آنچه معماری خانه‌های جوامع ایدئولوژیک را از سایر معماری مسکونی جهان جدا می‌کند، احترام به انسان و فضا در تعریف مفهومی خاص از خانه برای بیان مفهوم سکونت است. مفاهیمی که برگرفته از جهان‌بینی ساکنین این خانه‌ها است. جامعه زرتشتیان به دلیل پیشینه تاریخی و معماری مختص به خود، به‌عنوان نقطه عطفی از معماری سنتی ایران، دارای ویژگی‌های خاصی است که معماری میراث مسکونی آن را از سایر الگو‌های معماری ایران متمایز می‌کند؛ از‌این‌رو پژوهش حاضر، درصدد است تا با بررسی مبانی اعتقادی زرتشتی، به شناخت و معرفی جایگاه  فضای عبادی – مذهبی در خانه‌های زرتشتی نشین شهر یزد بپردازد. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی است و با بهره‌گیری از اسناد، مطالعاتِ میدانی و مصاحبه انجام‌شده و درنهایت، تحلیل داده‌ها از طریق تفسیر و استدلال منطقی بوده است؛ با توجه به سبک زندگی زرتشتیان و اهمیت اعتقادات دینی – مذهبی نظام فضایی خانه دارای ساختاری متفاوت است که بتواند پاسخگوی نیازهای رفتاری و عملکردی ساکنین این خانه‌ها باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، در نظام فضایی خانه‌های زرتشتی یزد، فضایی وجود دارد بانام (پسکم مس) که این فضا، صرفاً مختص برگزاری نماز و ستایش پروردگار و همچنین برگزاری فعالیت‌های مذهبی در خانه بوده است. این اتاق که در ارتباط با حیاط پسکم خانه است همواره در جبهة غربی خانه و رو به شرق قرار دارد به دلیل آنکه قبله زرتشتیان نور و روشنایی است؛ لذا همواره این فضا، رو به محل طلوع خورشید قرار داشته تا با برخورد اولین پرتوهای خورشید، یادآور شود که زمان انجام نیایش فرارسیده است؛ ازجمله ویژگی‌های این فضا التزام به داشتن طهارت برای ورود به فضا، ارتفاع بلندتر در برخی خانه‌ها، کف‌سازیِ نفوذناپذیر، رو به شرق بودن فضا و ارتباط داشتن با اتاق مذهبی پاک است؛ به‌طورکلی خانة زرتشتی، علاوه بر اینکه محلی برای زندگی است، فضایی برای عبادت نیز، محسوب می‌شود