مبحث اشتغال و به طور کلی نوع فعالیت نیروی انسانی در بخش­های مختلف از موضوعات مهم جغرافیای اقتصادی می­باشد. در اقتصاد ایران اشتغال از دغدغه­های اصلی سیاست­گذاران اقتصادی است و  همچنین بخش­های اقتصادی از ارکان توسعه هر منطقه محسوب می­شود. لازمه­ی تدوین یک برنامه مناسب برای اشتغال­زایی و توسعه پایدار منطقه، شناخت دقیق از استعدادها و توان­های بالقوه بخش­ها و چگونگی ترکیب آن در مناطق می­باشد، تا بر اساس این شناخت برنامه­ریزی و اشتغال­زایی متوازن و متعادلی در هریک از بخش­ها و مناطق ایجاد شود. این تحقیق بصورت توصیفی و تحلیلی به مطالعه وضعیت اشتغال بخش­ها و گروه­های عمده فعالیت­های اقتصادی در مراکز شهرستان­های استان اردبیل طی سال های 90-1385 پرداخته است. مدل­های مورد استفاده در این تحقیق، مدل تغییر سهم با هدف تعیین ضریب رشد و پیش بینی وضعیت اشتغال بخش­های اقتصادی هر یک از شهرستان­ها، مدل ضریب مکانی برای تعیین وضعیت هر یک از بخش­های اقتصادی از نظر صادرات و واردات و همچنین محاسبه نرخ بیکاری می­باشد. نتایج حاصله نشان دهنده وجود عدم تعادل بین بخش­های سه گانه اقتصادی می­باشد. بطوری­که بخش خدمات در استان بصورت فزاینده رشد نموده و بر بخش­های دیگر مسلط شده است. نرخ بیکاری در استان در سال 1385 (84/12) درصد و در سال1390 به (92/16) درصد افزایش یافته است. نرخ رشد در کل اقتصاد مرجع (اردبیل) برابر 09/0 می باشد. در بین بخش­های اقتصادی استان طی سال های90-1385 بخش کشاورزی مثبت و دارای صعود بوده است. همچنین در طی سال های 90-1385 در استان بخش کشاورزی صادرکننده کالا، و جزء فعالیت­های پایه­ای و بخش خدمات و صنعت واردکننده کالا و جزء فعالیت غیرپایه­ای محسوب می­شوند. پرونده مقاله

تحولات سریع نظام بین­الملل (پیچ تاریخی) در منطقه جنوب غرب آسیا با رشد بیداری اسلامی، فرصت­ها و تهدیداتی را برای کشور­های منطقه به وجود آورده است. از این رو نظام سلطه در پهنه جغرافیایی منطقه به منظور حفظ هژمونی خود جنگ­های نیابتی را هدایت می­نماید که زمینه­های رقابت­های منطقه­ای را به وجود آورده است. در این مقاله با توجه به موقعیت خاص ژئوپلیتیکی کشور یمن که در طول تاریخ معاصر دچار تغییر و تحول شده است؛ ساختار سیاسی، ظرفیت­های ژئواستراتژیکی، ژئوکالچر و ژئواکونومیکی در این تغییر و تحولات نقش اساسی را ایفا کرده­اند. که با توجه به اهمیت این عوامل در این پژوهش به بررسی علمی نقش عوامل تاثیرگذار فوق پرداخته شده است. بررسی­ها و تجزیه و تحلیل­های به عمل آمده از پرسشنامه­های اساتید و خبرگان جغرافیای سیاسی نتایج تحقیق نشان می­دهدکه ظرفیت­های بالقوه عوامل مهم و تاثیرگذار کشور یمن در عرصه منطقه­ای و بین­المللی، به ترتیب اولویت عبارتند از: موقعیت ژئواستراتژیک تنگه باب­المندب و روند استحکام بخشی بر ساخت درونی نظام سیاسی و اجتماعی یمن که امید است در سایۀ عوامل ژئوکالچر و عوامل مذهبی و انسانی این کشور حاصل شود و همین پتانسیل­ها در موقعیت پیچ تاریخی کنونی (گذار) زمینه های رقابت­های منطقه­ای را به وجود آورده است. پرونده مقاله

      شناخت امکانات و تعیین سطوح برخورداری جامعه شهری، نخستین گام در فرآیند توسعه منطقه­ای و کاهش نابرابری­ها برای این جامعه به شمار می‌رود. ارزیابی سطوح نابرابری منطقه­ای و آگاهی از میزان برخورداری نواحی مختلف می­تواند گامی مؤثر در برنامه­ریزی باشد. ابعاد نابرابری در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی و زیست‌محیطی قابل‌بررسی است. از میان ابعاد چندگانه نابرابری، بعد اقتصادی بدلیل داشتن ارتباط نزدیک با اشتغال و نقشی که اشتغال در کاهش فقر و نابرابری و بستر­سازی برای دیگر ابعاد دارد دارای اهمیت خاص می­باشد. یکی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی و اجتماعی موجود کشور در عصر حاضر مسئله اشتغال است که نقش اساسی در مهاجرت‌های روستا- شهری و تعادل­های منطقه­ای ایفا می­کند. از این‌رو هدف پژوهش حاضر، سنجش نابرابری‌های منطقه­ای شهرستان‌های استان اردبیل از بعد اقتصادی می‌باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می­باشد. برای سنجش نابرابری‌های منطقه­ای ازلحاظ شاخص­های اقتصادی از دو مؤلفه ساختار اشتغال و پتانسیل اقتصادی در قالب 26 شاخص استفاده ‌شده است. جامعه آماری شامل10 شهرستان استان اردبیل بر اساس آمار سال 1390 می­باشد. در این پژوهش برای بدست آوردن ضریب اهمیت معیارها از مدل آنتروپی شانون و برای تجزیه ‌و تحلیل داده­ها از مدل تاپسیس استفاده ‌شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می­دهد که شهرستان اردبیل با میزان تاپسیس 814/0 در رتبه اول و شهرستان‌های سرعین، نمین و گرمی با میزان تاپسیس 252 /0، 240/0، و 216/0 به ترتیب در رتبه­های آخر قرار دارند. بر اساس میزان تاپسیس اختلاف بین اردبیل با گرمی 598/0 می‌باشد که این نشان از نابرابری منطقه­ای میان شهرستان‌های استان اردبیل می­باشد. پرونده مقاله

چکیده امروزه گردشگری را به عنوان یکی از مهمترین صنایع توسعه پایدار در هر جامعه ای باید دانست، که از تحرک بالایی در تغییرات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، شهری و محیطی برخور دار است، تمرکز بر جنبه‌های گوناگون صنعت گردشگری، همراه با برنامه­ریزی­های مدیریت محلی و ملی هرجامعه­ای نقش بسیار با اهمیتی در فرایندهای بین المللی و ملی هر جامعه­ای می­تواند ایفاء کند. گردشگری شهری در واقع بخشی از این صنعت توسعه­مند و پایدار جهانگردی است که موضوع نسبتاٌ جدیدی است، و سابقه  طرح آن در محافل علمی به کمتر از دو دهه اخیر می رسد. گردشگری شهری، یکی از مهمترین و پیچیده­ترین فعالیت­های فضایی و مکانی انسان در جامعه شهری است، به نظر صاحب­نظران، گردشگری شهری یک فرصت بزرگ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی برای شهرها  بوجود می­آورد، که این فرصت نقش بسیار موثری در ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان در ابعاد گوناگون می­تواند ایفاء کند. برای این منظور ابتدا از راه روش­های میدانی و کتابخانه­ای، داده­ها گردآوری شد.. حجم نمونه آماری طبق استانداردهای موجود برابر با ۳۰ نفر بوده که متشکل از متخصصین حوزه گردشگری و کارشناسان حوزه شهری است که بر اساس روش دلفی انتخاب شده است. بر این اساس سنجش میزان اثر گذاری گردشگری شهری بر به‌سازی و بازآفرینی محلات قدیمی و هسته مرکزی شهر زنجان با استفاده از آزمون فریدمن- سنجش میزان اثر گذاری گردشگری شهری بر به‌سازی و بازآفرینی محلات قدیمی و هسته مرکزی شهر زنجان با استفاده از آزمون آماری کرامر- بررسی میزان تأثیر گردشگری شهری بر مولفه های مربوط به به‌سازی و باز آفرینی هسته ی مرکزی و محلات شهر زنجان آزمون کای اسکوئر یک طرفه - سنجش میزان اثر گذاری گردشگری شهری بر ایجاد درآمد و توجه مسئولین امر در حفظ، مرمت و به‌سازی و بازآفرینی محلات شهر زنجان با استفاده از آزمون فریدمن- آزمون کای اسکوئر یک طرفه - آزمون اسپیرمن ، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته که شرح کلی آن در بخش تجزیه و تحلیل مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله

امروزه به دلیل افزایش حساسیت‏ها نسبت به رفاه انسانی و ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت‌های مناطق دور افتاده و محروم مانده از جریان توسعه، توجه به این قبیل مناطق در کانون توجهات قرار گرفته است، و به تبع آن رویکردهای زیادی نیز در قالب عمومی توسعه منطقه‌ای ارائه شده و در مواردی نیز به منصه ظهور و اجرا رسیده‌اند که می‌توان به رویکرد تمرکززدایی، توسعه نهادی، رشد شبکه شهری، توجه به مناطق محروم روستایی، سرمایه‌گذاری خارجی و نظایر آن اشاره کرد. رویکرد بازآفرینی نهادی-اقتصادی دیدی جامع‏تر و یکپارچه‏تر به حل مشکلات این قبیل مناطق بخصوص در به کارگیری ظرفیت‌های محیطی و سرزمینی بویژه سواحل و آبهای آزاد دارد که این پدیده‏ها فرصت‎های زیادی نیز برای تحول منطقه‌ای و بهبود کیفیت زندگی مردم آن به همراه دارند. اما با اینحال بازآفرینی نهادی- اقتصادی مناطق دورافتاده اغلب با چالش‎هایی مواجه است که گذر از آن مستلزم اتخاذ راهبردهایی از جنس بازآفرینی دولت، ایجاد هسته‌های تحرک و تغییر، رویکرد به راهبرد اصلاحات تدریجی، اتخاذ راهبرد موفقیت‌های کوچک و تقویت ظرفیت‌های اعتماد نهادی و اجتماعی می‌باشد. منطقه مکران با مشخصه‌های خاص جغرافیایی- ارتباطی که دارد ظرفیت‌های بی‌بدیلی را جهت توسعه بخشی به سرزمین وسیعی از پیرامون خود ارائه می‌دهد که به نظر می‌رسد مستلزم بهره‌گیری از الگوی محرک توسعه در زمینه‌های مختلف زیرساختی، اقتصادی، نهادی، اجتماعی است، این تحقیق امکان‌سنجی پروژه‏های محرک توسعه و مولفه‏های برنامه‏ریزی(سیاستی، مدیریتی و راهبردی، قانونی، اقتصادی، اجتماعی و محیط‏زیستی)، طراحی (عوامل زمینه‏ای، حس مکان و هویت) و اجرایی این پروژه‏ها را در جهت تحریک توسعه در منطقه مکران را مورد بررسی قرار می‏دهد. پرونده مقاله