واکاوی حکم مبیع کلی از منظر فقهی و حقوقی

الموضوعات : آموزه های فقه و حقوق جزاء

عباس تقوائی ¹ , عباسعلی سلطانی ²

1 - استادیار گروه معارف اسلامی، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران.
2 - دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی. دانشکده الهیات و معارف اسلامی. دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد. ایران.

تاريخ الإرسال : 08 الخميس , ذو الحجة, 1443 تاريخ التأكيد : 26 السبت , ربيع الأول, 1444 تاريخ الإصدار : 27 الأحد , ربيع الأول, 1444

الکلمات المفتاحية: معلوم بودن مبیع, مبیع کلی, معامله‌ی مبیع کلی,

ملخص المقالة :

مباحث مربوط به معاملات تجارتی از شمار مباحث مهم در متون فقهی و حقوقی هستند که به جهت اقتباس قواعد عمومی معاملات از فقه امامیه، هم از لحاظ نظری و هم از جهت عملی، بر حقوق کنونی ایران تأثیر نهاده است. امروزه، با گسترش جوامع و تغییر شکل و سبک زندگی، به جهت هماهنگی و امکان پاسخگویی برخی آرای نادر فقهی موجود در منابع فقهی، به مسائل نو پیدای حاصل از این تغییر، اهمیت و کارایی این دسته از آراء فقهی نمایان و آشکار است؛ از این رو، نوشتار حاضر با نگرش به آراء نادر فقهی، به واکاوی موضوع مبیع کلی می پردازد و در این جستار با لحاظ تطور تاریخی داده‌های فقهی موجود نزد فقهای متقدم و معاصر، معلوم گردید که می‌توان به استناد این یافته ها به صحت معامله ی مبیع کلی حکم داد که در زمان کنونی، در به طور گسترده در تولیدات صنعتی و محصولات ناشی از فنآوری های مدرن قابل ‌مشاهده است.

المصادر:

قرآن کریم.

1. ابن منظور، محمد بن ‌مکرم، ( بی‌تا )، لسان العرب، دار احیاء التراث العربی، بیروت.


2. اراکی، محمد علی، ( ۱۴۱۵ ق )، کتاب البیع، مؤسسه اسماعیلیان، قم.


3. انصاری، مرتضی، ( ۱۳۸۷ )، کتاب المکاسب، مؤسسه مطبوعات دینی، قم.


4. انصاری، مسعود؛ طاهری، محمد علی، ( ۱۳۸۸ )، دانشنامه حقوق خصوصی، جنگل ـ جاودانه، تهران.


5. جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ( ۱۳۸۷ )، ترمینولوژی حقوق، گنج دانش، تهران.


6. حسینی روحانی، سید محمد صادق، ( ۱۴۱۴ ق )، منهاج الصالحین، مکتبه الألفین، قم.


7. خمینی، سید روح الله، ( بی‌تا )، کتاب البیع، مطبعه مهر، قم.


8. خویی، ابوالقاسم، ( بی‌تا )، مصباح الفقاهه، محمد علی توحیدی، مکتبه الداوری، قم.


9. شهید اول، محمد بن مکی، ( ۱۴۱۱ ق )، اللمعه الدمشقیه، دارالفکر، قم.


10. شهید ثانی، زین ‌الدین بن علی، ( بی‌تا )، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، دار العالم الاسلامی، بیروت.


11. شهیدی، مهدی، ( ۱۳۸۸ )، تشکیل قراردادها و تعهدات، مجمع علمی و فرهنگی مجد، تهران.


12. صفایی، سید حسین، ( ۱۳۸۷ )، قواعد عمومی قراردادها، بنیاد حقوقی میزان، تهران.


13. طباطبایی، سید علی، ( ۱۴۱۹ ق )، ریاض المسائل فی بیان احکام الشرع بالدلایل، دفتر انتشارات اسلامی، قم.


14. علامه حلی، حسن بن یوسف، ( ۱۴۰۶ ق )، تذکره الفقهاء، مکتبه الرضویه لاحیاء الاثار الجعفریه، تهران.


15. فیض، علیرضا، ( ۱۳۷۱ )، مبادی فقه و اصول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.


16. کاتوزیان، ناصر، ( ۱۳۸۹ )، اموال و مالکیت، نشر میزان، تهران.


17. کاتوزیان، ناصر، ( ۱۳۹۰ )، درس‌هایی از عقود معین، گنج دانش، تهران.


18. کاتوزیان، ناصر، ( ۱۳۸۸ )، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، نشر میزان، تهران.


19. کرکی، علی بن حسین، ( ۱۴۱۱ ق )، جامع المقاصد فی شرح القواعد، مؤسسه آل البیت (ع)، بیروت.


20. لطفی، اسدالله، ( 1388 )، عقد بیع، انتشارات خرسندی، تهران.


21. موسوی گلپایگانی، سید محمد رضا، ( بی‌تا )، کتاب البیع، محمد هادی مقدسی نجفی، بی‌نا، قم.


22. میرزایی، علیرضا، ( ۱۳۹۰ )، محشی قانون مدنی، نشر بهنامی، تهران.