درآمدی بر اعتقادات دینی وسیاست مذهبی آقامحمدخان قاجار

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

جواد نوریان ¹ (دانشجوی دکتری گروه تاریخ،واحد محلات دانشگاه آزاداسلامی ، محلات .ایران)
امیرتیمور رفیعی ² (استادیار گروه تاریخ ، واحد محلات ، دانشگاه آزاد اسلامی ،محلات.ایران)
حمید رضا صفاکیش ³ (استادیار تاریخ ،واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی ; تهران ، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/10/09 تاریخ پذیرش : 1400/12/03 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: مذهب, علما, اعتقادات دینی, حکومت قاجار, آقا محمدخان,

چکیده مقاله :

باورها واعتقادات دینی آقا محمد خان قاجار در راستای سیاست مذهبی وی قابل بحث وبررسی است .به نظر می رسد در رفتار واعمال ظاهری وی نوعی اعتقاد به باورهای دینی قابل تشخیص است به طوری که به عنوان زمامدار یک کشور شیعی می کوشید تا نشان دهد که حافظ و نگهدار مذهب شیعی است .به طور کلی از حکومت آقا محمد خان بیشتر به عنوان یک حکومت نظامی و خشن یاد می شود،به نحوی که منابع و متون تاریخی بیشتر به شرح لشکرکشی ها و خونریزی های بی حد وحصر وی پرداخته اند ودر این میان بررسی روحیات دینی و اعتقادات مذهبی وی کاملا مغفول مانده است.مساله اساسی این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی واستفاده از منابع کتابخانه ای به آن پرداخته می شود،بررسی اعتقادات دینی و قلبی آقامحمد خان ورویکرد وی در برخورد با علمای شیعه است.یافته های پژوهش نشان می دهد که از یک طرف بنیانگذار سلسله قاجار،نه از روی تزویر وریاکاری بلکه به لحاظ قلبی واعتقادی ،کاملا متشرع ووفادار به مبانی تشیع بوده است و از طرف دیگر ضمن احترام فراوان برای علمای شیعه وبه کارگیری موردی آنان در امور حکومت،چندان اجازه دخالت در امور سیاسی را به ایشان نمی داده است.

چکیده انگلیسی:

The religious beliefs of Agha Mohammad Khan Qajar can be discussed regarding his religious policy. A kind of religious belief seems to be apparent and recognizable in his behavior and actions so that he, as the king of a Shiite country, tried to show that he is the guardian of the Shiite religion. Generally, the rule of Agha Mohammad Khan is mostly referred to as a military and violent rule. Historical resources have further described his immeasurable military campaigns and bloodshed. In the meantime, the study of his religious spirits and beliefs has been completely neglected. The purpose of this research was to investigate the religious beliefs of Agha Mohammad Khan and his approach in dealing with Shiite scholars. This research is conducted through a descriptive-analytical method using library resources. The results showed that as the founder of the Qajar dynasty, he was completely religious and loyal to the principles of Shiism by his heart regardless of hypocrisy. On the other hand, while respecting Shiite scholars, he did not allow them to involve in political affairs very much and used them occasionally.