دیرگدازهای منیزیت-دولومیتی، محصولات قلیایی از دولومای پخت شده (ذوبی) و منیزیای پخت شده (ذوبی) هستند که دارای 50-80% وزنی منیزیا می‌باشند. این دیرگدازها دارای مزایای زیادی از جمله مقاومت به خوردگی بالا در مقابل سرباره بازی، عملکرد دمایی بالا(دیرگدازی بالا)،  توانایی تولید فولاد مذاب تمیز و صرفه اقتصادی (به دلیل وجود منابع فراوان از دولومیت و منیزیت در ایران) می‌باشند. با این وجود، استفاده از این نوع دیرگدازها به دلیل مقاومت به هیدراتاسیون ضعیف در صنایع مختلف با محدودیت روبه‌رو شده است. در فعالیت حاضر اثر افزودن نانو ذرات اکسید زیرکونیم بر ریزساختار و مقاومت به هیدراتاسیون دیرگدازهای منیزیا- دولومایی حاوی 35 % وزنی اکسید کلسیم (CaO) مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه‌های استوانه‌ای پس از شکل‌دهی با پرس تحت فشار MPa 90 در دمای ℃ 110 به مدت 24 ساعت خشک و با  سرعت ℃/min  5 به دمای          ℃ 1650 رسیده و  به  مدت 3 ساعت در این دما نگهداری شدند. نتایج نشان داد که در اثر افزودن نانو ذرات اکسید زیرکونیم در دمای زینترینگ نمونه‌ها،  به دلیل بزرگ‌تر بودن شعاع اتمی  Ca از Mg و در نتیجه کم‌تر بودن استحکام پیوند Ca-O از  Mg-O تمایل جایگزینی کاتیون­هایZr⁺⁴  با کاتیون های Ca²⁺ درشبکه  CaO  نسبت بهMg²⁺ در شبکه MgO بیش‌تر بوده و باعث تشکیل فاز زیرکونات کلسیم (CaZrO3)  شده است. مطابق نتایج به‌دست آمده می‌توان گفت کاهش CaO آزاد موجود در دولوما به واسطه تشکیل فاز(CaZrO₃) و همچنین تشکیل حفرات  به واسطه جایگزینی‌های کاتیونی در شبکه،  باعث افزایش نفوذ و در نهایت تسهیل فرآیند زینترینگ شده و همین امر سبب ایجاد ساختار متراکم‌تر و مقاوم در برابر هیدراتاسیون شده است. پرونده مقاله