تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)
,
شماره1,سال
14
,
بهار
1401
قرآن، نوری است از نور النوّر به پیامبر گرامی اسلام به واسطۀ جبرییل امین نازل شده است. این کتاب آسمانی چارچوب و اساس دین اسلام را تشکیل می دهد، لذا نخستین کتاب و راهنمای اصلی مسلمین است. قرآن و حدیث پیامبر و ائمۀ اطهار، فرقان و جان مایۀ فرهنگ مسلمانان بوده و در زندگی آنا چکیده کامل
قرآن، نوری است از نور النوّر به پیامبر گرامی اسلام به واسطۀ جبرییل امین نازل شده است. این کتاب آسمانی چارچوب و اساس دین اسلام را تشکیل می دهد، لذا نخستین کتاب و راهنمای اصلی مسلمین است. قرآن و حدیث پیامبر و ائمۀ اطهار، فرقان و جان مایۀ فرهنگ مسلمانان بوده و در زندگی آنان راه جُسته است. آثار ادبی و هنری و عرفانی مسلمانان با استناد به قرآن و احادیث نبوی، سندیت پیدا می کند. ادبیات و زبان فارسی نیز از آن بهره مند گردیده است. از جمله آثار ادبی و عرفانی، کتاب سعادت نامه شیخ الاسلام شیخ محمود شبستری، فقیه و عارف برجستۀ سدۀ هشتم هجری را می توان نام برد. این منظومه دارای سه هزار بیت و هشت باب در قالب مثنوی و در وزن خفیف حدیقه الحقیقه سنائی سروده شده است که هر باب دارای فصل ها و حکایات و تمثیلات می باشد. این منظومه دربارۀ معرفت ذات واجب الوجود و صفات و اسما و افعال خداوند است. این مقاله به روش (توصیفی- تحلیلی) می کوشد تا تاثیر بلاغی از شگرهای ادبی و اثرپذیری واژگانی را در بهره مندی از آیات قرآن و احادیث نشان دهد.
پرونده مقاله
تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)
,
شماره1,سال
16
,
بهار
1403
اصطلاح صوفیانه یکی از مهمترین عنصرهای زبان عرفانی و عرفان یکی از پیچیدهترین موضوعها در دانش بشری است. این دشواری از آنجا ناشی میشود که هم زبان صوفی با زبان اهل علم فرق دارد و هم او اصطلاح را به قصد روشن کردن دریافتههای اشراقیاش به کار نمیبرد. در این مقاله رابطۀ ا چکیده کامل
اصطلاح صوفیانه یکی از مهمترین عنصرهای زبان عرفانی و عرفان یکی از پیچیدهترین موضوعها در دانش بشری است. این دشواری از آنجا ناشی میشود که هم زبان صوفی با زبان اهل علم فرق دارد و هم او اصطلاح را به قصد روشن کردن دریافتههای اشراقیاش به کار نمیبرد. در این مقاله رابطۀ اصطلاح و استعاره و نماد، در قلمرو ادبیات میخانهای و تکیه بر دو واژه خرابات و میخانه، بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که اصطلاح عرفانی، به دلیل ابهام ذاتیاش، همیشه آبستن استعاره و نماد و به همین دلیل محتاج تفسیر و تاویل است. تأویلی که در آن ذوق از عقل پیشی میگیرد. اطلاعات مربوط به موضوع این مقاله از طریق مطالعات کتابخانهای فراهم آمده و پس از مقولهبندی به یاری روش کیفی توصیف شده است.
پرونده مقاله
زبان و ادب فارسی واحد سنندج
,
شماره4,سال
4
,
پاییز
1391
در این مقاله به بررسی پسوندهای صفت ساز در فرامرزنامه- که یکی از متون حماسی کهن است- پرداخته شده است. بدین ترتیب که ابتدا پسوندهای صفت ساز به دو گروه تک معنایی و چند معنایی تقسیم شده اند و در مبحث پسوندهای چند معنایی، به مفاهیمی پرداخته شده که هر پسوند می تواند بر آن دلا چکیده کامل
در این مقاله به بررسی پسوندهای صفت ساز در فرامرزنامه- که یکی از متون حماسی کهن است- پرداخته شده است. بدین ترتیب که ابتدا پسوندهای صفت ساز به دو گروه تک معنایی و چند معنایی تقسیم شده اند و در مبحث پسوندهای چند معنایی، به مفاهیمی پرداخته شده که هر پسوند می تواند بر آن دلالت کند. برخی از پسوندها بعد از ترکیب با اسم یا قید یا بن فعل، با تغییر در طبقه ی دستوری واژه، صفت می سازند، گاهی نیز پسوندها با صفت ترکیب می شوند و بدون تغییر در طبقه ی دستوری، آن را به صفت مرکب تبدیل می کنند. پسوندهای زبان فارسی بسیار گسترده و فراوانند و در این مجال اندک تنها به بررسی پسوندهای صفت ساز با ذکر شواهدی معدود از ابیات فرامرزنامه و بسامد فراوانی هر یک پرداخته شده است.
پرونده مقاله
خواجه احمد کاسانی (866 ـ949 ق) از عارفان معروف نقشبندیة ماوراءالنهر است که بیش از سیرساله در حوزة عرفان تألیف کرده است. بیشتر این رسالهها به صورت نسخة خطی در کتابخانههای مختلف موجود و به صورت معدود و پراکنده در چند مقاله یا پایاننامه معرفی و یا تصحیح شدهاند. موضوع چکیده کامل
خواجه احمد کاسانی (866 ـ949 ق) از عارفان معروف نقشبندیة ماوراءالنهر است که بیش از سیرساله در حوزة عرفان تألیف کرده است. بیشتر این رسالهها به صورت نسخة خطی در کتابخانههای مختلف موجود و به صورت معدود و پراکنده در چند مقاله یا پایاننامه معرفی و یا تصحیح شدهاند. موضوع رسالهها، عرفانی و تعاریف اصطلاحات گاه مشابه کشف المحجوب و گاه شرح دیدگاههای بهاءالدین نقشبند است. البته در این میان دیدگاههای خاص و متفاوت عرفانی وی نیز دیده میشود. پژوهش حاضر به شیوة توصیفی ـ تحلیلی، تلاش دارد ضمن مطالعة رسالههای کاسانی، دیدگاههای عرفانی وی و تعاریفش را از برخی اصطلاحات بررسی کند. یافتههای پژوهش نشان میدهد کاسانی در بیان دیدگاهها و اصطلاحات عرفانی، از الگوی معرفتی خاصی پیروی نمیکند و در هر رساله، موضوعی مشخص را محور قرار داده است. در بیشتر رسالههای وی به صورت تقریبی مطالب پراکنده و پرتکرار دربارة برخی اصطلاحات عرفانی چون: فنا و بقا، غیبت و حضور و... دیده میشود. تعاریف وی از این اصطلاحات گاه برگرفته از کتابهای عرفانی پیشین و گاه برساختة خودش است. کاسانی در شرح موضوعات عرفانی به شدت تحت تأثیر مولانا است و در رسالههای وی استشهاد به ابیات مثنوی بسیار دیده میشود.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد