واکاوی حکم مبیع کلی از منظر فقهی و حقوقی
محورهای موضوعی : آموزه های فقه و حقوق جزاء
عباس تقوائی
1
,
عباسعلی سلطانی
2
1 - استادیار گروه معارف اسلامی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.
2 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی.
دانشکده الهیات و معارف اسلامی. دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. ایران.
کلید واژه: معلوم بودن مبیع, مبیع کلی, معامله‌ی مبیع کلی,
چکیده مقاله :
مباحث مربوط به معاملات تجارتی از شمار مباحث مهم در متون فقهی و حقوقی هستند که به جهت اقتباس قواعد عمومی معاملات از فقه امامیه، هم از لحاظ نظری و هم از جهت عملی، بر حقوق کنونی ایران تأثیر نهاده است. امروزه، با گسترش جوامع و تغییر شکل و سبک زندگی، به جهت هماهنگی و امکان پاسخگویی برخی آرای نادر فقهی موجود در منابع فقهی، به مسائل نو پیدای حاصل از این تغییر، اهمیت و کارایی این دسته از آراء فقهی نمایان و آشکار است؛ از این رو، نوشتار حاضر با نگرش به آراء نادر فقهی، به واکاوی موضوع مبیع کلی می پردازد و در این جستار با لحاظ تطور تاریخی داده‌های فقهی موجود نزد فقهای متقدم و معاصر، معلوم گردید که می‌توان به استناد این یافته ها به صحت معامله ی مبیع کلی حکم داد که در زمان کنونی، در به طور گسترده در تولیدات صنعتی و محصولات ناشی از فنآوری های مدرن قابل مشاهده است.
The topics related to the commercial transactions are among the important topics in the jurisprudential and legal texts, which have influenced the current law of Iran, both theoretically and practically , for the reason of borrowing the general rules of transactions from Shi’as jurisprudence . Todays, with expansion of the societies and changes in the shape and lifestyle, because of coordination and possibility of responsibility of some rare jurisprudential opinions existing in jurisprudential sources for the new issues resulting from this change, the importance and efficiency of this category of jurisprudential opinions is visible and obvious; Therefore, the present article with the view of rare jurisprudential opinions analyses the issue of general object of sale and in this research in terms of the historical development of the jurisprudential data available among the ancient and contemporary jurists, it was known that it is possible to judge the validity of the the transaction of the general object of sale based upon these findings that in the present time is widely observable in the industrial productions and products resulting from the modern technologies.
قرآن کریم.
- ابن منظور، محمد بن مکرم، ( بی‌تا )، لسان العرب، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
- اراکی، محمد علی، ( ۱۴۱۵ ق )، کتاب البیع، مؤسسه اسماعیلیان، قم.
- انصاری، مرتضی، ( ۱۳۸۷ )، کتاب المکاسب، مؤسسه مطبوعات دینی، قم.
- انصاری، مسعود؛ طاهری، محمد علی، ( ۱۳۸۸ )، دانشنامه حقوق خصوصی، جنگل ـ جاودانه، تهران.
- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ( ۱۳۸۷ )، ترمینولوژی حقوق، گنج دانش، تهران.
- حسینی روحانی، سید محمد صادق، ( ۱۴۱۴ ق )، منهاج الصالحین، مکتبه الألفین، قم.
- خمینی، سید روح الله، ( بی‌تا )، کتاب البیع، مطبعه مهر، قم.
- خویی، ابوالقاسم، ( بی‌تا )، مصباح الفقاهه، محمد علی توحیدی، مکتبه الداوری، قم.
- شهید اول، محمد بن مکی، ( ۱۴۱۱ ق )، اللمعه الدمشقیه، دارالفکر، قم.
- شهید ثانی، زین الدین بن علی، ( بی‌تا )، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، دار العالم الاسلامی، بیروت.
- شهیدی، مهدی، ( ۱۳۸۸ )، تشکیل قراردادها و تعهدات، مجمع علمی و فرهنگی مجد، تهران.
- صفایی، سید حسین، ( ۱۳۸۷ )، قواعد عمومی قراردادها، بنیاد حقوقی میزان، تهران.
- طباطبایی، سید علی، ( ۱۴۱۹ ق )، ریاض المسائل فی بیان احکام الشرع بالدلایل، دفتر انتشارات اسلامی، قم.
- علامه حلی، حسن بن یوسف، ( ۱۴۰۶ ق )، تذکره الفقهاء، مکتبه الرضویه لاحیاء الاثار الجعفریه، تهران.
- فیض، علیرضا، ( ۱۳۷۱ )، مبادی فقه و اصول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
- کاتوزیان، ناصر، ( ۱۳۸۹ )، اموال و مالکیت، نشر میزان، تهران.
- کاتوزیان، ناصر، ( ۱۳۹۰ )، درس‌هایی از عقود معین، گنج دانش، تهران.
- کاتوزیان، ناصر، ( ۱۳۸۸ )، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، نشر میزان، تهران.
- کرکی، علی بن حسین، ( ۱۴۱۱ ق )، جامع المقاصد فی شرح القواعد، مؤسسه آل البیت (ع)، بیروت.
- لطفی، اسدالله، ( 1388 )، عقد بیع، انتشارات خرسندی، تهران.
- موسوی گلپایگانی، سید محمد رضا، ( بی‌تا )، کتاب البیع، محمد هادی مقدسی نجفی، بی‌نا، قم.
- میرزایی، علیرضا، ( ۱۳۹۰ )، محشی قانون مدنی، نشر بهنامی، تهران.
