فهرست مقالات StaslnundVP StaslnundVP


  • مقاله

    1 - ارزیابی شاخص جای پای اکولوژیکی در شهرستانهای استان خوزستان
    فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای , شماره 2 , سال 13 , تابستان 1402
    محاسبه دقیق جای پای اکولوژیکی (EF) یک شاخص مؤثر برای اندازه‌گیری توسعه پایدار است که امکان حفاظت بهتر از اکوسیستم‌های پشتیبان حیات را فراهم می‌آورد و اختلافات بین توسعه مناطق، بهره‌برداری از منابع و حفاظت از محیط زیست را کاهش می‌دهد. با توجه به اهمیت این شاخص برای حمایت چکیده کامل
    محاسبه دقیق جای پای اکولوژیکی (EF) یک شاخص مؤثر برای اندازه‌گیری توسعه پایدار است که امکان حفاظت بهتر از اکوسیستم‌های پشتیبان حیات را فراهم می‌آورد و اختلافات بین توسعه مناطق، بهره‌برداری از منابع و حفاظت از محیط زیست را کاهش می‌دهد. با توجه به اهمیت این شاخص برای حمایت از توسعه پایدار، در این پژوهش شاخص EF برای شهرستان-های استان خوزستان محاسبه شد. سرانه جای پای اکولوژیکی به تفکیک شهرستان‌های خوزستان و در بخش‌های غذا، حمل ‌و نقل، مسکن، کالاهای مصرفی و خدمات و به تفکیک زمین‌های کشاورزی، مرتع، جنگل، دریا، انرژی و زمین ساخته‌شده محاسبه گردید؛ همچنین ظرفیت زیستی شهرستان‌ها و کسری/ باقیمانده اکولوژیکی زمین‌های مولد زیستی شهرستان‌ها برای اطلاع از پایداری توسعه در استان خوزستان به دست آمد. محاسبات نشان می‌دهند که در زمین کشاورزی، هفتکل بیشترین و امیدیه کمترین، در زمین جنگل و انرژی، اندیمشک بیشترین و اندیکا کمترین، در زمین مرتع، هندیجان بیشترین و شادگان کمترین، در زمین دریا، هندیجان بیشترین و هویزه کمترین، در زمین ساخته‌شده، هفتکل بیشترین و اهواز کمترین مقدار جای پای اکولوژیکی را داشته‌اند. مجموع جای پای اکولوژیکی نشان می‌دهد که هندیجان با 909/3 بیشترین و دزفول با 144/1 کمترین جای پای اکولوژیکی را دارا هستند. در اختلاف جای پای اکولوژیکی شهرستان‌ها، عامل غذا بیشترین تأثیر را داشته است. هشت شهرستان بندرماهشهر، آبادان، اهواز، خرمشهر، اندیکا، شادگان، گتوند و امیدیه با 75 درصد از جمعیت استان به میزان 2017356 هکتار کسری زمین‌ مولد دارند. با جبران این کسری از مازاد ظرفیت زیستی سایر شهرستان‌ها، باز استان خوزستان نیازمند 913702 هکتار زمین برای تأمین تقاضاهای ساکنانش می‌باشد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که EF ساکنان خوزستان فراتر از مرزهای آن است، بهره‌برداری از منابع بیش از توان اکولوژیک آنهاست، زیان و فشار وارده به منابع طبیعی بالاست، خودکفایی زیستی وجود ندارد و توسعه استان خوزستان ناپایدار است. پرونده مقاله