علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره4,سال
11
,
پاییز
1394
حرکات دامنه ای در نواحی کوهستانی ایران ازتهدید های مکرر هستند که تهدید بلقو ه ای در زندگی , تجهیزات , امکانات و راه های حمل و نقل می باشند. در نواحی کوهستانی راههای جاده ها تحت تاثیر زیاد خطرات خاصی مثل تکرارریزش های سنگی و شکستن سنگ ها هستند. با توجه با تشدید کاربری زم چکیده کامل
حرکات دامنه ای در نواحی کوهستانی ایران ازتهدید های مکرر هستند که تهدید بلقو ه ای در زندگی , تجهیزات , امکانات و راه های حمل و نقل می باشند. در نواحی کوهستانی راههای جاده ها تحت تاثیر زیاد خطرات خاصی مثل تکرارریزش های سنگی و شکستن سنگ ها هستند. با توجه با تشدید کاربری زمین و هم چنین وجود سازند های سست وسطحی در قسمت شمال شرق کشور در زون بینالود و استقبال عمومی از این منطقه ییلاقی ونیز با وقوع زمین لغزه های کوچک و متوسط نیاز به مطالعه در ارتباط با این مخاطرات طبیعی محسوس می گردد .بادرنظرداشتن جاذبه های گردشگری در این حوضه آبریز- تشدید این حرکات توده ای دامنه ممکن است منجر به مخاطرات محیطی و کاتاستروفیسم گردد. در این مطالعه خطر وقوع حرکات دامنه ای و جریان های واریزه ای در محدوده حوضه آبریز زشک با استفاده از مدل تجربی آنبلاکان با در نظر گرفتن 6 متغیر مورد ارزیابی قرار گرفته شد. طبق نتایج بدست آمده از بکار گیری مواردی ار قبیل عوامل توپوگرافی –زمین شناسی – کاربری زمین – شبکه زهکشی رودخانه ای – گسل ها –پوشش گیاهی – و در نهایت ایجاد نقشه های واحد های کاری و پهنه بندی حوضه مورد مطالعه به مناطقی با ناپایداری کم – متوسط – شدید وهم چنین نتایج حاصل از بررسی میدانی :در بخشهای جنوبی حوضه به دلیل ارتفاعات زیاد – افزایش شیب دامنه ها به سمت جنوب حوضه – وجود سازندهای سست و سطحی – عوامل آنتروپژنیک و فشار زیاد جمعیتی و تشدید کاربری زمین در سازند های سست فیلت مشهدبه صورت باغات در شیب های زیاد- بهره برداری غیر اصولی از آب رودخانه و استفاده از تراس های آبرفتی در دامنه های پرشیب -مهم ترین عوامل تشدید کننده وقوع جریان های واریزه ای بویژه لغزش در محدوده مورد مطاله می باشد. خطر وقوع این حرکات از شمال به جنوب حوضه با افزایش تاتیرات عوامل مذکور افزایش قابل ملاحضه ای دارد.
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره4,سال
11
,
پاییز
1394
تأمین آب آشامیدنی سالم هم از جهت کمی و هم از جهت کیفی یکی از اهداف مهم در جوامع بشری است. دستیابی به توسعه و پیشرفت در سایه سلامت افراد جامعه امکان پذیر است. واضح است که سلامتی افراد در گرو تأمین آب شرب مطلوب است. روستاها از گذشته های دور تا کنون در ارتباط تنگاتنگی با م چکیده کامل
تأمین آب آشامیدنی سالم هم از جهت کمی و هم از جهت کیفی یکی از اهداف مهم در جوامع بشری است. دستیابی به توسعه و پیشرفت در سایه سلامت افراد جامعه امکان پذیر است. واضح است که سلامتی افراد در گرو تأمین آب شرب مطلوب است. روستاها از گذشته های دور تا کنون در ارتباط تنگاتنگی با محیط طبیعی قرار داشته اند و آب به عنوان یکی از اجزای مهم طبیعی، دارای تأثیر زیادی نسبت به معیشت روستایی بوده است. از این رو اداره مسائل و موضوعات مرتبط با آب در نواحی روستایی از اهمیت زیادی برخوردار است. این بررسی با هدف ارائه تصویری روشن از کیفیت و چگونگی مدیریت توزیع منابع آب شرب روستایی دهستان بررود در بخش کوهسرخ کاشمر انجام گرفته است. روش استفاده شده در این پژوهش توصیفی و تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات و داده ها از طریق اسناد و مطالعات میدانی انجام گرفته سپس به تجزیه و تحلیل آماری پرداخته شده است. مسأله تحقیق این است که آیا مدیریت و کنترل منابع آب شرب در زیست گاه های روستایی دهستان بررود، در جلوگیری از بحران آب طی دهة آینده تأثیر گذار خواهد بود؟نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد اکثر روستاهای منطقه به صورت تک روستایی از آب چاه های دستی و چشمه استفاده می کنند که این امر باعث افزایش هزینه ها گردیده و به دلیل فرسودگی شبکه آب رسانی و مشکوک بودن به آلودگی های میکروبی و فیزیکی و همچنین کم آبی شدید چشمه ها در فصل تابستان و پائیز، با مشکلات افزایش املاح آب مواجه هستند. ایجاد مجتمع آب رسانی متمرکز با استفاده از دستگاه های مجهزتر وکلرزنی و موتورخانه می تواند در استفاده کمی و کیفی آب این زیست بوم های روستایی تأثیر داشته باشد.
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره1,سال
17
,
بهار
1400
فرسایش خاک و رسوب منتقلشده به آبراههها از مهمترین مشکلات محیطی و نگرانیها در توسعه پایدار هستند و در تدوین استراتژیهای مدیریت حوضه آبخیز نقش بسزایی دارد . بهمنظور اجرای اثربخش برنامههای حفاظت خاک و آبخیزداری، اطلاع از نسبت تحویل رسوب نقش مهمی دارد. در این راستا ا چکیده کامل
فرسایش خاک و رسوب منتقلشده به آبراههها از مهمترین مشکلات محیطی و نگرانیها در توسعه پایدار هستند و در تدوین استراتژیهای مدیریت حوضه آبخیز نقش بسزایی دارد . بهمنظور اجرای اثربخش برنامههای حفاظت خاک و آبخیزداری، اطلاع از نسبت تحویل رسوب نقش مهمی دارد. در این راستا انتخاب مدل مناسب برآورد نسبت تحویل رسوب، میتواند ابزار مناسبی برای محاسبه مقدار فرسایش جهت اجرای برنامههای مبارزه با فرسایش و مهار آن در حوضه آبخیز باشد. در ایستگاه تحقیقاتی سنگانه کلات از سال 1385 کرتهای اندازهگیری فرسایش و رسوب خاک نصبشده و در این مدت محدوده قرق بوده و تمامی دادهها پس از هر رگبار و بارندگی بهدقت ثبتشده است. در این تحقیق 10 مدل تجربی برآورد نسبت تحویل رسوب با دادههای واقعی ثبتشده در ایستگاه سنگانه مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد با توجه به مقادیر برآوردی از مدلهای مختلف و نیز مقدار مشاهدهشده، مدل ویلیامز با خطای نسبی 26/12 درصد، مناسبترین روش برای تخمین SDR در منطقه سنگانه شهرستان کلات در استان خراسان رضوی با اقلیم نیمهخشک تا خشک میباشد.
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره2,سال
17
,
تابستان
1400
با رسیدن موج بیداری اسلامی جهان عرب به سوریه ،یکی از پیچیده ترین چالش های مذهبی قومی در منطقه غرب آسیا رغم خورد و بسیاری از کشورهای منطقهای و فرامنطقهای را به این کشور متوجه ساخت شاید بتوان گفت اهمیت ژنو کاسپر سوریه و نقش استراتژیک این کشور در مناسبات منطقهای و بینا چکیده کامل
با رسیدن موج بیداری اسلامی جهان عرب به سوریه ،یکی از پیچیده ترین چالش های مذهبی قومی در منطقه غرب آسیا رغم خورد و بسیاری از کشورهای منطقهای و فرامنطقهای را به این کشور متوجه ساخت شاید بتوان گفت اهمیت ژنو کاسپر سوریه و نقش استراتژیک این کشور در مناسبات منطقهای و بینالمللی در ایجاد و تداوم این ناآرامی تاثیرگذار بوده است .هرچند تحولات صورت گرفته در سوریه تا حدودی ریشه در نارضایتیهای نارضایتی اقوام مختلف و اوضاع پرتنش داخلی این کشور داشته اما بدون تردید وجود منافع مشترک و گاه متضاد کشورهای خارجی در سوریه نیز در تعیین جنگ قومی و مذهبی و گسترش بحران بی تاثیر نبوده است مقاله حاضر با طرح این سوال که ،جایگاه بازیگران قومی - مذهبی در ساختار جغرافیای فرهنگی سوریه و نقش حکومت علویان پس از وقوع بحران چه بوده است؟ سعی داره با روش توصیفی تحلیلی و با بهرهمندی از مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات عینی به تبیین جایگاه قومی مذهبی و در ساختارسوریه و نقش حکومت علویان در بحران بپردازد .در این راستا فرضیه های به شکل زیر مطرح شد : جایگاه قومی- مذهبی و نیز حکومت علویان در سوریه متزلزل گردیده است مطالعات صورت گرفته در جهت اثبات فرضیه بیانگر این واقعیت است که بعد از گسترش بحران شکاف های قومی - مذهبی در سوریه پس از جنگ داخلی گسترش یافته است و از طرفی نظام علوی حاکم در سوریه جایگاه خود را به شدت از دست داده است .
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره5,سال
15
,
زمستان
1398
استفاده از متدهای زمین آماری (ژئواستاتیکال) در سنجش رفتار رودخانه ها از اهمیت زیادی برخوردار می باشد، زیرا از مشکلات هیدروپلتیکی مربوط به تغییرات مرزی می کاهدو می توان بر اساس این مدل های آماری بستر قبلی رودهای مرزی را بازسازی نمود. از آنجا که بستر رودخانه ها دینامیکی ب چکیده کامل
استفاده از متدهای زمین آماری (ژئواستاتیکال) در سنجش رفتار رودخانه ها از اهمیت زیادی برخوردار می باشد، زیرا از مشکلات هیدروپلتیکی مربوط به تغییرات مرزی می کاهدو می توان بر اساس این مدل های آماری بستر قبلی رودهای مرزی را بازسازی نمود. از آنجا که بستر رودخانه ها دینامیکی بوده و شهرهای مرزی آسیب های زیادی از سیلاب های این تغییر بستر می بینند، ضروری است که به مسئله تغییرات بستر رودهای مرزی توجهی اساسی مبذول شود. در واقع تثبیت مرزهای رودخانه ای نیازمند استفاده از مدل های علمی مناسب و یک مدیریت محیطی قوی است از آنجا که طبق نظریه قطب رشد ، شهرهای مرزی کمترین بهره مندی از درجه توسعه یافتگی را دریافت می کنند ، بایستی نوع نگرش به رودهای مرزی تغییر کند. فرایندهای مآندرشدگی و سینوسی شدن بستر رودها، می تواند سریعأ خط مرزی را تغییر داده و منجر به مناقشات هیدروپلتیکی و ژئوپلتیکی و حتی نظامی می گردد . پژوهش حاضر به بررسی کاربرد تکنیک های زمین آماری در بستر هریرود پرداخته و از نتایج آن می توان برای سایر رودهای مرزی مانند سومبار و اترک استفاده نمود. روش تحقیق از نوع تجربی و تحلیل بوده و نتایج نشان داد که درجه سینوسی شدن و طول قوس بستر تجن بیشتر از حد استاندارد آن بوده است.
پرونده مقاله
واحدهای ژئومورفیکی از اجزاء سیستم رودخانه ای محسوب می شوند، به طوری که در بسیاری موارد فرآیندهای ژئومورفیکی باعث بروز مخاطرات محیطی از جمله سیلاب می گردند. در این مقاله شهر طرقبه و حوضه آبخیز آن از لحاظ مخاطرات ناشی از فرآیندهای ژئومورفیکی رودخانه ای مورد بررسی قرار گرف چکیده کامل
واحدهای ژئومورفیکی از اجزاء سیستم رودخانه ای محسوب می شوند، به طوری که در بسیاری موارد فرآیندهای ژئومورفیکی باعث بروز مخاطرات محیطی از جمله سیلاب می گردند. در این مقاله شهر طرقبه و حوضه آبخیز آن از لحاظ مخاطرات ناشی از فرآیندهای ژئومورفیکی رودخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است. شهر طرقبه به عنوان منطقه نمونه بین المللی گردشگری در فاصله 20 کیلومتری کلان شهر مشهد، در خروجی حوضه به شدت تحت تأثیر متغیرهای ژئومورفیکی بالادست حوضه می باشد که در سیل خیزی شهر نیز موثر است. روش تحقیق به صورت تجربی- تحلیلی بوده و برای شناخت رفتار حوضه ی مورد مطالعه، ابتدا متغیرهای ژئومورفیکی رودخانه ای و فاکتورهای موثر در مخاطره سیلاب منطقه شامل؛ لیتولوژی، طبقات ارتفاعی، شیب، کاربری اراضی، بارش، پوشش گیاهی، تراکم زهکشی، فاصله از آبراهه، ضریب شکل، جهت شیب و خاک انتخاب شدند. سپس با تهیه لایه های مورد نیاز ، اولویت بندی و تعیین روابط بین این متغیرها با آسیب پذیری از طریق روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با کمک نرم افزار Expert Choice انجام گرفت. پهنه های بحرانی به لحاظ مخاطره سیلاب عمدتأ در محدوده تراکم روستاها، فضاهای تفرجی و ییلاقی، کاربری های گردشگری و شبکه دسترسی به کلان شهر مشهد می باشد. نکته حائز اهمیت این که عوامل انسان ساخت مانند تعرض مناطق مسکونی و تأسیسات شهری به حریم اصلی رودخانه و آبراهه ها، عدم رعایت اصول مهندسی در طراحی برخی سازه ها مانند ابعاد نامناسب پل ها بر روی رودخانه نیز عامل تشدید کننده مخاطرات سیلاب در منطقه هستند. تسطیح و تراس بندی دامنه ها به منظور ساخت و سازها نه تنها موجب به هم خوردن تعادل دامنه ها شده بلکه موجب افزایش وزن بار دامنه ها، بار جامد و شدت سیل خیزی نیز شده است. به طورکلی آسیب های ناشی از حرکات توده ای و سیلابی در محدوده شهر طرقبه تشدید گردیده است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد