طراحی مکان‌های آموزشی-درمانی بمثابه مجموعه‌ای از قرارگاه‌های رفتاری، به ‌لحاظ توجه به ابعاد کیفیات محیطی، می‌توانند در شکل‌گیری الگوهای رفتاری کاربرانشان، اثربخش عمل نمایند. از این‌رو، شناخت مولفه‌های تاثیرگذار بر شکل‌گیری و کارکرد درست قرارگاه‌های رفتاری بعنوان تسهیلگر، مهم می‌نماید. بنابراین هدف پژوهش، شناسایی مولفه‌های سنجش کیفیت محیطی در طراحی قرارگاه‌های رفتاری، و ارزیابی تاثیر آن‌ها بر آموزش و درمان کودکان اوتیسم 7-4 سال است.
پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی-تحلیلی و نیمه‌آزمایشیست. در این پژوهش جامعه آماری برای دو گروه از متخصصان و آزمایش‌شوندگان از مرکز اوتیسم بوشهر مشخص شد. جامعه آماری متخصصان43 نفر گزارش گردید، که از طریق روش نمونه‌گیری تصادفی‌ ساده و توسط فرمول کوکران، 38 نفرشان برای حجم‌‌‌نمونه انتخاب شدند؛ و جامعه آماری برای گروه آزمایش نیز، از میان 18نفر از کودکان اوتیسم 7-4 سال مشخص، و بدلیل محدودیت تعداد، کل 18نفر بعنوان حجم‌‌‌نمونه تعیین گردید. گردآوری اطلاعات در دو بخش نظری و میدانی؛ و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمارهای توصیفی و استنباطی(آزمون‌های تی-جفت نمونه‌ای و فریدمن)، از طریق نرم افزار SPSS انجام شد.
یافته‌ها نشان می‌دهد میان مولفه‌های سنجش کیفیت محیطی(موثر) در طراحی قرارگاه‌های رفتاری و روند آموزش و درمان کودکان اوتیسم 7-4 سال، تاثیر معناداری برقرارست؛ که تاثیرگذاری این مولفه‌ها نسبت به‌ یکدیگر متفاوت بوده و به ‌ترتیب شامل: مولفه‌های"کارکردی-رفتاری"، "ساختاری-فیزیکی" و "ادراکی-شناختیست".
به‌نظر می‌رسد با برقراری تعادل میان مولفه‌های موثر مکان‌ساز(کارکردی-رفتاری، ساختاری-فیزیکی، ادراکی-شناختی)، می‌توان سطح کیفیت و کارایی قرارگاه‌های رفتاری را در جهت آموزش و درمان بهتر کودکان اوتیسم ارتقاء بخشید و موجبات پیشرفت آنان را مهیا نمود. پرونده مقاله