بررسی زبان سمبولیک اجتماعی در شعر «خه‌وه به‌ردینۀ» سواره ایلخانی‌زاده

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات کردی و لکی

بهار کاظمی ¹ , جمال احمدی ² , بدریه قوامی ³ , رضا برزویی ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادب فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

تاریخ دریافت : 1399/10/25 تاریخ پذیرش : 1400/05/17 تاریخ انتشار : 1400/08/01

کلید واژه: سمبول, سمبولیسم اجتماعی, شعر نو کردی, سواره ایلخانی زاده,

چکیده مقاله :

ادبیات یکی از شئون اجتماعی است که همواره تحت تأثیر وقایع و رویدادهای سیاسی عصر خود بوده و جایگاهی برای بیان و بازتاب آن جریان هاست. از پیامدهای حاکمیت استبداد و اختناق بر جامعه، رویکرد شاعران به بیان نمادین است. سواره ایلخانی زاده از جمله شاعران نوپرداز کُرد در کردستان ایران است، که تحت تأثیر شرایط جامعه و شعر نو فارسی و تأثیر پذیری از شعر نیمایوشیج، در شعر خود به جامعه گرایی و توجه به دردها و رنج های مردم و متعهد دانستن خود در فضای خفقان زده که ارمغان حکومت عصر بود، پرداخت. برخی از شاعران در شعر نو فارسی، برای بیان مشکلات و آرمان های مردم، از زبانی سمبولیک و نمادین بهره می بردند. سواره نیز به تأثیر از شرایط حاکم بر جامعه، در شعر، زبانی سمبولیک داشت. در این مقاله با نگاهی به اوضاع تاریخی و سیاسی دوران شعری سواره، به بررسی زبان شعر خه وه به ردینه (خواب سنگین/ khava bardîna)، سمبول های شعری اش و بهره گیری از آن‌ها برای بیان مشکلات و آرمان های جامعۀ سواره می پردازیم و به این مهم دست می یابیم که سواره با تلفیق نمادگرایی و جامعه گرایی که دو ویژگی بارز سمبولیسم اجتماعی است، بازگوکنندۀ وقایع تاریخی، سیاسی و اجتماعی عصر خود است.

چکیده انگلیسی:

Literature is one of the social affairs that has always been influenced by the political events of its time and is a place to express and reflect those ones. One of the consequences of the rule of dictatorship and oppression on society is the approach of poets to symbolic expression. Savareh Ilkhanizadeh is one of the new Kurdish poets in Iranian Kurdistan, who under the influence of the conditions of society and modern Persian poetry and the influence of Nima Yoshij's poetry, pay attention in his poetry to socialism the pains and sufferings of people.  Some poets in modern Persian poetry used symbolic language to express the problems and people’s aspirations. The Savareh also had a symbolic language in poetry due to the influence of the prevailing conditions in the society. In this article, by looking at the historical and political situation of the Savareh's poetic era, he examines the language of the poem "Khava bardina". We use his poetic symbols to express the problems and ideals of the Savareh’s community, and we achieve the important point that the Savareh is a combination of symbolism and socialism, which are two prominent features of social symbolism. And he is a narrator of the historical, political and social events of his time.

منابع و مأخذ:

• آموزگار، ژاله. (1387). تاریخ اساطیری ایران. چاپ دهم. تهران: انتشارات سمت.


• احمدی، جمال و ورزنده، امید. (1395). زبان و ادبیات کردی. سنندج: دانشگاه آزاد سنندج.


• امیری، رضا. (1386). «گریز از سلطه آهن». فصل نامه شعر گوهران، ویژه­نامه شعر کردی، 5(1)، پیاپی 15، 91-96.


• ایگلتون، ویلیام. (1361). جمهوری 1946 کردستان. ترجمۀ محمد صمدی، مهاباد: سیدیان.


• ایلخانی­زاده، سواره. (2014). شه نگه سوار. سلیمانیه: غه­زه­لنووس.


• برزنجی، اسماعیل. (1379). سنگینه خواب. مهاباد: توکلی.


• بلوریان، غنی. (1384). ئاله کوک. ترجمه رضا خیری مطلق. تهران: رسا


• بهار، مهرداد. (1376). پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ دوم. تهران: آگه


• بهره­ور، محمد. (2011). شیعر و په­خشانی سواره (نقد و تحلیل آثار سواره ایلخانی­زاده). هه­ولیر: آکادمی کوردی.


• پورنامداریان، تقی. (1381). سفر در مه. تهران: نگاه.


• چدویک، چارلز.(1375). سمبولیسم. ترجمۀ مهدی سحابی. تهران: مرکز.


• حسین­پور چافی، علی. (1384). جریان­های شعری معاصر از کودتا تا انقلاب اسلامی. تهران: امیر کبیر.


• جعفریان، رسول. (1381). خاطرات آیت الله عبدالله مجتهدی. تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر .


• جلایی پور، حمید رضا. (1372). کردستان و علل تداوم بحران آن پس از انقلاب. تهران: دفتر مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه.


• رحیمی، احمد و پرنیان، موسی و ویسی، هیوا. (1396). «بررسی نماد در شعر شاعران کرد (ماموستا هیمن، ماوموستا هه ژار، سواره ایلخانی­زاده، و جلال ملکشاه)». پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه رازی کرمانشاه.


• روزولت، آرچی. (1376). جمهوری مهاباد. ترجمۀ ابراهیم یونسی. تهران: نگاه.


• زرقانی، سید مهدی. (1383). چشم انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.


• زرین­کوب، حمید. (1358). چشم انداز شعر نو فارسی. جلد اول. تهران: انتشارات توس.


• شاه­کرمی، رضا و جعفری، جمیل و رضوان، هادی. (1392). «بررسی تطبیقی اشعار سیاسی و اجتماعی معروف رصافی و عبدالرحمن شرفکندی». پایان نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه کردستان: گروه زبان و ادبیات عربی.


• کرمی چمه، یوسف و هاشمی، مرتضی و شریفی، غلامحسین. (1390). «تصویری از حافظ در دیوان ناری»، فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین، 1 (2)، 156-127.


• کوچرا، کریس. (1377). جنبش ملی کرد. ترجمۀ ابراهیم یونسی. تهران: نگاه.


• محسنی، شهباز و دیگران. (1380). «شعر معاصر کردی و پیوند آن با ادبیات فارسی». پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه علامه طباطبایی.


• محمدزاده، حسین.(1395). «بازنمایی اجتماعیات در ادبیات کردی». پژوهشنامۀ ادبیات کردی، 2 (2)، 61-80.


• محمدی خاجلو، نشمیل و خضری، محمد رضا و فیض الله زاده، عبدعلی .(1395). «بررسی تطبیقی نماد عقاب در شعر عربی، کردی و فارسی». پایان نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان و ادبیات عربی. دانشگاه شهید بهشتی.


• مصطفی امین، انوشیروان. (2005). حکومت کردستان و کرد در بازی سیاست شوروی. ترجمۀ اسماعیل بختیاری. سلیمانیۀ عراق: ژین.


• مقامی، علیرضا. (1389). «شکل گیری جریان های شعر در دورۀ معاصر از عصر مشروطه تا حال». همایش کشوری افسانه، صص 926-905.


• مقصودی، مجتبی. (1380). تحولات قومی در ایران. تهران: مؤسسه مطالعات ملی.


• یعقوبی، عبدالخالق. (2007). زه­مزه­مه­ی زولال (مجموعه اشعار و آثار سواره ایلخانی­زاده)، تهران: پانیذ.