گیاهان دارویی منابعی غنی از ترکیبات فعال زیستی با خاصیت آنتی اکسیدانی هستند و در مواردی نیز با به تأخیر انداختن جذب گلوکز از طریق مهار آنزیم های تجزیه کننده کربوهیدرات، یک روش درمانی برای کاهش هیپرگلیسمی پس از صرف غذا می باشند. در این پژوهش خاصیت آنتی اکسیدانی و مهارکنندگی آنزیم آلفاگلوکوزیداز عصاره گیاه پنیرک و ختمی بررسی شد. عصاره گیاهان با روش خیساندن در اتانول تهیه شد و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها با روش مهار رادیکال آزاد ABTS و مهارکنندگی آنزیم آلفاگلوکوزیداز در حضور سوبسترای پارا-نیتروفنول و غلظت های مختلف عصاره ها (25/6، 5/12، 25، 50 و 100 میلی گرم بر لیتر) انجام شد. نتایج نشان داد، با افزایش غلظت عصاره اتانولی پنیرک و ختمی قدرت مهارکنندگی رادیکال آزاد به طور معنی داری (p ≤ 0.05) افزایش یافت. مقادیر شاخص IC50 مهارکنندگی رادیکال آزاد برای عصاره اتانولی پنیرک و ختمی به ترتیب 90/52 و 00/68 میلی گرم در میلی لیتر بود، که نشان دهنده قدرت آنتی اکسیدانی بیشتر عصاره اتانولی پنیرک است. همچنین، با افزایش غلظت عصاره اتانولی پنیرک و ختمی قدرت مهارکنندگی آنزیم آلفاگلوکوزیداز به صورت معنی داری (p ≤ 0.05) افزایش یافت. همچنین، قدرت مهارکنندگی آنزیم آلفاگلوکوزیداز توسط عصاره اتانولی پنیرک (IC50 = 17/76 میلی گرم در میلی لیتر) به صورت قابل توجهی بیشتر از عصاره اتانولی ختمی (IC50 = 12/304 میلی گرم در میلی لیتر) بود. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که عصاره اتانولی پنیرک و ختمی با توجه به خاصیت آنتی اکسیدانی و مهارکنندگی آلفاگلوکوزیداز می توانند به عنوان جایگزین افزودنی های شیمیایی مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله