روح‌الارواح فی شرح اسماءالملک‌الفتّاح، کهنترین اثر مستقل فارسی در شرح اسماءالله نگاشتة شهاب‌الدّین ابوالقاسم احمدبن‌ابی‌المظفّر منصور سمعانی، است. از آنجا که حکایت‌پردازی، یکی از مهمترین روش مؤلفان کتب عرفانی در جهت القای مفاهیم عرفانی بوده، سمعانی نیز در تفسیر اسماء حسنی در روح‌الارواح از این سنّت بهره برده است. در این پژوهش حکایت‌های کتاب مذکور مورد مطالعه قرار گرفته و از آنجا که یکی از شیوه‌های کاربردی در مطالعۀ حکایات، تجزیه و تحلیل ساختاری آنها است و ولادیمیر پراپ، محقّق روسی، از نخستین کسانی است که به این نوع تحلیل قصّه‌های عامیانه توجّه کرده؛ حکایت‌های روح‌الارواح بر اساس نظریۀ ریخت‌شناسی پراپ بررسی شده است. پراپ با مطالعۀ یکصد قصّۀ پریان در ادبیات روسی نشان داد که قصّه‌های پریان، برخلاف تفاوت‌های ظاهری، از نظر انواع شخصیّت و عملکرد آنها، نوعی همانندی دارند. همچنین دریافت که تعداد این عملکردها محدود، و دارای توالی مشابه می‌باشند. در این پژوهش با مطالعۀ ده حکایت از حکایت‌های عرفانی روح‌الارواح بر اساس الگوی ریخت‌شناسی پراپ، قابلیت تطبیق این الگو بر حکایات این کتاب بررسی شد و نتیجه حاکی از آن است که ساختار حکایت‌های عرفانی به طور کامل با الگوی پراپ مطابقت ندارد؛ ولیکن با حذف تعدادی از خویشکاری‌ها چون غیبت، تعقیب، رهایی، رسوایی، عروسی و افزودن خویشکاری‌ یاریگر یاری می‌رساند و شکست قهرمان، به الگوی پراپ می‌توان حکایت‌های عرفانی این کتاب را بر اساس نظریۀ ریخت‌شناسی پراپ مورد مطالعه قرار داده و به سایر حکایت‌های عرفانی نیز تعمیم داد. پرونده مقاله

بازآفرینی اسطوره یکی از رهیافت های شاخص در ادبیات پسامدرن است. این ویژگی امکان بررسی روابط بینامتنی آثار پست مدرن با متن های اسطوره ای را فراهم می آورد. شاهنامه به عنوان متنی اسطوره ای، زیرمتن یا پیش متن بسیاری از رمان های مدرن و پست مدرن قرار گرفته است. یکی از این متون رمان کیخسرو اثر آرش حجازی است که در آن داستان جنگ بزرگ کیخسرو در شاهنامه، بازآفرینی و بازخوانی شده است. این جستار، بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر نظریه های بینامتنیت، به ویژه منطق گفتگویی، به تحلیل ارجاعات بینامتنی رمان کیخسرو با داستان پادشاهی کیخسرو در شاهنامه پرداخته است. رمان کیخسرو با شکست کلان روایت و تک صدایی اسطوره، پیوند همیشگی انسان با مفاهیمی همچون مرگ و زندگی، جنگ و تقدیر و سرنوشت را نشان می دهد. همچنین، تحلیل ماتریس و هیپوگرام های رمان از طریق خوانش نشانه ای، بر تلفیق مآخذ و منابع اسطوره ای مختلف در داستان کیخسرو دلالت می کند و بر نوع خوانش، درک و دریافتِ خواننده از داستان کیخسرو در شاهنامه نیز تأثیر می نهد. پرونده مقاله