رفتار ضد اجتماعی می‌تواند با ویژگی‌های کالبدی محیط در ارتباط باشد. هدف پژوهش سنجش میزان تأثیرگذاری ساختار فضایی بر وقوع جرائم سرقت با استفاده از روش چیدمان فضا می‌باشد. در این پژوهش با توجه به موضوع و پرسش پژوهش، ترکیبی از روشهای توصیفی، تطبیقی و تحلیلی استفاده شده است جامعه آماری پژوهش مجموعه جرائم ارتکابی سرقت است که در دوره زمانی پژوهش (فروردین تا اسفند 1387) در محدوده شهر تهران به وقوع پیوسته است. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهند که جرائم سرقت گرایش دارند که در محلاتی با همپیوندی کلان بالا، متمرکز شوند. این موضوع در مورد محلاتی با عمق بیشتر معکوس می‌باشد. همچنین این مورد در مورد مؤلفه اتصال نیز صادق است به جز گروه همسان فردوسی-بهارستان که محله فردوسی نسبت به محله بهارستان دارای جرائم بیشتر و میانگین اتصال بالاتری دارد اما محله بهارستان تعداد جرائم کمتری با میانگین اتصال کمتری می‌باشد. در همین محدوده‌ها کاربری‌های اراضی تجاری بسیاری متمرکز شده‌اند. این بدان معنی است که اگر کاربری‌های تجاری با مقیاس منطقه‌ای و شهری واقع شده باشند، تعداد بیشتری از انواع جرائم مرتبط به آنها وجود خواهد داشت. بنابراین به نظر می‌رسد همپیوندی کلان، جرم را برای کاربری‌هایی که اغلب با فعالیت‌های تجاری مرتبط هستند تشویق می‌کنند (فروشگاه‌ها، مراکز خرید، رستوران‌ها و همچنین مکان‌هایی که خیلی زیاد با فعالیت‌های تجاری در ارتباط هستند مانند بانک‌ها، مؤسسات مالی و بیمه‌ها). پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - سطح‌بندی محلات شهری در برخورداری از شاخص‌ قابلیت پیاده‌روی (نمونه مطالعاتی: محلات منطقه یک کلانشهر رشت)
    مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1397
    یکی از چالش‌هایی که در سال‌های اخیر مورد توجه برنامه‌ریزان و طراحان شهری و محققان علوم پزشکی بوده است، سلامت عمومی جامعه می‌باشد. تشدید روزافزون اهمیت معضل سلامتی در جامعه شهری، موجب گردید تا در محافل علمی، بر نقش طراحی جنبه‌های کالبدی محیط، بر میزان قابلیت پیاده‌روی مح چکیده کامل
    یکی از چالش‌هایی که در سال‌های اخیر مورد توجه برنامه‌ریزان و طراحان شهری و محققان علوم پزشکی بوده است، سلامت عمومی جامعه می‌باشد. تشدید روزافزون اهمیت معضل سلامتی در جامعه شهری، موجب گردید تا در محافل علمی، بر نقش طراحی جنبه‌های کالبدی محیط، بر میزان قابلیت پیاده‌روی محیط و فعالیت بدنی شهروندان تأکید گردد. در این ارتباط، توافق محققان علوم شهری بر این است که ساختار کالبدی توسعه پراکنده، با تشویق بیشتر به استفاده از اتومبیل، مانع پیاده‌روی و دیگر فعالیت‌های بدنی می شود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده‌ها در رویکرد عینی با استفاده نرم‌افزارهای GIS، Auto cadوDepth map صورت گرفته‌است. در این راستا با مروری بر پژوهش‌های صورت‌گرفته در زمینه ارتباط فرم شهر و تحرک‌پذیری، به شناخت شاخص‌های تاثیرگذار فرم شهر در ارتقا قابلیت پیاده‌روی محیط محله‌ای، پرداخته شد و هفت شاخص تراکم مسکونی، تنوع، اتصال، مجاورت، متوسط سطح بلوک، برخورداری خیابان‌ها از پیاده‌رو و تراکم تجاری (سطح اشغال خرده‌فروشی‌ها) ؛ به عنوان شاخص‌های کالبدی- محیطی موثر در ارتقا قابلیت پیاده‌روی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج تحلیل عینی شاخص‌های اولیه قابلیت پیاده‌روی، هدف اصلی پژوهش یعنی سطح بندی محلات منطقه یک شهر رشت را از نظر برخورداری از این شاخص کلی بدست داد. مطابق نتایج با فاصله از مرکز شهر به سمت نواحی مرزی، قابلیت پیاده‌روی محلات کاهش می‌یابد و این شاخص در محلات روستا-شهری حومه‌ای شهر، در پایین ‌ترین سطح قرار دارد. همچنین با توجه به فرم شهری، محلات دارای طراحی اولیه و بافت منظم، نسبت به محلات با بافت ارگانیک سنتی و ارگانیک روستایی در سطوح بالاتر این شاخص قرار دارند. پرونده مقاله