در ایران محوطه‌های باستان‌شناسی بسیاری وجود دارد که به دلیل بی‌توجهی و عدم رسیدگی در معرض آسیب قرار گرفته‌اند. این معضل به تخریب آثار ارزشمند و به تبع آن، به ازبین‌رفتن تاریخ، عملکرد و کالبد آثار می‌انجامد. سایت‌موزه‌ها می‌توانند در تحقق هدف حفاظت جامع، توسعة فرهنگی و تاریخی مکان و نیز استفادة بهینه از ظرفیت‌های محوطه بسیار کارآمد باشند. هدف این پژوهش، بازشناسی شاخص‌های مهم در چارچوب نظری منعطف در جهت ایجادسایت موزه بر مبنای رویکرد حفاظتی و گردشگری است. برای این منظور، در مرحلة اول با مروری بر ادبیات و نظریات ارائه ‌شده در این حوزه و پیشینة سایت‌موزه‌ها در جهان، به ضرورت ایجاد سایت‌موزه و توجه به محوطه‌های باستان‌شناسی پرداخته شد. سپس، در مرحلة دوم، با مستند‌سازی دو تجربة خارجی و دو تجربة داخلی به بررسی و تحلیل آنها با روش سوات، زمینة ارتقای دانش نظری در عرصة ساخت سایت‌موزه‌ها فراهم آمد تا با تکیه بر این دانش بتوان سیاست‌های کارآمدتری اتخاذ کرد. روش کار در این مقاله توصیفی، تحلیلی است و نتایج پژوهش نشان داد که یکی از موثرترین راه‌های حفاظت از محوطه‌ها و شناساندن تاریخ و فرهنگ آنها، ایجاد سایت‌موزه ای است که بتواند از محوطه باستان‌شناسی و ارزش‌های آن حفاظت کرده و در عین حال با جذب مخاطبان عمومی، متخصصان و با استفاده از روش های نوین و کارآمد این محوطه ها را مدیریت کرده و از آنها بهره‌برداری کند. پرونده مقاله