توسعه اقتصادی و اجتماعی سکونتگاه‌های روستایی کاملا مشروط به وجود زیرساخت ها و خدمات اساسی به خصوص حمل و نقل می باشد. توسعه سکونتگاه‌های روستایی نیز موجب توسعه بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و صنعتی می شود. بنابراین در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای و میدانی (پرسش نامه) به بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی حمل و نقل آزادراه‌ها خرم‌آباد – پل زال بر مناطق روستایی در دهستان میانکوه شرقی در شهرستان پلدختر پرداخته شده است. عملیات ساخت این آزادراه‌ها از سال ۱۳۸۴ در حد فاصل دو شهر خرم‌آباد و اندیمشک به طول ۱۰۴ آغاز شده بود و در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۸۹ به صورت رسمی به بهره‌برداری رسید. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای روستایی دهستان میانکوه شرقی می باشد (514=N)، که 103 خانوار با استفاده از فرمول کُوکران (تعداد 12 روستا) بعنوان نمونه انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون t تک نمونه ای، آزمون رتبه ای فریدمن، رگرسیون خطی و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده نشان -دهنده تاثیر مثبت آزادراه بر شاخص های اقتصادی و اجتماعی در محدوده مورد مطالعه بوده، بطوری که باعث افزایش درآمد خانوارهای روستایی، افزایش میزان دسترسی خانوارها به بازار فروش برای محصولات کشاورزی، افزایش قیمت زمین های کشاورزی، افزایش دسترسی به موارد بهداشتی و آموزشی و افزایش کیفیت زندگی در روستاهای منطقه مورد مطالعه شده است. پرونده مقاله

از جمله راهبردهای توسعه سکونتگاه های روستایی صنعتی کردن آن ها در قالب ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی اسـت. وجود این صنایع از راهکارهای توسعه اقتصادی نواحی روستایی است. انتخاب مکان بهینه آن با توجه به امکانات و قابلیت های موجود هر منطقه، می تواند نقش موثری در توسعه آن منطقه ایفا کند. هدف این مطالعه انتخاب مکان بهینه برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش مرکزی شهرستان پلدختر می باشد. جامعه آماری کارشناسان جهاد کشاورزی و صنایع روستایی شهرستان پلدختر می باشند. 20 کارشناس به صورت نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه خبرگان (به صورت مقایسه زوجی) می باشد. برای انتخاب مکان بهینه از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)، و برای تحلیل فضایی شاخص ها، از سیستم اطلاعات جغرافیا (GIS) استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین اهمیت شاخص ها به ترتیب مربوط به شاخص های دسترسی به منابع آب (173/0)، سودآوری اقتصادی (172/0)، دسترسی به مواد اولیه محلی (158/0) و همجواری با زمین های کشاورزی (156/0) می باشد. همچنین بهترین اولویت مکانی برای استقرار صنایع تبدیلی روستایی در منطقه مورد مطالعه بر اساس وزن گزینه های مورد نظر، مربوط به دهستان جایدر با مرکزیت سراب حمام (484/0) می باشد. به ترتیب مراکز روستایی مورانی (217/0)، واشیان (171/0) و پاعلم (128/0) در اولویت های بعدی قرار دارند. بنابراین برای مکان یابی صنایع تبدیلی، باید توجه بیشتری به شاخص های موثر و چگونگی ارتباط آنها در منطقه انجام گیرد، تا بیشترین هماهنگی بین عوامل را ایجاد کرد. چونکه مکان یابی بهینه صنایع روستایی می تواند نقش تعین کننده ای در استقرار، سوددهی و پایداری این صنایع داشته باشد، که نهایتا باعث توسعه معیشت خانوارهای روستایی گردد. پرونده مقاله

توزیع بهینه و متعادل فضاهای اختصاص یافته به انواع مختلف کاربری‌ها از جمله کاربری بهداشتی- درمانی به منظور رعایت اصل عدالت برای دسترسی برای همه اقشار جامعه، تامین سلامت و رفاه عمومی و مکان‌یابی بهینه این مراکز از ضروریات ساماندهی مناطق روستایی می‌باشد. مکان‌یابی خدمات مراکز بهداشتی و درمانی، امری مهم در برنامه‌ریزی روستایی محسوب می‌شود. در واقع این موضوع به تصمیم‌گیری مناسب‌تر مدیران و مسئولان، در انتخاب مکان‌های بهتر جهت ایجاد خدمات بهداشتی کمک می‌کند. لذا هدف این مطالعه مکان‌یابی مرکز درمانی روستایی در سطح دهستان رشتخوار می‌باشد. 20 کارشناس به صورت نمونه‌گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه خبرگان (به صورت مقایسه زوجی) می‌باشد. برای انتخاب مکان بهینه از فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP)، و برای تحلیل فضایی شاخص‌ها، از سیستم اطلاعات جغرافیا (GIS) استفاده شد. نتایج یافته‌ها نشان می‌دهد که بیشترین اهمیت نسبی شاخص‌ها به ترتیب مربوط به شاخص‌های دسترسی به فضای سبز(283/0)، دسترسی به شبکه ارتباطی (255/0)، و جمعیت (238/0) می‌باشد. همچنین بهترین اولویت مکانی برای مکان‌یابی مراکز بهداشتی و درمانی روستایی در منطقه مورد مطالعه بر اساس وزن گزینه‌های مورد نظر، مربوط به روستای سعادت‌آباد (181/0) می‌باشد. به ترتیب مهدی‌آباد (155/0)، زرقری (109/0) و عشرت آباد (053/0) در اولویت‌های بعدی قرار دارند. بنابراین برای مکان یابی مراکز بهداشتی و درمانی در مناطق روستایی، باید توجه بیشتری به شاخص‌های موثر و چگونگی ارتباط آنها در منطقه انجام گیرد، تا بیشترین هماهنگی بین عوامل را ایجاد کرد. پرونده مقاله