ذنب از واژگان کلیدی حوزۀ‌ معنایی مفاهیم گناه در قرآن کریم است. مفسران و صاحبان کتب وجوه و نظائر، بدون توجه به ظرافت‌های معنایی و نیز حوزه‌های کاربردی آیات ذنب، این واژه را دارای معنایی شامل بر همه گناهان و بعضا هم‌معنا با دیگر مفاهیم گناه در قرآن می‌دانند، حال آن که بیان قرآن کریم تصویر دیگری از این مفهوم به دست می‌دهد. این مقاله عهده‌دار تبیین و تدقیق معنای ذنب در قرآن با روش‌های معنا‌شناسی است. ریشه‌شناسی نشان می‌دهد، مادۀ ذنب در معانی دنباله و بهره و نصیب و گناه مشترک لفظی هستند. بررسی روابط هم‌نشینی و جانشینی ذنب سه نکته را نمایان می‌سازد؛ یک. ذنب در قرآن ناظر بر بی‌توجهی و یا به دورافکندن عهد و پیمان میان فرد و مافوق اوست که مستوجب کیفر متناسب با آن است. دو. خطیئه مهم‌ترین جانشین ذنب و منحصر به بافت آیات بنی اسرائیل است. سه. مفاهیم ذَنْب، خطیئة، جرم و فسق، الگوی ذنب محور از گناه در قرآن را تشکیل می‌دهند. پرونده مقاله

ذنب از واژگان کلیدی حوزۀ معنایی مفاهیم گناه در قرآن کریم است که در مواردی به پیامبران الهی از جمله پیامبر اسلام (ص) نیز نسبت داده شده است. از دیرباز میان عالمان مسلمان، دربارۀ نسبت ذنب و استغفار به پیامبر اکرم (ص) و چگونگی آن ابهام وجود داشته است و علی‌رغم تلاش‌های متعدد، هنوز معنای دقیقی دربارۀ آن ارائه نشده است. در این مطالعه در صدد تبیین معنای ذنب پیامبر اکرم (ص) با روش معناشناسی ساختاری و بررسی روابط هم‌نشینی و جانشینی ذنب در آیات ایم. بدین منظور، خواهیم کوشید تا نخستین گام پژوهش درتاریخ انگاره مفهوم ذنب پیامبر اکرم (ص) در قرآن کریم را برداریم. می‌خواهیم از این فرضیه دفاع کنیم که مفهوم ذنب در قرآن هر‌گونه بی‌توجهی به عهد و پیمان با مافوق است. ذنب منتسب به پیامبر اکرم (ص) نیز مرتبط با عهد و میثاق الهی با ایشان در زمینه رسالت و وظایف مربوط به آن است و غالبا به مواردی هم‌چون استعجال در تحقق وعده‌های الهی در رسیدن فتح و نصرت الهی و عذاب کافران اشاره دارد. پرونده مقاله