به منظور بررسی تأثیر تراکم های کاشت و مقادیر مختلف نیتروژن بر شاخص سبزینگی و سطح برگ، عملکرد دانه و روغن، کارایی مصرف آب و نیتروژن در گیاه آفتابگردان، آزمایشی در بهار سال 1398 در مزرعه تحقیقات کشاورزی استان سمنان اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تراکم کاشت در چهار سطح (چهار، شش، هشت و 10 بوته در متر مربع) به عنوان عامل اصلی و میزان کود نیتروژن (در پنج سطح عدم کاربرد، مصرف 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. صفات شاخص سبزینگی برگ، ارتفاع گیاه، وزن صد دانه، محتوی نیتروژن دانه و محتوی درصد روغن دانه تحت تأثیر اثر ساده تراکم کاشت معنی دار شد به نحوی که با افزایش تراکم بوته از میزان صفات فوق کاسته شد. همچنین، عامل نیتروژن، صفات مورد بررسی را به طور معنی داری تحت تأثیر قرار داد، به طوری که با افزایش میزان نیتروژن مصرفی، از صفر به 200 کیلوگرم اوره در هکتار، شاخص سبزینگی برگ 15/3 درصد افزایش یافت. بیشترین مقادیر صفات ارتفاع بوته (149/3 سانتی متر)، وزن صد دانه (5/4گرم) و نیتروژن دانه (54/7 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 150 کیلوگرم اوره در هکتار و به ترتیب 14/13، 9/70 و 24/3 درصد بیشتر از عدم کاربرد به دست آمد. مقایسه نتایج کارایی مصرف آب حاکی از آن بود که در تراکم چهار بوته در متر مربع و افزایش نیتروژن مصرفی، همراه با افزایش ارتفاع و شاخص سطح برگ، کارایی مصرف آب نیز افزایش یافت اما سطوح بالاتر تراکم منجر به کوچک تر شدن اندازه گیاه، کمتر شدن زیست توده گیاه و کاهش کارای آب مصرفی شد. بیشترین میزان کارایی مصرف نیتروژن در تراکم هشت بوته در متر مربع و عدم کاربرد کود نیتروژنه به دست آمد. در نهایت، حداکثر عملکرد دانه (4016 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (1827 کیلوگرم در هکتار) با مصرف 150 کیلوگرم اوره در هکتار و تراکم هشت بوته در متر مربع به دست آمد. پرونده مقاله